Add to favourites
Հայաստանի Հանրապետության սնանկության օրենսգրքի և հարակից օրենքների նախագծեր
The summary includes all the content proposals presented in the draft, online written within 2 working days,sent by e-mail within 10 working days
| project.digest.no | Suggesion author, date of receipt | Suggestion content | Conclusion | Changes made |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | |
| 1 | Hayk Hovsepyan 01.04.2025 10:12:47 | Իմ կարծիքով անհրաժեշտ է նախագծի 3-րդ հոդվածի 1ին մասի 2-րդ և 3րդ կետերը համապատասխանեցնել միմյանց։ Թե չէ դուրս է գալիս որ մի դեպքում <<2) փաստացի անվճարունակություն՝ իրավիճակ, որի պայմաններում պարտապանը ունի օրենքով սահմանված նվազագույն աշխատավարձի երկուհազարապատիկը գերազանցող չափով անվիճելի վճարային դրամական պարտավորությունների՝ 90-օրյա կամ ավելի ժամկետով կետանց։ Մյուս դեպքում․ <<3) հաշվեկշռային անվճարունակություն՝ իրավիճակ, որի պայմաններում հաշվապահական հաշվառման կանոնների հիման վրա կատարված գնահատմամբ պարտապանի պարտավորությունները գերազանցում են պարտապանի ակտիվների արժեքը>>:Այսինքն , 10դրամի դեպքում էլ կարող է ճանաչվել անվճարունակ։ 2․ Վերջին տարիներին երկքղաքացիների և միգրացիայի ավելացման հետ ավելացել են նաև նրանց կողմից իրավաբանական անձ հանդիսացող կազմակերպությունների ստեղծումը, որոնց սնանկացման դեպքում փաստացի որևէ գույք չկա, կամ անձը ՀՀ -ում չէ։։ Իմ կարծիքով հարկային մարմնի և պետռեգիստրի հետ միասին պետք է ուսումնասիրել այդ իրավաբանական անձ հանդիսացող կազմակերպությունների , ինչպես նաև չգործող , կամ գործունեությունը ժամանակավոր դադարեցրած կազմակերպությունների, 1 օրով գործող կազմակերպությունների սնանկացման հավանականությունը, ՀՀ տարածքում նրանց ունեցած գույքերը, այդ թվում ֆինանսական միջոցները։ 3․ Բանկային համակարգի հետ վերլուծել երաշխավորի ինստիտուտը, այն հաշվով, որ երաշխավոր չեն կարող լինել այն անձինք, ովքեր արդեն սնանկ են, կամ գտնվում են այդ գործընթացում, ունեն ժամկետանց վարկային պարտավորություններ և այլն։ 4․Ըստ էության նախագիծը կարգավորում է միայն սնանկացման գործընթացը խնդիրներ ստեղծելով պետական մյուս մարմինների համար։ Ոստի անհրաժեշտ է շահագրգիռ մարմինների հետ համակողմանի քննարկել ծագող պրակտիկ խնդիրները և տալ դրանց լուծումները։ Անհրաժեշտության դեպքում փոփոխություններ կատարել համապատասխան օրենքներում։ | ||
| 2 | Սյուզաննա Մանուչարյան 01.04.2025 11:36:21 | Որ վարկերի տոկոսաղրույքները ցսօր լինեն ավելի շատ շահառուներ կլինեն,որի շնորհիվ եկամուտը կավելանա։ | ||
| 3 | Էռնանի Ղումաշյան 05.04.2025 23:01:50 | Առաջարկում եմ այս օրենքում որքան հնարավոր է արտոնություն շնորհել 44- օրյա պատերազմի մասնակիցներին։ Շատ երիտասարդների գիտեմ, որ փորձեցին պատերազմից հետո աշխատանք փնտրել՝ սպառողական վարկերից օգտվել։ Հետո ինչ- ինչ պատճառներով զրկվեցին պետական աշխատանքից և չեն կարողանում վարկերը մարել։ Օրենքում մեր հերոս տղաներին փոքր- ինչ արտոնություն շնորհեք։ Շնորհակալություն | ||
| 4 | Տիգրան Ստեփանյան 06.04.2025 10:53:32 | Առաջարկում եմ նախագծային օրենսգրքի 256-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետում <<ոչ շուտ քան հինգ աշխատանքային օր առաջ>> բառակապակցությունը փոխարինել <<ոչ շուտ քան մեկ ամիս առաջ>> բառակապակցությամբ։ | ||
| 5 | Տիգրան Ստեփանյան 06.04.2025 10:56:33 | Նախագծային օրենսգրքի 255-րդ հոդվածի 3-ին մասի 9-րդ կետն առաջարկվում է կամ հստակեցնել /կոնկրետ մատնանշել, թե ինչ տեղեկությունների մասին է խոսքը/, կամ բացառել։ | ||
