«Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի և հարակից օրենքների նախագծերի փաթեթ

61 - Agree
665 - Disagree

The summary includes all the content proposals presented in the draft, online written within 2 working days,sent by e-mail within 10 working days

project.digest.no	Suggesion author, date of receipt	Suggestion content	Conclusion	Changes made
	1	2	3	4
1	Գարիկ Հակոբյան 27.01.2019 17:50:47	ՓՄՁ-ին մատուցվող հաշվապահական ծառայություններից չնչին եկամուտը ԱԱՀ-ով հարկելը անհեռատես դրույթ է: 33-րդ հոդվածը վերանայեք!!!!!!!!!!!	Ընդունվել է ի գիտություն:	Լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
2	Իսկուհի Մարգարյան 27.01.2019 20:26:28	Ես դեմ եմ բոլոր այն արտոնություններին, որոնք վերաբերում են շրջանառության ծավալին, ոչ մի տնտեսվարող ինքնուրույն չի գերազանցի արտոնյալ պայմաններ սահմանող շրջանառության չափը, հետևաբար կսկսի զարգանալ սև տնտեսությունը։ Անհրաժեշտ է կիրառել խրախուսանքի այլ ուղիներ։	Ընդունվել է ի գիտություն:	Ընդհանուր առմամբ, կիսում ենք ներկայացված ռիսկերը, սակայն հարկ է նկատել, որ իրացման շրջանառությունների առավելագույն շեմերի վրա կառուցված հարկային համակարգերը նորություն չեն, դրանք կիրառվում են նաև ներկայումս: Կոնկրետ առաջարկություններ ներկայացվելու պարագայում պատրաստակամ ենք քննարկել:
3	ՄՈՒՇԵՂ ՂԱԶԱՐՅԱՆ 28.01.2019 12:03:53	Առաջարկում եմ Հոդված 229. Անշարժ գույքի հարկի դրույքաչափերը հոդվածի 1) գյուղատնտեսական նշանակության հող հանդիսացող անշարժ գույքի համար` 15 տոկոս. ձևափոխել 1) գյուղատնտեսական նշանակության հող հանդիսացող անշարժ գույքի համար` մեկ հեկտարից ավել հողի համար 15 տոկոս: 2) ոչ գյուղատնտեսական նշանակության հող հանդիսացող անշարժ գույքի համար` Բնակավայրերի ներսում 30 տոկոս, Բնակավայրերից դուրս 15 տոկոս: Հանել Հոդված 230. Անշարժ գույքի հարկի արտոնությունները 8) Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցուն (Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին)` ա. սեփականության իրավունքով պատկանող հուշարձանի կարգավիճակ չունեցող եկեղեցիները, հոգևոր-մշակութային, կրթադաստիարակչական, եկեղեցական և ծիսական պարագաների արտադրության և իրացման համար օգտագործվող շինությունները, որոնց ցանկը սահմանում է Կառավարությունը, բ. սեփականության և անհատույց մշտական օգտագործման իրավունքով պատկանող` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դասակարգմանը համապատասխան` կրոնական, պաշտամունքային շինությունների, Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցուն (Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին) պատկանող` հուշարձանի կարգավիճակ չունեցող եկեղեցիների, հոգևոր-մշակութային, կրթադաստիարակչական, եկեղեցական և ծիսական պարագաների արտադրության և իրացման համար օգտագործվող կառույցների, Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու (Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի) ներքին սպասարկումն իրականացնող արհեստանոցների զբաղեցրած, ինչպես նաև դրանց սպասարկման և օգտագործման համար անհրաժեշտ հողամասերը: Սույն ենթակետում նշված շինությունների, ինչպես նաև դրանց սպասարկման և օգտագործման համար անհրաժեշտ հողամասերի ցանկը սահմանում է Կառավարությունը.	Ընդունվել է ի գիտություն:	Ներկայացված առաջարկությունները նախագծի կարգավորման առարկային չեն վերաբերում: Միևնույն ժամանակ, տեղեկացվում է, որ առաջիկայում անդրադարձ է կատարվելու գույքային հարկերի համակարգին՝ նպատակ ունենալով ներդնել այնպիսի համակարգ, որը հնարավորություն կընձեռի ամբողջությամբ օգտագործել գույքային հարկերի ներուժը՝ այն դարձնելով առավել հասցեական ու առավել արդարացի:
4	ՄՈՒՇԵՂ ՂԱԶԱՐՅԱՆ 28.01.2019 12:17:53	4) գյուղատնտեսական նշանակության հողերի` բազմամյա տնկարկների (խաղող, կորիզավոր պտուղ կամ հնդավոր պտուղ) հողատեսքերի վրա նոր հիմնված և երիտասարդ խաղողի ու պտղատու այգիները, մինչև տնկարկների յուրաքանչյուր տեսակի համար` ըստ ագրոտեխնիկական ցուցումների լրիվ պտղաբերության հասնելու տարին ներառյալ` դրանց տարածքը 0.1 հեկտար և ավելի լինելու դեպքում. Կցել առանձին հավելվածով տնկարկների յուրաքանչյուր տեսակի համար` ըստ ագրոտեխնիկական ցուցումների լրիվ պտղաբերության հասնելու տարին ցանկը	Ընդունվել է ի գիտություն:	Ըստ էության նախորդ հարցի շարունակությունն է և մեկնաբանությունը ներկայացված է նախորդ կետում:
5	ՄՈՒՇԵՂ ՂԱԶԱՐՅԱՆ 28.01.2019 12:17:53	Տեղական ինքնակառավարման մարմիների վրայից հանել հողի հարկ հավաքելու գործառույթը:	Չի ընդունվել:	Նախ հասկանալի չեն առաջարկության նպատակադրումները, ինչպես նաև այն, թե առաջարկության ընդունման դեպքում որ մարմինը պետք է իրականացնի հողի հարկի մասով վարչարարությունը: Միաժամանակ, անհրաժեշտ է նշել, որ հողի հարկը հանդիսանում է համայնքային բյուջեի եկամտի աղբյուր, հետևաբար անհրաժեշտ է, որ այդ հարկատեսակի հետ կապված վարչարարությունն իրականացվի տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից:
