«Երևանի համայնքում տեղական վճարների 2018 թվականի դրույքաչափերը սահմանելու, Երևան քաղաքի ավագանու 2011 թվականի մայիսի 6-ի N 224-Ն և 2013 թվականի դեկտեմբերի 10-ի N 90-Ն որոշումներն ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» Երևան քաղաքի ավագանու որոշման նախագիծ

ՏԵՂԵԿԱՆՔ– ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ԵՐԵՎԱՆԻ ՀԱՄԱՅՆՔՈՒՄ ՏԵՂԱԿԱՆ ՎՃԱՐՆԵՐԻ 2018 ԹՎԱԿԱՆԻ ԴՐՈՒՅՔԱՉԱՓԵՐԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ, ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԻ ԱՎԱԳԱՆՈՒ 2011 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՅԻՍԻ 6-Ի N 224-Ն ԵՎ 2013 ԹՎԱԿԱՆԻ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 10-Ի N 90-Ն ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐՆ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԻ ԱՎԱԳԱՆՈՒ ՈՐՈՇՄԱՆ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅԱՆ

            Համաձայն  «Տեղական  տուրքերի  և   վճարների   մասին»  Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 3-րդ հոդվածի՝ տեղական վճարը տեղական ինքնակառավարման մարմինների սեփական լիազորությունների շրջանակներում համայնքի կամ համայնքի պատվերով մատուցած ծառայությունների համար համայնքի բյուջե կամ բյուջեի բաղկացուցիչ մաս կազմող, օրենքի համաձայն բացված արտաբյուջետային միջոցների հաշվին վճարվող, օրենքի դրույթների հիման վրա ավագանու սահմանած պարտադիր գանձույթ է։ 

            Նույն օրենքի 10-րդ հոդվածով սահմանված են տեղական վճարների տեսակները, որի հիման վրա սույն  որոշման  նախագծով  առաջարկվում  է   Երևան քաղաքում    սահմանել   տեղական վճարների հետևյալ տեսակները և դրույքաչափերը.

1. Նախագծով առաջարկվում է անփոփոխ թողնել համայնքի տարածքում շինարարության կամ շինության արտաքին տեսքը փոփոխող վերակառուցման աշխատանքներ կատարելու հետ կապված տեխնիկատնտեսական պայմաններ մշակելու և հաստատելու, շինարարության ավարտական ակտի փաստագրման ձևակերպման համար, ճարտարապետաշինարարական նախագծային փաստաթղթերով նախատեսված աշխատանքներն ավարտելուց հետո շահագործման թույլտվության ձևակերպման համար 2017 թվականի գործող դրույքաչափերը:

            Հաշվի առնելով Հայաստանի գործարար միջավայրի բարելավման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության վարած քաղաքականությունը՝ պետության վարկանիշային դիրքն ավելի բարձր աստիճանի հասցնելու նպատակով 2010-2013 թվականների ընթացքում մի շարք բարեփոխումներ են իրականացվել քաղաքաշինական գործունեությանն առնչվող՝ ՀՀ գործող մի շարք իրավական ակտերում համապատասխան լրամշակումներ կատարելու միջոցով, որի արդյունքում կրճատվել են ինչպես այդ ոլորտի փաստաթղթեր ձեռք բերելու ժամկետներն (այդ թվում շինարարության ավարտի փաստագրման ակտի ձևակերպման), այնպես էլ հնարավորինս պարզեցվել են այդ փաստաթղթերի ձևակերպման ընթացակարգերը։ Համաձայն հիշյալ գործընթացի արդյունքում ձեռք բերված աշխատանքային պայմանավորվածության, նախատեսվել է նաև մշակել շինարարության ավարտի փաստագրման ձևակերպման համար Երևան քաղաքի ավագանու կողմից սահմանված դրույքաչափերի գոտիավորման չափորոշիչները, որը ինչպես հնարավորություն կընձեռնի 2018 թվականի կտրվածքով բարելավել Հայաստանի Հանրապետության վարկանիշային դիրքն, այնպես էլ այն կխթանի Երևան քաղաքում շինարարության կազմակերպման գործընթացների առավել արդյունավետ կազմակերպումը, ինչպես նաև վարչական շրջանների համաչափ զարգացումը:

            Ելնելով վերոգրյալից, առաջարկվում է տեղական վճարի գործող դրույքաչափերի վրա տարածել ՀՀ կառավարության 24.12.2003թ. «Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի հողերի կադաստրային գնահատման կարգը, տարածագնահատման (գտնվելու վայրի) գոտիականության գործակիցները և սահմանները հաստատելու մասին» հ. 1746-Ն որոշմամբ սահմանված տարածագնահատման գոտիները (որոնք Երևան քաղաքի վարչական տարածքում բաշխված են 1-ից ներառյալ 9-րդ գոտիներում)՝ կիրառելով համապատասխան գործակիցներ, այդ թվում՝

          1-ին գոտի-1,9                           6-րդ գոտի-0,9

          2-րդ գոտի-1,7                           7-րդ գոտի-0,7

          3-րդ գոտի-1,5                           8-րդ գոտի-0,5

          4-րդ գոտի-1,3                           9-րդ գոտի-0,3             

          5-րդ գոտի-1,1

            Նշված գործակիցների կիրառման արդյունքում` Երևան քաղաքի այն բոլոր տարածքները, որոնք ընդգրկված են 6-ից ներառյալ 9-րդ գոտիներում, տեղի կունենա տեղական վճարի գործող դրույքաչափերի համամասնական նվազեցում, իսկ ավելի բարձր տարածագնահատման գոտիներում համամասնորեն կաճեն դրույքաչափերը, որի արդյունքում հնարավոր կլինի ինչպես խթանել Երևան քաղաքի վարչական տարածքի միջին և համեմատաբար ավելի հեռավոր հատվածների շինարարական գործընթացների կազմակերպումը՝ կառուցապատողների կողմից ավելի քիչ դրամական միջոցներ ծախսելու միջոցով, այնպես էլ պահպանել այդ եկամտատեսակի ուղղությամբ Երևան համայնքի բյուջե մուտքագրվող գումարների համամասնությունը:

2. Համայնքի տնօրինության և օգտագործման տակ գտնվող հողերը հատկացնելու, հետ վերցնելու և վարձակալության տրամադրելու դեպքերում անհրաժեշտ չափագրական և այլ նման աշխատանքների համար տեղական վճարը նույնպես առաջարկվում է սահմանել 2017 թվականի գործող դրույքաչափով, հաշվի առնելով չափագրվող հողամասի մակերեսը` համապատասխանաբար փոքր, միջին և խոշոր մակերեսով հողամասերի համար:
3. Երևանի կողմից կազմակերպվող մրցույթների և աճուրդների մասնակցության համար` յուրաքանչյուր մասնակցի համար առաջարկվում է սահմանել նախորդ տարիներին գործող տեղական վճարի դրույքաչափը՝ 10000 /տաս հազար/ դրամ:
4. Երևանի վարչական տարածքում տոնավաճառներին (վերնիսաժներին) մասնակցելու համար՝ յուրաքանչյուր մասնակցի համար առաջարկվում է սահմանել օրական 200 /երկու հարյուր/ դրամի չափով:
5. «Աղբահանության   և   սանիտարական  մաքրման  մասին»  ՀՀ  օրենքի 5-րդ    հոդվածի համաձայն աղբահանության դիմաց օրենքով սահմանված կարգով և դրույքաչափերի սահմաններում համայնքի ավագանու կողմից սահմանված չափով համայնքի բյուջե կամ արտաբյուջե գանձվող պարտադիր գանձույթ է, որը նույն օրենքի 14-րդ հոդվածի համաձայն սահմանվում է կենցաղային և ոչ կենցաղային ու խոշոր եզրաչափի աղբի համար: Ներկայացված նախագծով նախատեսվում է.