| 6 | Տիգրան Ստեփանյան 06.04.2025 11:28:13 | Նախագծային օրենսգրքի 256-րդ հոդվածի 1-ին մասի 7-րդ կետում << ստացված ոչ ուշ, քան ֆիզիկական անձ պարտապանին սնանկ ճանաչելու դիմումն ուղարկելուց տասը օր առաջ >> բառակապակցությունը փոխարինել << ստացված ոչ ուշ, քան ֆիզիկական անձ պարտապանին սնանկ ճանաչելու դիմումն ուղարկելուց մեկ ամիս առաջ >> բառակապակցությամբ։ Կամավոր սնանկության դիմումները հաճախ վերադարձվում են, իսկ դատարանների մատնանշած թերությունների վերացման և դիմումի կրկին ներկայացման համար, որպես կանոն, պահանջվում է բավականին երկար ժամանակ։ Մինչդեռ մեկ տասնյակից ավելի բանկերից տեղեկանքներ վերցնելը ժամանակատար է և ծախսատար /բանկերը նման քաղվածքների տրամադրման համար գանձում են 3․000-5․000 ՀՀ դրամ։ Այսինքն՝ սնանկության եզրին կանգնած անձը դիմումի վերադարձման դեպքում, բացի վերադարձման մասին որոշմամբ սահմանված թերությունները վերացնելուց, պետք է նաև կրկին շուրջ 18 բանկ այցելի և շուրջ 70․000 ՀՀ դրամ լրացուցիչ ծախս կատարի տեղեկանքները թարմացնելու համար։ Եթե նման կարգավորում սահմանելու նպատակը կամավոր սնանկության դիմումների քանակը կրճատելն է, ապա ավելի արդար և տրամաբանական կլինի կետանցված պարտավորության շեմն ավելացնելը, այլ ոչ արհեստական խոչընդոտներ սահմանելը։ | ||
| 7 | Տիգրան Ստեփանյան 06.04.2025 11:37:06 | Տարիներ շարունակ խոսվում է ֆինանսական կազմակերպությունների կողմից ներկայացվող հարկադիր սնանկության դիմումներով կառավարիչների թեկնածություն առաջարկելու կառուցակարգը վիճակահանությամբ փոխարինելու անհրաժեշտության մասին, սակայն այդ հարցին նախագծով անդրադարձ չի կատարվել։ Առաջարկում եմ ավելացնել նման կարգավորում։ | ||
| 8 | Արգամ Խաչատրյան 13.04.2025 16:42:06 | Սնանկության հարաբերությունների կենտրոնական հիմնասյունը սնանկության գործով կառավարիչն է, եթե օրենսդրորեն չձևակերպվի կառավարչի` 1) սնանկության հարաբերությունների մասնակցի բնութագիրը, 2) գործունեության բնութագիրը, և 3) դրանց վրա չկառուցվեն վերջինիս մասնակցությամբ հարաբերությունների օրենսդրական կարգավորումները, ապա Նախագիծը կարժանանա գործող Օրենքի ճակատագրին, այսինքն` ՀՀ Սահմանադրության 1-ին, 11-րդ, 59-րդ հոդվածների, 57-րդ հոդվածի 5-րդ մասի պահանջներին չհամապատասխանող: Նախագծի վերաբերյալ առկա են բազմաթիվ դիտարկումեր (մոտ 100 և ավել), սակայն դրանք ներկայացնելը և քննարկման առարկա դարձնելը անիմաստ և անտեղի աշխատանք է կառավարիչների համար: Նման քննարկումները կլինեն տեղին բացառապես վերոնշյալ սկզբունքային կարգավորումների համատեքստում: Հետևապես` եթե Նախագծի գլխավոր նպատակը Համաշխարհային բանկի զեկույցների համաձայն «Սնանկության կարգավորում» ցուցիչով բարձր դիրքեր գրավելն է (ինչպես նշված է Նախագծի հինավորումներում), ապա առաջարկվում է Նախագծի ընդունումը չհետաձգել 2026թ. հուլիս ամիս, հնարավորինս արագացնել (եթե այն կնպաստի այդ ցուցիչների բարելավմանը): Իսկ եթե առաջնահերթ նպատակը ՀՀ-ում սնանկության հարաբերությունները համապարփակ կարգավորող օրենսգիրք ունենալն է` համահունչ ՀՀ տնտեսական դաշտին, անկախ Համաշխարհային բանկի զեկույցներից, ապա առաջարկվում է դադարեցնել Նախագծի հանրային քննարկումները, վերամշակել այն, ապա նոր այն ներկայացնել քննարկումների : | ||
| 9 | Արգամ Խաչատրյան 13.04.2025 16:42:06 | Հակիրճ դիտարկում կառավարչի գործունեության բնույթի վերաբերյալ` Գործող օրենքով կառավարչի գործունեությամբ զբաղվելու համար կառավարչի որակավորում ունեցող անձը պետք է պարտադիր հաշվառված լինի որպես անհատ ձեռնարկատեր: Այս դրույթի հիման վրա լիազոր մարմինը տվել է պարզաբանում, որ “կառավարչի գործունեությունը ձեռարկատիրական գործունեություն է”: Կառավարչի գործունեությունը ՏԳՏԴ-ում դասակարգված է M69.10.0 կոդի տակ, այսինքն` իրավաբանական գործունեություն: Նախագծով` կառավարչի գործունեությամբ զբաղվելու համար ԱՁ հաշվառվելու պահանջը