6	Գարիկ Կիրակոսյան 28.01.2019 14:36:01	Դեմ եմ հոդված 33 ին	Ընդունվել է ի գիտություն:	Լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
7	Սուրեն Կիրակոսյան 28.01.2019 14:42:45	Դեմ եմ 33 հոդվածին	Ընդունվել է ի գիտություն:	Լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
8	Aramayis Gevorgyan 28.01.2019 14:55:13	ՀՀ ՀՕ նախագծի 267-րդ հոդված,ի 5-րդ մասի 2-րդ կետի հետ չհամաձայնվող իրավաբանական և հաշվապահական ծառայություն մատուցողների թվին վստահաբար կարելի է ավելացնել առնվազն տասնապատիկ ավելի թվով նախագծի նշված կետով նախատեսվող մյուս տեսակի գործունեություն իրականացնողներին, քանի որ հասկանալի պատճառներով նախագծին հիմնականում ծանոթացել են հենց իրավաբանական և հաշվապահական ծառայություն մատուցողները։ Ներողություն, բայց նշված կետին ծանոթանալիս տպավորություն եմ ստանում, որ նախագիծը, մեղմ ասած, մշակվել է հարևան պետությունում։	Ընդունվել է ի գիտություն:	Միկրոձեռնարկատիրության հարկման արտոնյալ համակարգի ներդրման հիմնական նպատակը գործունեության պարզունակ տեսակներով զբաղվող և իրացման շրջանառության փոքր ծավալներ ունեցող տնտեսավարող սուբյեկտներին հարկային արտոնություններ տրամադրելու ճանապարհով գործունեության նպաստավոր միջավայրի ձևավորումն է: Այս առումով, գտնում ենք, որ առաջարկությամբ նշված գործունեության տեսակները չեն բնութագրվում վերոնշյալ հատկանիշներով, և հետևաբար, դրանք միկրոձեռնարկատիրության հարկման արտոնյալ համակարգում ներառելը չի բխում վերոնշյալ տրամաբանությունից: Միաժամանակ, տեղեկացվում է, որ լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
9	Aramayis Gevorgyan 29.01.2019 12:50:49	Խնդրում եմ "հասարակ մահկանացուների" համար պարզաբանել նախագծի 267-րդ հոդվածի 5-րդ մասի 3-րդ կետի բովանդականությունը, քանի որ երևի նրանց վրա էլ է տարածվելու օրենքը։ 3) Երևան քաղաքի վարչական սահմաններում, ինչպես նաև Երևան քաղաքի վարչական սահմաններից դուրս՝ առևտրի իրականացման վայրերում, առևտրի կենտրոններում և տոնավաճառներում առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեությամբ զբաղվող կազմակերպություններն ու անհատ ձեռնարկատերերը․	Ընդունվել է ի գիտություն:	Նախագծի 267-րդ հոդվածի 5-րդ մասի 3-րդ կետի համաձայն՝ միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտներ չեն կարող համարվել Երևան քաղաքի վարչական սահմաններում, ինչպես նաև Երևան քաղաքի վարչական սահմաններից դուրս՝ առևտրի իրականացման վայրերում, առևտրի կենտրոններում և տոնավաճառներում առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեությամբ զբաղվող կազմակերպություններն ու անհատ ձեռնարկատերերը: Այսինքն՝ Երևան քաղաքի վարչական սահմաններում առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեությամբ զբաղվող կազմակերպություններն ու անհատ ձեռնարկատերերը առհասարակ չեն կարող լինել միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտներ, իսկ Երևան քաղաքի վարչական սահմաններից դուրս միայն առևտրի իրականացման վայրերում, առևտրի կենտրոններում և տոնավաճառներում առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեությամբ զբաղվող կազմակերպություններն ու անհատ ձեռնարկատերերը չեն կարող լինել միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտներ Միաժամանակ, հնարավոր տարընթերցումներից խուսափելու նպատակով նախագծով կատարվել է համապատասխան հստակեցում:
10	Արգամ Խաչատրյան 28.01.2019 23:31:39	Իրավաբանական ծառայությունները (այդ թվում՝ փաստաբանական գործունեությունը-ՏԳՏ կոդ 69.1) շրջանառության հարկի դաշտից դուրս հանելու վերաբերյալ: 1. Փաստաբանների նկատմամբ այս քաղաքականությունը հակասում է 01.06.2018թ. ՀՀ կառավարության ծրագրի “մարդու և քաղաքացու իրավունքների պաշտպանության և ազատությունների ապահովման” ոլորտում Պետության և կառավարության գործունեության գործնական նշանակությանը /կետ 5/: Փաստաբանական գործունեությունն իրավապաշտպան գործունեության տեսակ է, որն իրականացնում է փաստաբանը և ուղղված է իրավաբանական օգնություն ստացող անձի իրավունքների, ազատությունների և շահերի իրականացմանն ու պաշտպանությանը (Օրենքի հոդ. 5): Հիմնավորում՝ ա/ հեղափոխությունից հետո Արդարադատության և իրավապաշտպան ոլորտներում պետական մարմինների /հետքննչական, նախաքննական, դատախազական, դատական և այլն/ գործունեություններում տեսանելի /շոշափելի/ դրական փոփոխությունների բացակայության պայմաններում կատարվում է բացասական փոփոխություն հանրային և իրավապաշտպան համակարգի մաս կազմող փաստաբանական գործունեությունում /վերլուծությունները ըստ հայեցողության/: բ/ տուժում են “մարդու և քաղաքացու իրավունքների պաշտպանությունն