ԲՈՒԾՈՂԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎԱԾ ՀԱՅՏԻ ԵՎ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՏՐՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ, ԱՌԱՋԱՐԿՎԱԾ ԵՎ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱՐԺԱՆԱՑԱԾ ՍՈՐՏԻ ԱՆՎԱՆՈՒՄՆԵՐԻ ՀՐԱՊԱՐԱԿՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ԲՈՒԾՈՂԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎԱԾ ՀԱՅՏԻ ԵՎ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՏՐՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ, ԱՌԱՋԱՐԿՎԱԾ ԵՎ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱՐԺԱՆԱՑԱԾ ՍՈՐՏԻ ԱՆՎԱՆՈՒՄՆԵՐԻ ՀՐԱՊԱՐԱԿՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»  ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

1.            Առկա իրավիճակը և իրավական ակտի անհրաժեշտությունը։

2017 թվականին  ընդունվել է «Բույսերի սորտերի պահպանության մասին» օրենքը (այսուհետ՝ Օրենք)։  2023 թվականին  Օրենքում կատարվել են համապատասխան  փոփոխություններ և լրացումներ։ նշված օրենսդրական կարգավորումների արդյունքում  2024 թվականի մարտի 2-ին Հայաստանի Հանրապետությունը անդամագրվել է Բույսերի նոր սորտերի պահպանության միջազգային միությանը «ՈՒՊՈՎ (UPOV)», որը հիմնվել է 1961 թվականին Բույսերի նոր սորտերի պաշտպանության միջազգային կոնվենցիայի կողմից։ ՈՒՊՈՎ նպատակն է հստակ սահմանված սկզբունքների հիման վրա ՈՒՊՈՎ անդամ պետությունների կողմից բույսերի նոր սորտերի բուծողների հեղինակային իրավունքի ճանաչումն ու բուծողի իրավունքի տրամադրումը։ ՈՒՊՈՎ անդամակցումից հետո անհրաժեշտ է Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված և անդամ երկրներում գործող միևնույն կանոնակարգերի համաձայն ստեղծել բուծողի հեղինակային իրավունքների պահպանության համանման համակարգ։

 Բույսերի սորտերի պահպանության միջազգային կոնվենցիայով սահմանված  պահանջներին համապատասխան  Օրենքի կիրարկումն ապահովելու նպատակով անհրաժեշտ է սահմանել նաև բուծողի իրավունքի տրամադրման համար ներկայացված հայտի և իրավունքի տրման վերաբերյալ տեղեկատվության, առաջարկված և հավանության արժանացած սորտի անվանումների հրապարակման կարգը։  

Միաժամանակ հարկ է նշել, որ մինչև Օրենքի ընդունումը Հայաստանի Հանրապետությունում  բուծողի իրավունքների պահպանությունը կարգավորվել է «Սելեկցիոն նվաճումների մասին»  օրենքով, որը ուժը կորցրած է ճանաչվել դեռևս 2017թվականին։

2.             Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարության կողմից:

3.             Կարգավորման նպատակը

Սույն Նախագծի ընդունման նպատակն է Օրենքի դրույթների և Բույսերի սորտերի պահպանության միջազգային կոնվենցիայի պահանջների համաձայն կարգավորել բուծողի իրավունքի տրամադրման  համար ներկայացված հայտի և իրավունքի տրման վերաբերյալ տեղեկատվության, առաջարկված և հավանության արժանացած սորտի անվանումների հրապարակման կարգը։ 

 4․    Ակնկալվող արդյունքը

 Նախագծի ընդունումը հնարավորություն կտա հստակորեն սահմանել բուծողի իրավունքի տրամադրման համար ներկայացված հայտի և իրավունքի տրման վերաբերյալ տեղեկատվության, առաջարկված և հավանության արժանացած սորտի անվանումների հրապարակման կարգը։

5․   Նախագծի ընդունման կապակցությամբ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի բյուջեում եկամուտների և ծախսերի ավելացման կամ նվազեցման մասին

Նախագծի ընդունման կապակցությամբ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի բյուջեում ավելացում կամ նվազեցում չի ակնկալվում:

6․ Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային և/կամ այլ ռազմավարություններ

ՀՀ կառավարության 2021 թվականի նոյեմբերի 18-ի N 1902-Լ որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրի 1․1 կետի Առևտրային քաղաքականության բաժնում նախատեսված է, որ Հայաստանը շարունակելու է Եվրոպական միության և ԵՄ անդամ պետությունների հետ երկկողմ և բազմակողմ համագործակցությունը՝ հիմնվելով Հայաստան-ԵՄ համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի (ՀԸԳՀ)   և այլ համատեղ ստորագրած փաստաթղթերի վրա, ինչպես նաև գործունեության ծրագրում ներառված է Միջազգային առևտրատնտեսական համագործակցության ընդլայնման և խորացման միջոցառման կատարումը։

Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության ոլորտի տնտեսական զարգացումն ապահովող հիմնական ուղղությունների 2020-2030 թվականների ռազմավարության կատարմանն ուղղված 2023-2026 թվականների միջոցառումների ծրագրով նախատեսված «Զարգացնել տեղական շուկաները և ավելացնել արտահանման հնարավորությունները»  առաջնահերթության միջոցառումներից մեկն է ՈՒՊՈՎ անդամակցության ապահովումը։