պահպանված է, ավելին` առևտրային կազմակերպություններին ևս իրավունք է վերապահվել կառավարչի գործունեությամբ զբաղվել: Իսկ ՏԳՏԴ դասակարգման մեջ փոփոխություն նախատեսված չէ: Այսինքն` նախագծի կարգավորումները լիազոր մարմնին հիմք են տալիս ասելու, որ կառավարչի գործունեությունը ա/ մասնագիտական` իրավաբանական գործունեություն է, բ/ ձեռնարկատիրական գործունեություն է: Այսինքն` այն պետք է համապատասխանի ՀՀ Սահմանադրության 11-րդ հոդվածով ՀՀ-ում հռչակված տնտեսական կարգի հիմքերին, ՀՀ ՔՕ 2-րդ հոդվածով տրված ձեռնարկատիրական գործունեության հասկացության չափանիշներին և 3-րդ հոդվածով նախատեսված քաղաքացիական օրենսդրության սկզբունքներին: Հետևապաես` Նախագիծը պետք է տա առնվազն հետևյալ հարցերի պատասխանները` 1) Արդյոք Նախագծով ապահովվում է շուկայական տնտեսությանը բնորոշ` կառավարչի ձեռնարկատիրական գործունեությանը համապատասխան տնտեսական դաշտի առկայությունը (արդյոք պահպանված է տնտեսական հիմնական օրենքը` Առաջարկի և Պահանջարկի օրենքը), 2) Արդոք այդ ձեռնարկատիական գործունեությունը հիմնված է ազատ տնտեսական մրցակցության վրա, 3) Արդյոք կառավարչի գործունեության հիմնական նպատակը շահույթ ստանալն է, 4) Արդյոք կառավարիչը գործունեությունը իրականացնում է ինքնուրույն, 5) Արդյոք կառավարչի գործունեությունը իրենից ներկայացնում է ծառայություններ մատուցելու գործունեություն (այն էլ իրավաբանական), 6) Արդյոք կառավարչի գործունեությունը հիմնված է բացառապես իր ռիսկի վրա, 7) Արդյոք պարզորոշված են կառավարչի տնտեսական գործունեության հարաբերությունների մասնակիցները` ծառայությունների մատուցման կողմերը, 8) Արդյոք առկա են այդ մասնակիցների հավասարության, կամքի ինքնավարության, գույքային ինքնուրույնության, ի շահ իրենց (կառավարչի կողմից) իրավունքների իրականացման պայմանները: Նախագծով տրված կարգավորումները (կառավարչի ընտրություն-առաջադրում-նշանակում, իրավունքներ-պարտականություններ, վարձատրություն-փոխհատուցում, գործունեության վերահսկողություն, անկախություն-օբյեկտիվություն, պատասխանատվություն, մասնագիտական կառույցի հետ փոխհարաբերություններ և այլն) hամապատասխան մասնագետների հետ քննարկումների արդյունքում (օգտվելով նաև ՀՀ սահմանադրական դատարանի որոշումներից) պարզվել է, որ վերոնշյալ հարցերի պատասխանները 99%-ով բացասական են, այսինքն` առկա է Նախագծի Սահմանադրականության հարց: | ||
| 10 | Արթուր Սևինյան 15.04.2025 11:20:58 | Օրենսգրքի նախագծի 5-րդ հոդվածով նախատեսված է՝ Պարտապան ֆիզիկական անձի անվճարունակության հատկանիշները և սնանկ ճանաչելու հիմքերը: Նույն հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն՝ 4) Կամավոր սնանկության դիմումի դեպքում, պարտապան ֆիզիկական անձը պետք է ապացուցի, որ կետանցը պայմանավորված է իր կողմից վճարում կատարելու փաստացի անկարողությամբ։ Այս առումով հարկ եմ համարում ընդգծել, որ որևէ կերպ հստակեցված չէ,թե պարտապան ֆիզիկական անձը ինչ եղանակով և կոնկրետ ինչ հանգամանքներ ու ինչ ապացույցներ պետք է ներկայացնի՝ ի հիմնավորումն իր կողմից վճարում կատարելու փաստացի անկարողության վերաբերյալ: Այստեղ առկա են ողջամիտ ռիսկեր առ այն, որ այս իրավական անորոշությունը ցանկացած դեպքում դատարանի համար կարող է ֆիզիկական անձ պարտապանին սնանկ ճանանաչելու դիմումը մերժելու հիմք հանդիսանալ: Նույն հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն՝ 5) Եթե ֆիզիկական անձ պարտապանը փաստացի անվճարունակ է, սակայն առկա են բավարար հիմքեր, որոնք թույլ են տալիս ողջամիտ հետևություն անել առ այն, որ սպասվող դրամական միջոցների մուտքերից ելնելով, ներառյալ ֆիզիկական անձի գործունեությունից եկամուտները կամ նրա հանդեպ ունեցած պարտքի մարումը, ֆիզիկական անձ պարտապանը կկարողանա սեղմ ժամկետում կատարել սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված պարտավորությունները, ապա Սնանկության դատարանն իրավասու է մերժելու ֆիզիկական անձ պարտապանին սնանկ ճանանաչելու դիմումը։ Այստեղ նույնպես առկա են մի շարք խնդրահարույց ու չպարզաբանված եզրույթներ այն առումով, թե ողջամիտ հետևություն անելը ինչ չափորոշիչներով պետք է սահմաված լինի, կամ ինչպես պետք է հասկանալ, թե ինչ է նկատի ունեցվել սպասվող դրամական միջոցների մուտքեր ասելով, կամ ինչպես պետք է պարզվի, որ ֆիզիկական անձ պարտապանը կարողանալու է սեղմ ժամկետում կատարել իր անվիճելի վճարային պարտավորությունները: Օրենսգրքի նախագծի 255-րդ հոդվածով նախատեսված է՝ ֆիզիկական անձ պարտապանի կամավոր սնանկության դիմում ներկայացնելու պայանջները: Նույն հոդվածի հոդված 3-րդ մասի 8-րդ կետում նշված է՝ 8) դատարանների, արբիտրաժային տրիբունալների վարույթներում պարտապանի դեմ քննվող գործերի, պարտապանի մասով բոլոր կատարողական վարույթների, ինչպես նաև պարտապանի հաշիվներից միջոցներ դուրս գրելու հետ կապված ցանկացած այլ փաստաթղթերի վերաբերյալ տեղեկատվություն: Այս առումով հարկ եմ համարում ընդգծել, որ եթե պարտապանի մոտ առկա է փաստացի անվճարունակություն, այն է՝ վերջինս ունի օրենքով սահմանված նվազագույն աշխատավարձի երկուհազարապատիկը գերազանցող չափով անվիճելի վճարային դրամական պարտավորությունների՝ 90-օրյա կամ ավելի ժամկետով կետանց, ապա ինչ անհրաժեշտություն կա, որպեսզի դիմումատուն դիմումին կից ներկայացնի իր վերաբերյալ տարբեր մարմիններում քննվող գործերի, բոլոր կատարողական վարույթների, ինչպես նաև իր հաշիվներից միջոցներ դուրս գրելու հետ կապված ցանկացած այլ փաստաթղթերի վերաբերյալ տեղեկատվություն: Նույն մասի 9-րդ կետով նշված է՝ 9) սնանկության գործի քննության հետ կապված այլ տեղեկություններ; Այստեղ արդեն իսկ առաջանում է իրավական որոշակիության հարց, քանի որ որևէ կերպ հստակեցված չէ, թե կոնկրետ ինչ բնույթի, ինչ վաղեմության այլ տեղեկություններ պետք է ներկայացվեն, որպիսի պայմաններում այս անորոշությունը ցանկացած դեպքում դատարանի համար կարող է ֆիզիկական անձ պարտապանին սնանկ ճանանաչելու դիմումըմերժելու հիմք հանդիսանալ: Օրենսգրքի նախագծի 256-րդ հոդվածով նախատեսված է՝ ֆիզիկական անձ պարտապանի կամավոր սնանկության դիմումին կից ներկայացվող փաստաթղթերը: Նույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համաձայն՝ 1) դիմումին կից ներկայացվում են նաև՝ փաստաթղթեր, որոնք հաստատում են անձի՝ անհատական ձեռնարկատիրոջ կարգավիճակ ունենալու կամ չունենալու հանգամանքը՝ ստացված սնանկության ճանաչման դիմումը դատարան ներկայացնելուց ոչ շուտ քան հինգ աշխատանքային օր առաջ: Այս առումով հարկ եմ համարում ընդգծել, որ նախագծի հեղինակը /ները/ հավանաբար նկատի է ունեցել ՀՀ ԱՆ իրավաբանական անձանաց պետական ռեգիստրի գործակալությունից փաստաթղթային տեսքով ստացված տեղեկատվությունը դիմումին կից ներկայացնելու հանգամանքը: Եթե իրականում դա այդպեսէ, ապա անտրամաբանական է այն, թե նախագծով նախատեսված ֆիզիկական անձ պարտապանի կողմից ի թիվս այլնի՝ տարբեր մարմիններից ու կազմակերպություններից պարտադիր հավաքագրման, ձեռքբերման ենթակա բազմաթիվ բարդ փաստաթղթերին զուգահեռ, ինչպես է ողջամիտ ժամկետ սահմանվել հիշյալ մարմնից դիմումը դատարան ներկայացնելուց ոչ շուտ քան հինգ աշխատանքային օր առաջ այտ տեղեկատվության ներկայացումը, քանի որ հարցման պատասխանը պետական մարմնից ելքագրվելուց և փոստով առաքվելուց հետո պրակտիկայում առնվազն երկու-երեք օր հետո է դիմողին հանձնվում, իսկ մարզերում այդ գործընթացքը մի փոքր ավել ժամանակ է պահանջում: Հետևաբար, նման ժամանակային առումով սահմանփակում դնելը ողջամիտ և իրատեսական չէ, ինչպես նաև ոչ իրավաչափ է: Նույն մասի 2-րդ կետի համաձայն՝ 