ու ազատությունների ապահովումը” /այդ գումարները պետ. բյուջե են գնալու վերջնական սպառողի գրպանից/, /մանրամասն վերլուծությունը ըստ հայեցողության/, գ/ ազդելու է փաստաբանական գործունեության որակի վրա /առկա են խորը վերլուծություններ, հատկապաս անկախության ռիսկի բարձրացում, մասնագիտական պրոֆեսիոնալիզմի անկում/ 2. Վատթարացնելու է այս գործունեությունում հարկային քաղաքականությունը՝ Հիմնավորում՝ ա/ Առաջանալու են խնդիրներ հարկահավաքման գործընթացում: Վերլուծություն՝ • համաձայն Փաստաբանական գործունեության մասին ՀՀ օրենքի Փաստաբանն իրավունք ունի փոխհատուցում ստանալու իր ծառայությունների դիմաց/ հոդված 6/, այսինքն ԱԱՀ-ով հարկվելու են փոխհատուցման գումարները: • փաստաբանական գործունեության մեջ որոշ ծառայություններ մասնակի, որոշներ ամբողջությամբ մատուցվում են անվճար, որոնք ևս կհարկնվեն: բ/ Նպաստելու է ստվերային շրջանառության ավելացմանը/վերլուծությունները ըստ հայեցողության/: գ/ հակասելու է ավելացված արժեքի և դրա հարկի գաղափարին /վերլուծությունը մասնագիտական/ Կարևորի մասին՝ Յուրաքանչյուր չինովիկ, պետական գործիչ պետք է գիտակցի՝ ինքը ևս բազմազան հասարակական հարաբերությունների մասնակից է և փաստաբանի ծառայությունից պոտենցիալ օգտվող քաղաքացի, հետևաբար՝ ուժեղ փաստաբանական ինստիտուտը ծառայում է նաև իրեն, և պետք է իր իշխանական լիազորությունները օգտագործի այն ուժեղացնելու ոչ թե նպաստի թուլացմանը: Առաջարկ-Պահանջ՝ Փաստաբանական գործունեությունը պետք է նախատեսել «միկրոձեռնարկատիրու¬թյան սուբյեկտ համարվող՝ անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձանց կողմից իրականացվող գործունեության տեսակների Ցանկ»-ում:	Ընդունվել է ի գիտություն:	Միկրոձեռնարկատիրության հարկման արտոնյալ համակարգի ներդրման հիմնական նպատակը գործունեության պարզունակ տեսակներով զբաղվող և իրացման շրջանառության փոքր ծավալներ ունեցող տնտեսավարող սուբյեկտներին հարկային արտոնություններ տրամադրելու ճանապարհով գործունեության նպաստավոր միջավայրի ձևավորումն է: Այս առումով, գտնում ենք, որ առաջարկությամբ նշված գործունեության տեսակները չեն բնութագրվում վերոնշյալ հատկանիշներով, և հետևաբար, դրանք միկրոձեռնարկատիրության հարկման արտոնյալ համակարգում ներառելը չի բխում վերոնշյալ տրամաբանությունից: Միաժամանակ, տեղեկացվում է, որ լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
11	. Գևորգյան 28.01.2019 23:44:52	Դեմ եմ նոր հարկային օրենսգրքի 33-րդ հոդվածի 3-րդ կետի Բ ենթակետի ընդունմանը: Փոխարենը ձեռնարկեք միջոցառումներ եղած ստվերը նվազեցնելու համար, նման նախաձեռնությունը միանշանակ խորացնելու է ստվերը: Առհասարակ նման նախագծի ընդունումն անհեթեթություն է, որովհետև անհասկանալի է մասնագիտական ծառայությունների ոլորտի՝ շրջանառության հարկից դուրս հանելու գաղափարը, մինչդեռ ոչ մասնագիտական ծառայություններ մատուցողները շարունակելու են հնարավորություն ունենալ աշխատելու շրջանառության հարկով:	Ընդունվել է ի գիտություն:	Լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
12	Նարինե Ամատունի 29.01.2019 01:02:42	Փաստաբանների և հաշվապահների մասով՝ հարկատեսակի փոփոխությունից կտուժի միայն պետությունը։ Խրախուսում եք ստվերը։ Առաջարկում եմ չեղարկել։ Անհեռատես քսյլ է	Ընդունվել է ի գիտություն:	Լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
13	Էռնեստ Ղազարյան 29.01.2019 11:50:29	Հպանցիկ և անարդյունավետ փոփոխություններ պարունակող նախագիծը ենթակա չէ ընդունման: Անհրաժեշտ են ոլորտում հիմնարար բարեփոխումներ, կոնցեպտուալ լուծումներ: Այս փոփոխություններին առնչվող հիմնավոր քննադատությունը և կոնցեպտուալ առաջարկները ուղարկում եմ էլ. փոստին՝ բաղկացած 7 էջից: Հարգանքներով՝ Էռնեստ Ղազարյան	Ընդունվել է ի գիտություն:	Նախագծով հիմնականում համակարգային լուծումներ են առաջարկվում, որոնք ուղղված են տնտեսավարող սուբյեկտների հարկային բեռի թեթևացմանը: Նախագծով առաջարկվում է՝ 1) եկամտային հարկի սանդղակավորված դրույքաչափերից անցում կատարել եկամտային հարկի համահարթ (միասնական) դրույքաչափի և դրան զուգահեռ` էականորեն նվազեցնել եկամտային հարկի դրույքաչափը՝ մինչև 2023 թվականը այն հասցնելով 20 տոկոսի, 2) 2020 թվականից երկու տոկոսային կետով նվազեցնել շահութահարկի դրույքաչափը՝ այն սահմանելով 18 տոկոս, 3) պահպանել ԱԱՀ-ի շեմը՝ տարեկան 115 միլիոն դրամի չափով, 4) տարեկան մինչև 24 միլիոն ՀՀ դրամ շրջանառություն ունեցող տնտեսավարող սուբյեկտներին (միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտներ) ազատել բոլոր տեսակի պետական հարկերից, բացառությամբ յուրաքանչյուր աշխատողի համար ամսական վճարվող 5000 դրամ եկամտային հարկից: Ընդ որում, ընդգծենք, որ ի տարբերություն ընտանեկան ձեռնարկատիրության հարկման համակարգի, միկրոձեռնարկատիրության հարկման համակարգի շրջանակներում