         ա.  կենցաղային   աղբի  տեղափոխման   համար  վճարի  չափը  «Աղբահանության   և   սանիտարական  մաքրման  մասին»  ՀՀ  օրենքի 14-րդ հոդվածի   1-ին  կետի 1-ին ենթակետի ա. պարբերությամբ նախատեսված տարբերակներից առաջարկվում է սահմանել` բնակվող յուրաքանչյուր բնակչի համար, մեկ բնակչի համար ամսական 200 /երկու հարյուր/ դրամ (օրենքով նախատեսված 400 /չորս հարյուր/ դրամ առավելագույն դրույքաչափի դիմաց)` ամփոփող թողնելով 2017 թվականի գործող դրույքաչափը.

        բ. ոչ կենցաղային և խոշոր եզրաչափի աղբի տեղափոխման համար  վճարը «Աղբահանության   և   սանիտարական  մաքրման  մասին»  ՀՀ  օրենքի 14-րդ հոդվածի   1-ին կետի 2-րդ  ենթակետի ա. պարբերությամբ  նախատեսված տարբերակներից առաջարկվում է սահմանել ըստ ծավալի մեկ խորանարդ մետր աղբի համար 2500 /երկու հազար հինգ հարյուր/ դրամ (օրենքով նախատեսված 3000 /երեք հազար/ դրամ առավելագույն դրույքաչափի դիմաց)` 2017 թվականի գործող դրույքաչափին համապատասխան:

            Միաժամանակ,  համաձայն  «Տեղական  տուրքերի  և   վճարների   մասին»  ՀՀ օրենքի 10-րդ  հոդվածի 1-ին մասի 8-րդ  կետի`  տեղական  ինքնակառավարման   մարմինների կողմից  սահմանվում է իրավաբանական անձանց և անհատ ձեռնարկատերերին շինարարական  և   խոշոր   եզրաչափի  աղբի  հավաքման  և  փոխադրման, ինչպես նաև աղբահանության վճար վճարողներին շինարարական և խոշոր եզրաչափի աղբի ինքնուրույն հավաքման և փոխադրման  համար  թույլտվության   վճար,  որը  «Աղբահանության   և  սանիտարական  մաքրման  մասին»  ՀՀ  օրենքի 8-րդ  հոդվածի 7-րդ  մասին համապատասխան   չի   կարող  գերազանցել   համապատասխան   աղբահանության  վճար  վճարողի  կողմից  նախատեսված   դրույքաչափի 20 %–ը,  ինչը  սույն  որոշման  նախագծով նախատեսվում  է սահմանել մեկ  խորանարդ մետրի համար 500 /հինգ հարյուր/ դրամ։ 

6. Երևանի կողմից կառավարվող բազմաբնակարան շենքերի ընդհանուր բաժնային սեփականության պահպանման պարտադիր նորմերի կատարման համար տեղական վճարի դրույքաչափն առաջարկվում է սահմանել յուրաքանչյուր 1 քառակուսի մետր սեփականության իրավունքով պատկանող. ա/ բնակելի տարածքի համար՝ ամսական 25 /քսանհինգ/ դրամ, բ/ոչ բնակելի տարածքի համար՝ ամսական 50 /հիսուն/ դրամ:

Դրույքաչափի սահմանման համար հիմք են ընդունվել համատիրությունների կողմից ներկայացված տվյալները, որոնց համաձայն բազմաբնակարան շենքերի ընդհանուր բաժնային սեփականության պահպանման պարտադիր նորմերի կատարման համար բնակելի տարածքի սեփականատիրոջից գանձվող գումարի չափը կազմել է ամսական մինչև 25 /քսանհինգ/ դրամ՝ յուրաքանչյուր 1 քմ մակերեսի համար, իսկ ոչ բնակելի տարածքների համար՝ մինչև 50 /հիսուն/ դրամ:

7. Երևանի ենթակայության մանկապարտեզի ծառայությունից օգտվողների համար`մեկ երեխայի հաշվարկով առաջարկվում է տեղական վճարի դրույքաչափը սահմանել ամսական 22500 /քսաներկու հազար հինգ հարյուր/ դրամ: Մանկապարտեզները տարիներ շարունակ ֆինանսավորվել են երեխա-թվով: Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության թվով 160 մանակապարտեզների ծառայություններից օգտվողների համար սահմանված տեղական վճարի հաշվարկման հիմքում ընկած է մանկապարտեզ հաճախող երեխաների վրա ուղղակի կատարվող ծախսը:
8. Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության թվով 26 երաժշտական և արվեստի դպրոցներից յուրաքանչյուրում գործում են շուրջ 30 բաժիններ, արտադպրոցական կրթադաստիարակչական ուսուցման ծառայություններ մատուցելով 9939 երեխայի համար։ Դպրոցների ֆինանսավորումը ներկայումս իրականացվում է ըստ յուրաքանչյուր դպրոցի եկամուտների և ծախսերի արդյունքում առաջացած վնասի փոխհատուցման սուբսիդավորման սկզբունքով և Երևան քաղաքի 2017 թվականի բյուջեով նախատեսված է երաժշտական և արվեստի դպրոցներին հատկացնել 1 132 341,0 /մեկ միլիարդ հարյուր երեսուներկու միլիոն երեք հարյուր քառասունմեկ հազար/ դրամ։

Համաձայն «Տեղական տուրքերի և վճարների մասին» ՀՀ օրենքի 10-րդ հոդվածի, 1-ին կետի, 14-րդ ենթակետով սահմանված դրույթների համայնքային ենթակայության երաժշտական և արվեստի դպրոցների (արտադպրոցական դաստիարակության հաստատություններ) ծառայություններից օգտվողների համար կարող են սահմանվել տեղական վճարներ։

Վերոնշված տեղական վճարների տեսակների համար համայնքի ղեկավարի ներկայացմամբ յուրաքանչյուր տարի համայնքի ավագանին պետք է սահմանի փոխհատուցման վճարներ, որոնց դրույքաչափերը որոշվում են տվյալ ծառայության համար անհրաժեշտ ծախսերի չափով:

Հաշվի առնելով վերոգրյալը իրականացվել են ուսումնասիրություններ մատուցվող ծառայությունների գծով տեղական վճարների կիրառման, դրանց դրույքաչափերի սահմանման, վճարողների հաշվառման և վճարների հավաքագրման, ինչպես նաև՝ արտոնությունների կիրառման հնարավորությունների վերաբերյալ, ներգրավելով համապատասխան ոլորտների մասնագետներին և շահառուներին։

Տեղական վճարի արժեհաշվարկի հիմքում ընդունվել է.

ՀՀ կրթության և գիտության նախարարի 18 հուլիսի 2017 թվականի հ. 792-Ն հրամանով հաստատված «Երաժշտական և արվեստի, գեղարվեստի և պարարվեստի դպրոցների 2017-2018 ուսումնական տարվա օրինակելի ուսումնական պլանով» սահմանված դասաժամերի այն քանակը, որը պարտադիր է դասարաններում տարեվերջի ստուգարքներին և ավարտական քննություններին մասնակցելու համար,

ներկայիս գործող մանկավարժների դրույքաչափերը, վարձատրման սկզբունքները, պահպանման փաստացի ծախսերը և արժեհաշվարկի վրա ազդող այլ գործոններ,

բացի ուղղակի (մանկավարժական անձնակազմի վարձատրություն) ծախսերից, ներառվել են նաև վարչա-սպասարկող անձնակազմի աշխատավարձերի, կոմունալ ծախսերի, ինչպես նաև պահպանման այլ ընթացիկ ծախսերի (տնտեսական, գրասենյակային, ընթացիկ վերանորոգման և այլն) երեխա-թվով պայմանավորված փոփոխական ծախսերի միջինացված ցուցանիշը:

Նշված ծառայությունների գծով տեղական վճարների միասնական դրույքաչափերի սահմանումը թույլ կտա դպրոցների ֆինանսավորումը իրականացնել երեխա-թվով, որը կստեղծի հավասար մրցակցային պայմաններ և ֆինանսավորման արդարացի սկզբունք։

9. Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության թվով 5 թանգարաններում մուտքի համար տեղական վճարի դրույքաչափի սահմանման հիմքում ընկած է ներկայիս գործող մուտքի տոմսերի առավելագույն արժեքը։
10. «Ավտոտրանսպորտային միջոցների կայանատեղերի տեղական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքում կատարված փոփոխությունների արդյունքում օրենքի ամբողջ տեքստում «տուրք» բառը փոխարինվել է «վճար» բառով:

Երևանի սեփականություն հանդիսացող ընդհանուր օգտագործման փողոցներում և հրապարակներում ավտոտրանսպորտային միջոցն ավտոկայանատեղում կայանելու և հատուկ տարածքում մեկ ավտոտրանսպորտային միջոցի կամ դրա կցորդի պահպանման համար տեղական վճարների դրույքաչափերն առաջարկվում է սահմանել նախորդ տարիներին Երևան քաղաքի ավագանու որոշումներով սահմանված տեղական տուրքի դրույքաչափերի չափով:

11. Մինչև «Տեղական տուրքերի և վճարների մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին 16.12.2016թ. ՀՕ-234-Ն օրենքի ընդունումը համայքի արխիվից փաստաթղթերի պատճեններ տրամադրելու համար նախորդ խմբագրությամբ գործող օրենքով սահմանված էր տեղական տուրք, որի դրույքաչափը նախորդ տարիներին Երևանի ավագանու կողմից մեկ փաստաթղթի համար սահմանվել էր 1000 /մեկ հազար/ դրամի չափով, ինչն էլ հիմք է ընդունվել տեղական վճարի գումարի դրույքաչափն որոշելու համար:
12. Երևան քաղաքի ավագանու 06.05.2011թ. հ. 224-Ն որոշմամբ սահմանվել են Երևանի կողմից անշարժ գույքի հասցեի տրամադրման համար վճարի դրույքաչափերը: 2018 թվականի համար առաջարկվում է վերը նշված որոշմամբ սահմանված վճարի դրույքաչափերը թողնել անփոփոխ:

            Մինչև «Տեղական տուրքերի և վճարների մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին 16.12.2016թ. ՀՕ-234-Ն օրենքի ընդունումը գործող խմբագրությամբ «Տեղական տուրքերի և վճարների մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի 1-ին մասով միայն տեղական տուրքերի դրույքաչափերն էին ենթակա պարտադիր սահմանման համայնքի ավագանու կողմից համայնքի տարեկան բյուջեն հաստատելուց առաջ, իսկ տեղական վճարների մասով նման պահանջ սահմանված չէր և տեղական վճարների դրույքաչափերը չէին սահմանվում ամեն տարվա համար:

            Տեղական վճարների դրույքաչափերը սահմանված են Երևան քաղաքի ավագանու 2011 թվականի մայիսի 6-ի N 224-Ն և 2013 թվականի դեկտեմբերի 10-ի N 90-Ն որոշումներով, որոնք առաջարկվում է ուժը կորցրած ճանաչել:

Հաշվի   առնելով   վերոգրյալը`  Երևան  քաղաքի   ավագանու  քննարկմանն  է ներկայացվում  «Երևանի քաղաքային համայնքում տեղական վճարների 2018 թվականի դրույքաչափերը  սահմանելու և Երևան քաղաքի ավագանու 2013 թվականի դեկտեմբերի 10-ի N 90-Ն որոշումներն ուժը կորցրած ճանաչելու մասին»  Երևան քաղաքի  ավագանու որոշման  նախագիծը։