1) դիմումին կից ներկայացվում են նաև՝ փաստաթղթեր, որոնք հաստատում են ֆիզիկական անձ պարտապանի պարտքը, դրա ծագման հիմքերը և պարտատերերի պահանջները ամբողջությամբ բավարարելու անհնարինությունը: Այստեղ, եթե որոշակի չափով կարելի է ընկալել պարտապանի պարտքի և դրա ծագման հիմքերի իմաստը (օրինակ՝ վարկային պայմանագիր, դատական ակտ), այնուամենայնիվ անհասկանալի է, թե պարտապանը ինչ ձևանմուշի, որ մարմնից կամ ինչ վաղեմության փաստաթուղթ պետք է ներկայացնի՝ պարտատերերի պահանջները ամբողջությամբ բավարարելու անհնարինությունը հիմնավորելու համար: Նույն հոդվածի մասի 2-րդ 7-րդ կետի համաձայն՝ 7) դիմումին կից պետք է ներկայացվի նաև՝ բանկի կողմից տրամադրված տեղեկանք՝ բանկում հաշիվների, ավանդների առկայության և մնացորդների մասին, ինչպես նաև դիմումի ներկայացմանը նախորդող հինգ տարվա ընթացքում կատարված դրամական փոխանցումների և այլ գործարքների վերաբերյալ քաղվածքներ՝ ստացված ոչ ուշ, քան ֆիզիկական անձ պարտապանին սնանկ ճանաչելու դիմումն ուղարկելուց տասը օր առաջ: Այս առումով միանշանակ պետք է արձանագրել, որ նախագծով նախատեսվել են այնպիսի պահանջներ, որոնք ամողջովին անիրատեսական են և պարտապանի կողմից կամավոր սնանկության դիմում ներկայացնելու նախաձեռնության ու դրա արդյունքում դիմումը վարույթ ընդունելու, ապա՝ վճիռ ունենալու շանսերը գրեթե անհավանակն են: Այս դիքորոշման հանգել եմ գործող պրակտիկայից: Այսպես. Եթե ֆիզիկական անձը ՀՀ-ում գործող բոլոր առևտրային բանկերին դիմում է ներկայացնում՝ խնդրելով իր վերաբերյալ տրամադրել միայն տեղեկատվություն բանկում իր անվամբ առկա բանկային հաշիվների և դրանցում դրամական միջոցների առկայության /բացակայության/ վերաբերյալ, ապա ընդամենը մի քանի բանկ է տեղեկատվությունը անվճար տրամադրում, իսկ շուրջ 13-ից 14 բանկ տեղեկատվության տրամադրման համար վճար է պահանջում, որոնց ընդհանուր գումարը կազմում է շորւջ 100.000 դրամ: Բացի այդ, դիմումի պատասխանը միջին ժամանակագրականով պարտապաին ուղարկվում է 10-ից 15 աշխատանքային օրվա ընթացքում, այսինք՝ մոտ 15-ից 20 օրվա ընթացքում: Ավելին՝ եթե պարտապանը փորձի հիշյալ տեղեկատվությունը ստանալուց բացի, դիմումով խնդրի տրամադրել նաև դիմումի ներկայացմանը նախորդող հինգ տարվա ընթացքում կատարված դրամական փոխանցումների և այլ գործարքների վերաբերյալ քաղվածքներ, ապա ակնհայտ տրամաբանական է, որ նախ՝ այդքան երկար վաղեմության տեղեկատվությունը բանկի կողմից պարզելը ինքնին ավելի երկար ժամանակ կպահանջի՝ հետևաբար այն շատ ավելի ուշ ժամկետներում պարտապանին հասանելի կդառնա, իսկ նման ծավալով տեղեկատվության սակագինը ավելի կբարձրանա: Հետևաբար, նման պայմաններում պարտապանաը օբյեկտիվորեն զրկված կլինի բոլոր բանկերից տեղեկատվությունը հիմնավարող փաստաթղթեռրը այնպես հավաքագրել, որպեսզի դրանք կարողանա ներկայացնել ոչ ուշ, քան սնանկ ճանաչելու դիմումն ուղարկելուց տասը օր առաջ: Բացի այդ, չի բացառվում այնպիս իրավիճակ, որ պարտապանը որևէ բանկում վճարում կատարի ու թեկուզև մի քանի օրվա մեջ տեղեկատվությունը ստանա, սակայն մեկ այլ բանկում /բանկերում/ նույնպես վճարումը կատարի, սակայն այդ բանկը /բանկերը/ օրինակ՝ 10 օր հետո տեղեկատվությունը տրամադրվի, որպիսի պայմաններում 1-ին բանկում կատարված վճարումը և տրամադրված փաստաթուղթը արդեն իսկ ժամկետանց դառնա ու անիմաստ ֆինանսական ծախսեր տըեղի ունենա: Նույն հոդվածի 10-րդ և 11-րդ կետերում համապատասխանաբար նշված է, որ դիմումին կից նաև պետք է ներկայացվեն՝ ամուսնական պայմանագրի պատճենը և երեխայի ծննդյան վկայականի պատճենը, սակայն որևէ կերպ չի պարազաբանվել ու չի պատճառաբանվել, թե ինչ էական նշանակություն ունեն այդ փաստաթղթերը ֆիզիկական անձ պարտապանի կամավոր սնանկության դիմում ներկայացնելու համար, հատկապես