նախատեսված արտոնություններից օգտվելու համար՝ ա. պարտադիր չէ, որ ձեռնարկատիրական գործունեությունն իրականացվի ընտանիքի անդամների միջոցով, բ. առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեության մասով բացառություն է սահմանվել միայն Երևան քաղաքի, իսկ Երևան քաղաքի վարչական սահմաններից դուրս՝ առևտրի կազմակերպման վայրերի, առևտրի կենտրոնների ու տոնավաճառների մասով, ինչը նշանակում է, որ մնացած բոլոր տեղերում իրականացվող առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեության համար նույնպես միկրոձեռնարկատիրության հարկման համակարգը կիրառելի է: Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ գտնում ենք, որ իրականացվող հարկային քաղաքականությանը տրված գնահատականը հիմնավորված չէ և հավանաբար ձևավորված է նախագծով ներկայացված առաջարկությունների ոչ խորքային ուսումնասիրության արդյունքում:
14	Ամալյա Պետրոսյան 29.01.2019 18:15:15	Դեմ եմ քվեարկում "ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին" ՀՀ օրենքի նախագծի 33-րդ հոդվածին: 33-րդ հոդվածով, սահմանափակվում է հաշվապահների, իրավաբանների և խորհրդատուների՝ շրջանառության հարկով աշխատելու իրավունքը: Մասնագիտական գործունեություն իրականացնողների համար հարկային բեռի բարձրացումը տանելու է ստվերի մեծացմանը:	Ընդունվել է ի գիտություն:	Լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
15	Անի Դանիելյան 29.01.2019 18:44:13	Նախագծի 26–րդ հոդվածի 3-րդ կետով առաջարկվող ձևակերպումից անհասկանալի է, թե կոնկրետ որ հատվածում պետք է լրացումը կատարվի: Մասնավորապես Օրենսգրքի 147-րդ հոդվածի 1–ին մասի 22–րդ կետում «իրային շահումները» բառեր առկա են երկու տեղ: Նախագծի նպատակներից ելնելով անհրաժեշտ է Նախագծի քննարկվող կետը վերաձևակերպել այնպես, որ հստակ երեևա, որ լրացումը վերաբերում է նորմի տեքստում օգտագործվող վերջին «իրային շահումները» բառերին: Մասնավորապես, Նախագծի 26–րդ հոդվածի 3-րդ կետը շարադրել հետևյալ բովանդակությամբ. «22-րդ կետի վերջում՝ իրային շահումները բառերից հետո, լրացնել «կամ խաղատներում, շահումով խաղերում և (կամ) ինտերնետ շահումով խաղերում ստացված շահումները» բառերը»:	Ընդունվել է:	Նախագծում կատարվել է համապատասխան հստակեցում:
16	Անի Դանիելյան 29.01.2019 18:44:13	Նախագծի 3–րդ հոդվածի 1–ին և 4–րդ կետերի միջև առկա է անհստակություն: Մասնավորապես, 1–ին կետով առաջարկվում է ուժը կորցրած ճանաչել 57–րդ գլուխը, որի պայմաններում անհասկանալի է, թե ինչու է 4–րդ կետով առաջարկվում ուժը կորցած ճանաչել նույն գլխի որոշ հոդվածների առանձին դրույթներ:	Չի ընդունվել:	Անհստակություն առկա չէ: Մասնավորապես, նախագծի 47-րդ հոդվածի առաջին պարբերության համաձայն՝ նախագծի 3-րդ հոդվածի 1-ին կետն ուժի մեջ է մտնում 2020 թվականի հունվարի 1-ից, իսկ նույն հոդվածի յոթերորդ պարբերության համաձայն՝ նախագծի 3-րդ հոդվածի 4-րդ կետն ուժի մեջ է մտնում 2019 թվականի հուլիսի 1-ից: Հարցը կայանում է նրանում, որ 2020 թվականի հունվարի 1-ից հանվում է արտոնագրային հարկով հարկման համակարգը, իսկ մինչ այդ 2019 թվականի հուլիսի 1-ից արտոնագրային հարկով հարկման համակարգից հանվում էր ատամնաբուժական և ատամնատեխնիկական գործունեությունները: Այդուհանդերձ, նախագծի լրամշակվախ տարբերակում կատարվել են որոշ վերանայումներ, քանի որ որոշվել է ատամնաբուժական և ատամնատեխնիկական գործունեությունը մինչև 2019 թվականի ավարտը պահել արտոնագրային հարկի համակարգում:
17	Amatuni Copywriting 29.01.2019 22:07:10	Առաջարկում եմ կոնկրետացնել միկրոձեռնարկատիրություն եզրը: Ըստ նախագծի՝ պարզ չէ՝ արդյո՞ք այս կատեգորիայի տակ են մտնում նաև խորհրդատվություն և/կամ թարգմանչական ծառայություններ մատուցող ընկերությունները, որոնք ունեն տարեկան մինչև 27մլն շահույթ:	Ընդունվել է ի գիտություն:	Նախագծի համաձայն՝ միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտներ չեն կարող համարվել, մասնավորապես, խորհրդատվական, իրավաբանական, հաշվապահական, աուդիտորական, թարգմանչական ծառայություններ, ինչպես նաև նշյալ ծառայություններին համանման այլ ծառայություններ մատուցողները:
18	Հայկ Բաբայան 29.01.2019 23:08:43	Իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը ԱԱՀ-ով հարկելու դեպքում կտուժի ոչ միայն այդպիսի գործունեությամբ զբաղվող անձն, այլև նման ծառայություններից օգտվողները, քանի որ անհրաժեշտություն կառաջանա ավելացնելու իրավաբանական ծառայությունների մատուցման արժեքները։	Ընդունվել է ի գիտություն:	Լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
19	Հերբերտ Համբարձումյան - ՀՄՓԱ Նախագահ 30.01.2019 10:45:08	Հայաստանի միջազգային բեռնափոխադրողների անունից հայտնում եմ, որ մեզ համար բացարձակապես ընդունելի չէ ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքի Հոդված 31-ի փոփոխությունը, այն է. օրենսգրքի 189-րդ հոդվածի 1-ին մասի աղյուսակում շարադրված 408000 ՀՀԴ ճանապարհային հարկի տարեկան վճարի չափը և կիրարկման կարգը: 2018թ-ին բոլոր պատկան մարմիններին, ՀՀ ներկա և նախկին Վարչապետներին նամակով տեղեկացրել ենք մեր բացասական կարծիքը ճանապարհային հարկի տարեկան վճարի գրեթե եռակի բարձացման և կիրարկման կարգի վերաբերյալ: Առարկությունները հանգում են հետևյալին՝ եթե միանվագ վճարվում է նշված 408000 ՀՀԴ-ն, որպես ճանապարհային հարկի տարեկան վճար, և վճարելուց հետո ավտոմեքենան հարկադիր պարապուրդում է հայտնվում (օրինակ՝ շարժիչի խափանման պատճառով) մի քանի ամիս, ապա ստացվում է, որ ճանապարհային հարկ է վճարվում կանգնած, չաշխատող ավտոմեքենայի համար: Մեր առաջարկն ու խնդրանքն է վերանայել ճանապարհային հարկի վճարման չափը և վճարման կարգը, կիրառելով ամսեկան վճարման տարբերակ, ինչպես գործում էր նախկինում՝ 15000 ՀՀԴ աշխատող ավտոմեքենայի համար: Եվս մեկ էական խնդիր, որը ներառված է փոփոխված հարկային օրենսգրքում, այն է. հաստատագրված վճարով հարկվելը փոխարինվում է շահութահարկ հարկատեսակով: Դա կարելի է համարել ընդունելի միայն մեկ պայմանով, եթե վարչարարության առումով ՀՀ հարկային մարմինների կողմից ընդունելի լինի արտ. երկրում կատարված ծախսերի բոլոր կտրոնները, որպես ֆիսկալ փաստաթղթեր, քանի որ բեռնափոխադրումների իրականացման հետ կապված մեր հիմնական ծախսերը կատարվում են արտ. երկրներում (մասնավորապես ՌԴ-ում): Այս խնդիրների լուծումն առավել քան կարևոր է նաև այն պատճառով, որ հայ բեռնափոխադրողները ոլորտի մրցակցային դաշտում ակնհայտորեն զիջում են վրացական և ԵԱՏՄ երկրների բեռնափոխադրողներին՝ անհավասար հարկային դաշտում գտնվելու պատճառով: Վերոնշյալ խնդիրներին լուծում չտալը սկիզբ կդնի Հայաստանի միջազգային ավտոտրանսպորտային բեռնափոխադրումների ոլորտի (ներառում է մոտ 6000 աշխատակից) քայքայմանը՝ դրանից բխող բոլոր հետևանքներով: Հ. Համբարձումյան ՀՄՓԱ նախագահ	Ընդունվել է:	Նախագծում կատարվել են համապատասխան փոփոխություններ: Մասնավորապես, առաջարկվում է ՀՀ-ում գրանցված (հաշվառված) բեռնատար ավտոտրանսպորտային միջոցներով ՀՀ ավտոմոբիլային ճանապարհներից օգտվելու համար ճանապարհային հարկը հանել: Ինչ վերաբերում է միջազգային բեռնափոխադրման ծառայություն մատուցողների կողմից արտերկրում կատարվող ծախսերի փաստաթղթավորմանը, ապա այս մասով նախագծով առաջարկվում է սահմանել, որ խնդրո առարկա փաստաթղթավորման նկատմամբ պահանջները սահմանում է Կառավարությունը, այսինքն՝ նշյալ սուբյեկտների մասով կիրառվելու են արտերկրում կատարվող ծախսերի փաստաթղթավորման առանձնահատուկ մոտեցումներ:
20	Հերբերտ Համբարձումյան - ՀՄՓԱ Նախագահ 30.01.2019 10:45:16	Հայաստանի միջազգային բեռնափոխադրողների անունից հայտնում եմ, որ մեզ համար բացարձակապես ընդունելի չէ ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքի Հոդված 31-ի փոփոխությունը, այն է. օրենսգրքի 189-րդ հոդվածի 1-ին մասի աղյուսակում շարադրված 408000 ՀՀԴ ճանապարհային հարկի տարեկան վճարի չափը և կիրարկման կարգը: 2018թ-ին բոլոր պատկան մարմիններին, ՀՀ ներկա և նախկին Վարչապետներին նամակով տեղեկացրել ենք մեր բացասական կարծիքը ճանապարհային հարկի տարեկան վճարի գրեթե եռակի բարձացման և կիրարկման կարգի վերաբերյալ: Առարկությունները հանգում են հետևյալին՝ եթե միանվագ վճարվում է նշված 408000 ՀՀԴ-ն, որպես ճանապարհային հարկի տարեկան վճար, և վճարելուց հետո ավտոմեքենան հարկադիր պարապուրդում է հայտնվում (օրինակ՝ շարժիչի խափանման պատճառով) մի քանի ամիս, ապա ստացվում է, որ ճանապարհային հարկ է վճարվում կանգնած, չաշխատող ավտոմեքենայի համար: Մեր առաջարկն ու խնդրանքն է վերանայել ճանապարհային հարկի վճարման չափը և վճարման կարգը, կիրառելով ամսեկան վճարման տարբերակ, ինչպես գործում էր նախկինում՝ 15000 ՀՀԴ աշխատող ավտոմեքենայի համար: Եվս մեկ էական խնդիր, որը ներառված է փոփոխված հարկային օրենսգրքում, այն է. հաստատագրված վճարով հարկվելը փոխարինվում է շահութահարկ հարկատեսակով: Դա կարելի է համարել ընդունելի միայն մեկ պայմանով, եթե վարչարարության առումով ՀՀ հարկային մարմինների կողմից ընդունելի լինի արտ. երկրում կատարված ծախսերի բոլոր կտրոնները, որպես ֆիսկալ փաստաթղթեր, քանի որ բեռնափոխադրումների իրականացման հետ կապված մեր հիմնական ծախսերը կատարվում են արտ. երկրներում (մասնավորապես ՌԴ-ում): Այս խնդիրների լուծումն առավել քան կարևոր է նաև այն պատճառով, որ հայ բեռնափոխադրողները ոլորտի մրցակցային դաշտում ակնհայտորեն զիջում են վրացական և ԵԱՏՄ երկրների բեռնափոխադրողներին՝ անհավասար հարկային դաշտում գտնվելու պատճառով: Վերոնշյալ խնդիրներին լուծում չտալը սկիզբ կդնի Հայաստանի միջազգային ավտոտրանսպորտային բեռնափոխադրումների ոլորտի (ներառում է մոտ 6000 աշխատակից) քայքայմանը՝ դրանից բխող բոլոր հետևանքներով: Հ. Համբարձումյան ՀՄՓԱ նախագահ	Ընդունվել է:	Հարցը կրկնվում է: Նախագծում կատարված փոփոխության վերաբերյալ մեկնաբանությունը ներկայացված է նախորդ կետում:
21	Հերբերտ Համբարձումյան - ՀՄՓԱ Նախագահ 30.01.2019 10:45:28	Հայաստանի միջազգային բեռնափոխադրողների անունից հայտնում եմ, որ մեզ համար բացարձակապես ընդունելի չէ ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքի Հոդված 31-ի փոփոխությունը, այն է. օրենսգրքի 189-րդ հոդվածի 1-ին մասի աղյուսակում շարադրված 408000 ՀՀԴ ճանապարհային հարկի տարեկան վճարի չափը և կիրարկման կարգը: 2018թ-ին բոլոր պատկան մարմիններին, ՀՀ ներկա և նախկին Վարչապետներին նամակով տեղեկացրել ենք մեր բացասական կարծիքը ճանապարհային հարկի տարեկան վճարի գրեթե եռակի բարձացման և կիրարկման կարգի վերաբերյալ: Առարկությունները հանգում են հետևյալին՝ եթե միանվագ վճարվում է նշված 408000 ՀՀԴ-ն, որպես ճանապարհային հարկի տարեկան վճար, և վճարելուց հետո ավտոմեքենան հարկադիր պարապուրդում է հայտնվում (օրինակ՝ շարժիչի խափանման պատճառով) մի քանի ամիս, ապա ստացվում է, որ ճանապարհային հարկ է վճարվում կանգնած, չաշխատող ավտոմեքենայի համար: Մեր առաջարկն ու խնդրանքն է վերանայել ճանապարհային հարկի վճարման չափը և վճարման կարգը, կիրառելով ամսեկան վճարման տարբերակ, ինչպես գործում էր նախկինում՝ 15000 ՀՀԴ աշխատող ավտոմեքենայի համար: Եվս մեկ էական խնդիր, որը ներառված է փոփոխված հարկային օրենսգրքում, այն է. հաստատագրված վճարով հարկվելը փոխարինվում է շահութահարկ հարկատեսակով: Դա կարելի է համարել ընդունելի միայն մեկ պայմանով, եթե վարչարարության առումով ՀՀ հարկային մարմինների կողմից ընդունելի լինի արտ. երկրում կատարված ծախսերի բոլոր կտրոնները, որպես ֆիսկալ փաստաթղթեր, քանի որ բեռնափոխադրումների իրականացման հետ կապված մեր հիմնական ծախսերը կատարվում են արտ. երկրներում (մասնավորապես ՌԴ-ում): Այս խնդիրների լուծումն առավել քան կարևոր է նաև այն պատճառով, որ հայ բեռնափոխադրողները ոլորտի մրցակցային դաշտում ակնհայտորեն զիջում են վրացական և ԵԱՏՄ երկրների բեռնափոխադրողներին՝ անհավասար հարկային դաշտում գտնվելու պատճառով: Վերոնշյալ խնդիրներին լուծում չտալը սկիզբ կդնի Հայաստանի միջազգային ավտոտրանսպորտային բեռնափոխադրումների ոլորտի (ներառում է մոտ 6000 աշխատակից) քայքայմանը՝ դրանից բխող բոլոր հետևանքներով: Հ. Համբարձումյան ՀՄՓԱ նախագահ	Ընդունվել է:	Հարցը կրկնվում է: Նախագծում կատարված փոփոխության վերաբերյալ մեկնաբանությունը ներկայացված է 19-րդ կետում:
22	К&P law firm 30.01.2019 14:17:32	1. Հոդված 27 (Եկամտային հարկի նվազեցում) Առաջարկում ենք եկամտային հարկը նվազեցնելու փոխարեն սահմանել որոշակի գործարքների գծով անկանխիկ վճարումների խրախուսման գործիք։ Բոլոր այն գործարքներից, որոնք ֆիզիկական անձինք կկատարեն անկանխիկ եղանակով, ֆիզիկական անձինք կստանան մինչև 3% կանխիկի վերադարձ։ Եթե եկամտային հարկը նվազեցնելու հնարավորություն է ստեղծվել, ապա պետք է դա օգտագործել ֆիզիկական անձանց կողմից անկանխիկ գործարքներ կատարելուն համոզելու և ուղղորդելու նպատակով։ Ցանկացած անձ կարող է այս արտոնությունից օգտվել իր գրանցված աշխատավարձի գումարի չափով անկանխիկ գործարքներից։ Կանխիկի վերադարձը կարելի է հանձնարարել հաշվել բանկերին, եթե ծրագրային ապահովումը սկզբնական ժամանակաշրջանում չլինի, հետագայում ծրագրային ապահովումով կարելի է իրականացնել։ Հիմնավորում ՀԴՄ կտրոն, որպես կանոն, քաղաքացիները չեն պահանջում։ Այդ սովորությունը ձևավորելու համար հստակ խրախուսական մեխանիզմներ են անհրաժեշտ։ 3֊% անկանխիկ գործարքներից վերադարձը միաժամանակ կլուծի հիմնական գրանցված աշխատավարձները անկանխիկ վճարումների դաշտ ուղղորդելու խնդիրը, էապես կմեծացնի առևտրաշրջանառության գրանցված ծավալները, հնարավորություն կստեղծվի կանխիկի այլ հոսքերի շնորհիվ վերլուծել ստվերը։	Չի ընդունվել:	Նախ հայտնում ենք, որ հասկանալի չէ եկամտային հարկը նվազեցնելու փոխարեն որոշակի գործարքների գծով անկանխիկ վճարումների խրախուսման նպատակադրումը՝ հաշվի առնելով այն, որ դրանց նպատակադրումները միանգամայն տարբեր են: Ինչ վերաբերում է առհասարակ բոլոր գործարքներից, որոնք ֆիզիկական անձինք կկատարեն անկանխիկ եղանակով, ֆիզիկական անձանց մինչև 3% կանխիկի վերադարձման առաջարկության, ապա հայտնում ենք հետևյալը: Նախքան նմանօրինակ համակարգի ներդրումը, անհրաժեշտ է բազմակողմանի քննարկել այդպիսի համակարգի ներդրման ռիսկերը: Մասնավորապես, ՀՀ գործող հարկային համակարգում առկա են բավական մեծ թվով հարկման այլընտրանքային (հատուկ) համակարգեր, որոնց շրջանակներում հաշվարկվող հարկային պարտավորությունները կապված չեն իրացման շրջանառության մեծությունների հետ կամ որոնց շրջանակներում գործող հարկ վճարողներն ընդհանրապես ազատված են հարկերից: Վերոգրյալը նշանակում է, որ առաջարկվող համակարգի ներդրման արդյունքում շեշտակի աճելու է «գայթակղությունը»՝ ունենալու նշյալ համակարգերում