այն դեպքում, երբ Հայաստանի Հանրապետությունում ամուսնական պայմանագրեր հնարավոր է միայն սակավաթիվ ամուսիններ կնքած լինեն: Բացի այդ, համաձայն նախագծի՝ այդ փաստաթղթերը ներկայացնելը իմպերատիվ պահանջ է, սակայն հստակեցված չէ, որ եթե անձը ամուսնացած չէ, կամ երեխա չունի, ապա ինչպես կամ որ մարմնից պետք է այդ փաստաթղթերը ներկայացնի: Նույն հոդվածի 14-րդ կետում նշված է՝ 14) դիմումին կից պետք է ներկայացվեն նաև սնանկության գործի քննության հետ կապված այլ փաստաթղթեր։ Պետք է նկատել, որ հենց այստեղ է կայանում ամենագլխավոր իրավական որոշակիության խնդիրը, քանի որ հստակեցված չէ, թե խոսքը ինչ փաստաթղթերի մասին է, որպիսի պայմաններում այս պահանջի այսպես ասած չկատարելը բոլոր դեպքերում դատարանի համար կարող է ֆիզիկական անձ պարտապանին սնանկ ճանանաչելու դիմումը մերժելու հիմք հանդիսանալ: Նաև պետք է արձանագրենք, որ նախագծից դուրս է մնացել մի այնպիսի էական հանգամանք, այն է՝ խոսք անգամ չկա այն մասին, որ պարտապանի կողմից սնանկության դիմումին կից փաստաթղթերը ներկայացնելու անհնարինության դեպքում նա կարողանա, իրավունք ունենա և պարտավոր լինի դրա վերաբերյալ պատճառաբանված հիմնավորում ներկայացնել դատարան, ինչը ներկայումս Սնանկության մասին ՀՀ օրենքով հստակ կարգավորված է: Իսկ մեր գնահատմամբ այս սկզբունքը կապահովի քաղաքացու սահմանադրական իրավունքները, քանի որ հնարավոր է իրավիճակ, որ օրինակ՝ թեկուզև դիմում ներկայաված լինելու պայմաններում էլ բանկը պարտապանին ընդհանրապես վարկային պայմանագրի պատճե կամ օրինակ կամ քաղվածք չտրամադրի և այլն: Ամփոփելով շարադրյալը, կարող ենք գալ այն ողջամիտ եզրահանգման, որ Օրենսգրքի նախագիծը լի է բազմաթիվ խնդրահարույց դրույթներով, առկա են պարտապանի վրա դրված չհստակեցված ու չպատճառաբանված անհամաչափ պահանջներ, առկա է իրավական որոշակիության խնդիր, հաշվի չի առնվել Հայաստանի Հանրապետությունում գործազրկության բարձ շեմը, հաշվի չի առնվել բազմաթիվ պարտապանների անվճարունակության հանգամանքը և այդպես շարունակ: | ||
| 11 | Վահագն Դավթյան 15.04.2025 23:09:07 | Սնանկության օրենսդրության փոփոխության վերաբերյալ իրավական դիտարկումներ Կառավարչի թեկնածուի առաջադրման անհամաչափությունը Ներկայումս քննարկվող օրենսդրական նախագիծը սահմանում է կառավարչի թեկնածուի առաջադրման հնարավորություն հարկադիր սնանկության վարույթի շրջանակներում, սակայն նույն հնարավորությունն անհիմն կերպով բացակայում է ֆիզիկական անձանց կամավոր սնանկության դիմումների պարագայում։ Նշված արգելքի հիմնավորումը՝ ֆիզիկական անձանց կողմից հնարավոր չարաշահումների կանխարգելումը, գործնականում հանգեցրել է անցանկալի հետևանքների։ Գործնականում նկատվում է ֆիզիկական անձանց «հարկադիր» սնանկության դեպքերի զգալի ավելացում, ինչը վկայում է այն մասին, որ գործող կարգավորումը չի ծառայում իր հռչակված նպատակին։ Թեև պետական բյուջեն ստանում է լրացուցիչ մուտքեր պետական տուրքի տեսքով, սակայն այս հանգամանքը չի կարող արդարացնել անձանց իրավունքների անհամաչափ սահմանափակումը։ Այլընտրանքային լուծում կարող է հանդիսանալ Ռուսաստանի Դաշնության օրենսդրական մոդելի ներդրումը, համաձայն որի՝ կամավոր սնանկության դիմում ներկայացնողի համար ընթացակարգն ավելի մատչելի է դարձվում, սակայն միաժամանակ սահմանվում է պարտականություն՝ հոգալու սնանկության վարույթի ծախսերը պետական տուրքի չափով կամ դրանից պակաս գումարի սահմաններում։ Կառավարչի թեկնածուի առաջադրման համակարգային խնդիրներ Ուշադրության է արժանի այն հանգամանքը, որ ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեն՝ որպես ամենապահանջկոտ և պատրաստված պահանջատեր, սնանկության կառավարչի թեկնածու չի առաջարկում՝ կոռուպցիոն ռիսկերի կանխարգելման նկատառումներով։ Այս մոտեցումը թույլ է տալիս բացառել ՀՀ ՊԵԿ պաշտոնյաների և սնանկության կառավարիչների միջև հնարավոր փոխկապակցվածությունը կամ շահերի բախումը։ Մինչդեռ ֆինանսական կառույցների կողմից կառավարիչների առաջադրման պրակտիկան առաջացնում է որոշակի մտահոգություններ: Շրջանառվող տեղեկությունների համաձայն (թեև դրանք պաշտոնապես չեն հաստատվել), ֆինանսական կառույցների կողմից կառավարիչներին գործերի հանձնարարումը կարող է տեղի ունենալ որոշակի ոչ պաշտոնական վճարումների դիմաց։ Նման երևույթի առկայության պարագայում կառավարիչը, ստանալով գործը ֆինանսական հաստատությունից, փաստացի զրկվում է իր անկախությունից՝ խաթարելով սնանկության վարույթի արդարությունն ու անկողմնակալությունը։ Հատկանշական է, որ քննարկվող նախագիծը չի նախատեսում դատավորի թեկնածուի առաջադրման հնարավորություն, ինչը ճիշտ մոտեցում է՝ դատական անկախության և անկողմնակալության տեսանկյունից։ Նույն սկզբունքը պետք է կիրառելի լինի նաև սնանկության կառավարիչների նկատմամբ՝ հաշվի առնելով նրանց կարևոր դերը սնանկության վարույթում։ Եզրակացություն և առաջարկություններ Առկա է ակնհայտ հակասություն այն հանգամանքի միջև, որ հարկադիր սնանկության դեպքում թույլատրվում է առաջադրել կառավարչի թեկնածու, մինչդեռ կամավոր սնանկության դիմում ներկայացնողը զրկված է այդ իրավունքից։ Գործնական դիտարկումները ցույց են տալիս, որ կամավոր սնանկության ոլորտում չարաշահումները նույնիսկ ավելի հազվադեպ են, քան հարկադիր սնանկության գործերում։ Այս հարցի կարգավորման առավել արդարացի լուծումները կարող են լինել՝ Կառավարչի թեկնածու առաջադրելու իրավունքը վերապահել բոլոր դիմողներին՝ անկախ սնանկության տեսակից, կամ Այդ իրավունքը սահմանափակել բոլորի համար՝ կառավարչի թեկնածուի ընտրության իրավունքը վերապահելով բացառապես լիազոր մարմնին։ Իրավական որոշակիության և անկողմնակալության տեսանկյունից առավել նախընտրելի է կառավարիչների թեկնածուների ընտրության վիճակահանության մեխանիզմը, որն ապահովում է առավելագույն թափանցիկություն և արդարություն՝ նվազեցնելով սուբյեկտիվ գործոնների ազդեցությունը սնանկության վարույթի ընթացքի վրա։ | ||
| 12 | Վահագն Դավթյան 15.04.2025 23:13:46 | Նախագծի 3-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետով սահմանվում հաշվեկշռային անվճարունակություն հասկացողությունը ՝ իրավիճակ, որի պայմաններում հաշվապահական հաշվառման կանոնների հիման վրա կատարված գնահատմամբ պարտապանի պարտավորությունները գերազանցում են պարտապանի ակտիվների արժեքը: Այս ձևակերպումից պարզ չէ թե որքան պետք է պարտավորությունները գերազանցեն ակտիվների արժեքը: | ||
| 13 | Վահագն Դավթյան 15.04.2025 23:16:24 | Նախագծի 3-րդ հոդվածի 1-ին մասի 52-րդ կետում առկա է վրիպակ` եզրակափող-ի փոխարեն պետք է լինի եզրափակող | ||
| 14 | Վահագն Դավթյան 15.04.2025 23:19:03 | Նախագծի 4-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի համաձայն Պարտապան իրավաբանական անձը համարվում է անվճարունակ՝ եթե հաշվապահական հաշվառման կանոնների հիման վրա կատարված գնահատմամբ պարտապանի պարտավորություններն գերազանցում են պարտապանի ակտիվների արժեքը (հաշվեկշռային անվճարունակություն): Հարց է առաջանում թե որքանով պետք է պարտավորությունները գերազանցեն ակտիվներին, որպեսզի պարտապանը համարվի անվճարունակ: | ||
| 15 | Վահագն Դավթյան 16.04.2025 06:57:17 | Նախագծի 32-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի "բ" ենթակետով նախատեսված է միասնական էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգի միջոցով տեղեկատվություն ստանալու հնարավորություն: Կառավարության 03.06.2021թ-ի թիվ 898_ն որոշումը ուժի մեջ է մտել 01/01/2022թ-ից, մնացել է բացառապես թղթի վրա, համակարգը գոյություն չունի կամ ուղղակի կառավարիչներին դրանից օգտվելու մասին այլևս ոչ ոք չի հիշում: Մինչդեռ գոնե, որպես ժամանակավոր լուծում կարելի է կառավարիչներին հնարավորություն ընձեռել օգտվելու AENIS համակարգից: Մեր գործըկեր Արգամ Խաչատրյանը իր մեկնաբանություններում բարձրացրել է սնանկության գործով կառավարչի կարգավիճակի հարցը, ինչը շատ կարևոր առանցքային հարց է: Ըստ էության սնանկության գործով կառավարիչը կատարում է նմանատիպ գործողությունները, ինչ հարկադիր կատարողը, ունենալով ավելի պակաս գործիքակազմ և լինելով նվազ պաշտպանված օրենքի կողմից: Այս մոտեցումը շատ քիչ է փոխվել Նախագծով: | ||
| 16 | Վահագն Դավթյան 16.04.2025 07:01:32 | Նախագծի 32-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի "իգ" ենթակետի համաձայան կառավարիչը սնանկության վարույթում գումար ստանալու իրավասություն ունեցող՝ բանկային հաշվեհամար չտրամադրած անձանց հասանելիք դրամական միջոցները դեպոնացնում է նոտարի դեպոզիտ հաշվեհամարին: Նոտարի դեպոզիտ հաշվին դեպոնացնելը վճարովի է և չարդարացված ծախս է: Կարելի է դեպոնացնել ցանկացած բանկում ստանալու իրավասություն ունեցող անձի անունով: Բանկերը հնարավոր է նույնիսկ տոկոսագումար տան ստացողին, այլ ոչ թե վարձատրություն ստանան դեպոնացնելու համար: | ||
| 17 | Վահրամ Ապրեսյան 16.04.2025 13:53:22 | Առաջարկում եմ սույն Օրենսգրքում ներառել նաև Բանկերի, վարկային կազմակերպությունների, ներդրումային ընկերությունների, ներդրումային ֆոնդի կառավարիչների, ներդրումային ֆոնդերի և ապահովագրական ընկերությունների սնանկությունը առանձին գլխով, քանի որ 2001թ-ին ընդունված և մինչ օրս էական փոփոխության չենթարկված «Բանկերի, վարկային կազմակերպությունների, ներդրումային ընկերությունների, ներդրումային ֆոնդի կառավարիչների, ներդրումային ֆոնդերի և ապահովագրական ընկերությունների սնանկության մասին» օրենքը արդիկան չէ և պարունակում է ընդամենը 40 հոդված։ Նույնիսկ նշված գործերի քննությունը դեռ թողնված է ՀՀ Տնտեսկան դատարանին, որը 15 տարուց ավել է գոյություն չունի, իսկ նշված գործերով կառավարիչների առանձին որակավորում նախատեսված չէ։ | ||
| 18 | Վահրամ Ապրեսյան 16.04.2025 15:11:02 | Օրենսգրքի 32 հոդվածի 1 մասի 1 կետով սահմանվում են կառավարչի լիազորությունները մինչև սնանկ ճանաչելու մասին վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելու պահը՝ ա. սնանկության գործով դիմում է դատարան` սույն օրենսգրքով նախատեսված դեպքերում. բ. Կառավարության որոշմամբ սահմանված՝ միասնական էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգի միջոցով տեղեկատվություն ստանալու կարգին համապատասխան տեղեկատվություն է ձեռք բերում այլ մարմիններից և անձանցից. գ. իրականացնում է օրենքով սահմանված այլ լիազորություններ։ Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ նշված վճիռը օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, ուստի կարգավորումը ենթադրում է կառավարիչ նշանակելուց մինչև վճիռ կայացնելը ընկած ժամանակահատվածը։ Քննվող սնանկության վարույթով կարող է կնքվել հաշտության համաձայնություն, կայացվել մերժման կամ կարճման վճիռ, որի պայմաններում պարտապանի գույքային և այլ իրավունքների մասին տեղեկությունները անտեղի հայտնի են դառնալու տվյալ սնանկության գործով նշանակված կառավարչին, ինչը կարող է մի շարք խնդիրներ առաջացնել թե նրա և թե պարտապանի կամ տեղեկատվությունը տրամադրած սուբյեկտի համար (բանկային գաղտնիք, առևտրային գաղտնիք և այլն)։ Բացի այդ ըստ էության կառավարիչը տվյալ վեճի կողմ չի հանդիսանում, շահագռգռված չէ հարցի դրական կամ բացասական լուծմամը և դժվար է հասկանալ թե ինչ դիմում նա կարող է ներկայացնել դատարան։ Հաշվի առնելով վերոգրյալը առաջարկում եմ մինչև վճռի ուժի մեջ մտնելը լիազորություններ չսահմանել։ |