գործունեություն իրականացնող հարկ վճարողներից ձեռքբերումներ, քանի որ մի կողմից այդ կտրոններում արտացոլված իրացման շրջանառությունները այն դուրս գրող հարկ վճարողի համար հարկային հետևանքներ չեն առաջացնելու կամ ձևավորելու են փոքր հարկային պարտավորություններ, մյուս կողմից քաղաքացիներին հնարավորություն է տալու պետական բյուջեից հետ ստանալ որոշակի գումարներ, որոնք կարող են մի քանի անգամ մեծ լինել այդ հարկ վճարողների կողմից հարկի տեսքով պետական բյուջե վճարված գումարներից: Այստեղ թերևս տեղին է նշել, որ մինչև 18 մլն. դրամ իրացման շրջանառություն ունեցող ընտանեկան ձեռնարկատիրության սուբյեկտներն ազատված են բոլոր տեսակի հարկերից։ Ավելին, ինչպես հայտնի է, նախատեսվում է 2020 թվականի հունվարի 1-ից ներդնել միկրոձեռնարկատիրության հարկման համակարգ, որի շրջանակներում արդեն մինչև 24 մլն. դրամ իրացման շրջանառություն ունեցող տնտեսավարող սուբյեկտներն ազատվելու են բոլոր տեսակի հարկերից: Բացի այդ, ՀՀ-ում գործում են շրջանառության հարկ վճարող համարվող՝ առևտրա¬կան գործու¬նեու-թյուն իրականացնող բավական մեծ թվով տնտեսավարող սուբյեկտներ, և մեր կողմից կատարված հաշվարկները ցույց են տալիս, որ վերջիններիս կողմից պետական բյուջե վճարվող շրջանառության հարկի գումարը իրենց շրջանառության նկատմամբ կազմում է միջինը 2.4 տոկոս: Այսինքն, հայտարարագրված լրացուցիչ շրջանառություններից պետական բյուջեի եկամուտներն ավելանալու են առավելագույնը այդ շրջանառությունների 2.4 տոկոսով: Մինչդեռ, ներկայացված առաջարկությամբ նախատեսվում է քաղաքացիներին վերադարձնել իրենց կողմից կատարված ձեռքբերումների 3 տոկոսը: Ակնհայտ է, որ այս դեպքում համակարգը պետական բյուջեի վրա ունենալու է ոչ թե դրական, այլ բացասական ազդեցություն:
23	К&P law firm 30.01.2019 14:17:32	2. Ֆիզիկական անձանց կողմից ցանկացած գույքի օտարման դեպքում հավելաճի հարկումը։ Մեր վերլուծությունները ցույց են տալիս, որ գույքի հավելաճի հարկումը ավելի արդյունավետ և ազնիվ մոտեցում է, քան հարկատեսակների շարունակական ավելացումը։ Բազմաթիվ ոչ ռեզիդենտներ, ռեզիդենտ ֆիզիկական անձիք, ՀՀ տարածքում գույք են ձեռք բերում, օտարում մեծ շահութաբերությամբ և չեն հարկվում։ Դրա փոխարեն իրավաբաններին, հաշվապահական ծառայություններ մատուցող անձանց ԱԱՀ-ով հարկելու նոր նախաձեռնությունը անտրամաբանական և անարդար մոտեցումներ են։ Հիմնական շահույթը ստեղծվում է ՀՀ տարածքում անշարժ գույք օտարելուց, այն անձանց կողմից, որոնք դրանք ձեռք են բերել համայնքներից, պետությունից կադաստրային արժեքով և օտարման դեպքում բազմակի գերշահույթ են ունենում։ Այս ոլորտում առկա է մեծ ստվեր, քանի որ գնորդներն էլ, շատ դեպքերում, գինը նվազեցնելու համար համաձայնվում են ցածր գնով ձևակերպել գործարքները։ Հավելաճի հարկման դեպքում գնորդները չեն համաձայնվի շուկայական գնից ցածր գործարքներ կնքելուն և բացի հավելաճը հարկելու գործիքից այլ ավելի արդյունավետ գործիքներ հնարավոր չի լինի ստեղծել մոտ ապագայում։ Վերջապես, ինչ սկզբունքով ոչ ռեզիդենտը կարող է ՀՀ այցելել, գույք գնել, ստանալ 100% եկամուտ և չհարկվել, կամ ռեզիդենտը իր կուտական կապիտալը օգտագործի հավելյալ շահույթ ստանալու համար և չհարկվի, իսկ ՀՀ աշխատողները կամ ձեռնարկատերերը իրենց ցանկացած եկամտից շարունակական փոփոխվող հարկատեսակներ վճարեն։ Հիմնավորում Գույքի հավելաճը որպես եկամուտ հարկելը հավասար և ազնիվ մոտեցում կապահովի ՀՀ տարածքում աշխատանքով, ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող անձանց կողմից վճարվող եկամտային հարկի մասով։ Կնպաստի ժամանակի ընթացքում գործարքների իրական գների արտացոլմանը, էական նշանակություն կունենա այն գույքերը հարկելու վրա, որոնք ոչ օրինական, կիսաօրինական ճանապարհներով 10-15 տարի առաջ չափազանց ցածր գներով սեփականաշնորհվել կամ ձեռք են բերվել դրանց ներկայիս սեփականատերերի կողմից՞	Ընդունվել է ի գիտություն:	Ընդհանուր առմամբ, առաջարկությունը ընդունելի է, սակայն ներկա պայմաններում այն գրեթե անիրագործելի է: Մասնավորապես, վարչարարական առումով հնարավոր չէ արդյունավետորեն կառավարել իրացվող գույքային միավորերի իրական արժեքների թերհայտարարագրման ռիսկերը: Միևնույն ժամանակ, հայտնում ենք, որ ներկայացված առաջարկությունն առաջիկայում լրացուցիչ կքննարկվի: Տեղեկացնում ենք նաև, որ լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում:
24	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիւմնադրամ 30.01.2019 19:30:44	Նախագծի 33-րդ հոդվածով ՀՀ հարկային օրենսգրքի 254-րդ հոդվածում փոփոխություններ նախատեսող դրույթը, համաձայն որի՝ իրավաբանական ծառայություններ մատուցողներն այլևս չեն կարող հարկվել շրջանառության հարկով, խիստ խնդրահարույց է և ոչ նպատակահարմար հետևյալ պատճառաբանությամբ. 1. Իրավաբանական/փաստաբանական գործունեությունն ինքնին գերշահութաբերություն ունեցող գործունեություն չէ, իսկ բարձր շրջանառություն ունեցող իրավաբանական և փաստաբանական ընկերություններն արդեն իսկ գտնվում են շահութահարկ/ԱԱՀ հարկման դաշտում, ուստի մյուս ընկերություններն ու անհատ ձեռնարկատերերին հարկման այս դաշտ բերելը որևէ նշանակալի ֆինանսական մուտքեր պետական բյուջե չի ապահովելու։ 2. Հայաստանում դեռևս զարգացած չէ պրոֆեսիոնալ իրավաբանական և փաստաբանական ծառայություններից օգտվելու մշակույթը, ինչի առաջնային պատճառներից է ծառայություններից օգտվելու կարիք ունեցող քաղաքացիների ցածր վճարունակությունը կամ առհասարակ անվճարունակությունը։ Ցածր վճարունակություն ունեցող և անվճարունակ քաղաքացիների թիվը ՀՀ-ում չափազանց մեծ է, ինչը փաստվում է նաև Հանրային պաշտպանի գրասենյակի գերծանրաբեռնվածությամբ և թե քրեական, թե քաղաքացիական գործերով օգնություն հայցող քաղաքացիների քանակով։ Հաշվի առնելով այն, որ իրավաբանական/փաստաբանական գործունեությունը գերշահութաբեր գործունեություն չէ՝ քննարկվող փոփոխությունը անխուսափելիորեն և ուղղակիորեն հանգեցնելու է ծառայությունների հիմնական մասի թանկացման ուղիղ այնքանով, որքանով կծանրանա այն մատուցողի հարկային բեռը՝ շուրջ 35 տոկոսով, որպես արդյունք՝ էլ ավելի կնվազի իրավաբանական/փաստաբանական ծառայություններից օգտվելու ֆինանսական հնարավորություն ունեցող անձանց թիվը, ինչն իր հերթին կհանգեցնի ա/ անձանց կողմից իրավաբանական ծառայություններից օգտվելուց հրաժարվելուն և նրանց դատարանի մատչելիության իրավունքի խախտմանը, ինչպես նաև իրավական խնդիրները ոչ իրավական ճանապարհներով լուծելուն, բ/ էլ ավելի կաճի Հանրային պաշտպանի գրասենյակ դիմող անվճարունակ քաղաքացիների թիվը, ինչով պարտադրված պետության վրա կընկնի լրացուցիչ բեռ՝ նախատեսել Հանրային պաշտպանի գրասենյակի ծառայություններից օգտվելու իրավունք ունեցող խմբերի առավել լայն շրջանակ։ 3. Վերջապես, իրավաբանական/փաստաբանական գործունեությունն առաջին հերթին իրավապաշտպան գործունեություն է, որի հասանելիությունը իրավական պետության կայացման համար հիմնաքարային հարց է։ Իրավաբանական/փաստաբանական ծառայությունների թանկացման արդյունքում պրոֆեսիոնալ իրավաբանական ծառայություններից օգտվելու անհնարինության և իրավական խնդիրները ոչ իրավական ճանապարհներով լուծելու արդյունքը իրավական պետություն կառուցելու ճանապարհին մեծ հետքայլ կլինի Հայաստանի Հանրապետության համար։ Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ առաջարկում ենք նախագծի 33-րդ հոդվածով ՀՀ հարկային օրենսգրքի 254-րդ հոդվածում փոփոխություններ նախատեսող դրույթը, համաձայն որի՝ իրավաբանական ծառայություններ մատուցողներն այլևս չեն կարող հարկվել շրջանառության հարկով, նախագծից հանել։	Ընդունվել է ի գիտություն:	Լրացուցիչ քննարկումների արդյունքում որոշվել է ներկա փուլում ձեռնպահ մնալ մասնագիտացված ծառայությունների, այդ թվում՝ հաշվապահական, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը հարկման ընդհանուր համակարգ տեղափոխելու նախաձեռնությունից։ Նախագծի լրամշակված տարբերակի համաձայն՝ մասնագիտացված ծառայությունների հարկումը կարող է շարունակվել իրականացվել շրջանառության հարկի համակարգում։
25	Yelena Ghambaryan 31.01.2019 10:03:47	Կցանկանայի դիտարկում անել եկամտային հարկի դրույքաչափի նազեցման վերաբերյալ: Իրականության մեջ աշխատողների մեծ մասը գործատուների հետ պայմանավորվածություն են ձեռք բերում առձեռն ստանալիք գումարի վերաբերյալ: Հետևաբար եկամտային հարկի դրույքաչափի նվազեցումը փոքրացնում է ոչ թե քաղաքացու հարկային բեռը, այլ տնտեսվարողի, իսկ ակցիզային հարկի ավելացմամբ ավելանում է քաղաքացու բեռը: Կարծում եմ այստեղ կա խոշոր բիզնեսին աջակցելու միտում:	Ընդունվել է ի գիտություն:	Նախ, հայտնում ենք, որ հասկանալի չէ դիտարկման նպատակադրումը: Մասնավորապես, եթե առաջարկվում է առհասարակ չնվազեցնել եկամտային հարկի դրույքաչափերը, ապա առաջարկությունն առնվազն լրացուցիչ հիմնավորման կարիք ունի: Ինչ վերաբերում է եկամտային հարկի դրույքաչափերի նվազեցման դեպքում տնտեսավարող սուբյեկների վարքագծին, ապա հայտնում ենք, որ այն կարող է լինել երկու ուղղությամբ՝ 1) չեն նվազեցնում անվանական աշխատավարձերի չափը, 2) նվազեցնում են անվանական աշխատավարձերի չափը: Առաջին դեպքում վարձու աշխատողների մոտ կգոյանան լրացուցիչ տնօրինվող եկամուտներ: Երկրրորդ դեպքում լրացուցիչ եկամուտներ կգոյանան տնտեսավարող սուբյեկտների մոտ: Արդյունքում, տնտեսավարող սուբյեկտների համար կկրճատվեն ձեռնարկատիրական ծախսերը, որն էլ կհանգեցնի ապրանքների և ծառայությունների ինքնարժեքի նվազման ու ձեռնարկատիրական գործունեության զարգացման: Այս առումով, եկամտային հարկի դրույքաչափերի նվազեցման հիմնական նպատակադրումներից մեկը արտահանմանը կողմնորոշված ճյուղերի մրցունակությունը բարձրացնելը և դրանով իսկ՝ տնտեսական աճի կայուն նախադրյալներ ձևավորելն է: