7 - Agree
1 - Disagree
Հ Ի Մ Ն Ա Վ Ո Ր ՈՒ Մ
«ԳԻՏԱԿԱՆ ԱՍՏԻՃԱՆԻ ՀԱՄԱՐ ԱՄԵՆԱՄՍՅԱ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՎՃԱՐԻ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ԵՎ ՉԱՓԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅԱՆ
ՄԱՍԻՆ
«Գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի 19-րդ հոդվածի 2-րդ մասով ամրագրված է գիտական աստիճանի համար հավելավճարի տրամադրման դրույթը, որի համաձայն գիտական աշխատողի վարձատրության պայմանները սահմանում է կառավարությունը: Նույն հոդվածի 3-րդ մասը նախատեսում է, որ պետությունը գիտական աստիճան ունեցող անձանց կենսաթոշակից բացի տալիս է հավելավճար, որի չափը և տրամադրման կարգը սահմանում է կառավարությունը, որը սակայն մինչ օրս սահմանված չէ կառավարության կողմից: Նմանատիպ դրույթ առկա է նաև «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» նոր օրենքի նախագծում, որը սահմանված կարգով շրջանառվել և ներկայացվել է ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի քննարկմանը:
Գիտական աստիճան ունեցող անձանց կենսաթոշակից բացի հավելավճարի տրամադրման հարցը երկար տարիներ և բազմիցս քննարկվել է ՀՀ կառավարությունում՝ ՀՀ ԿԳՆ, ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի, ՀՀ ֆինանսների ու ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունների հետ համատեղ՝ սակայն վերջնական լուծում չի ստացել:
Նշված հարցը նորովի քննարկելու և ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի ղեկավարի 2021 թվականի դեկտեմբերի 7-ի N 02/11.8/41790-2021 գրության կատարումն ապահովելու նպատակով ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի 2021 թվականի դեկտեմբերի 10-ի N 2051-Ա/2 հրամանով ձևավորվել է գիտական աստիճան ունեցող անձանց հավելավճարը կենսաթոշակին ավելացնելու հարցի քննարկման աշխատանքային խումբ (այսուհետ՝ Խումբ), որի կազմում ընդգրկված են ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի փոխնախարարները, ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի նախագահը, իսկ խմբի ղեկավարն է ՀՀ ԿԳՄՍՆ գիտության կոմիտեի նախագահը:
2021 թվականի դեկտեմբերի 20-ին կայացած նիստում Խմբի կողմից միաձայն որոշվեց, որ հարցին վերջնական լուծում տալու նպատակով ՀՀ-ում կենսաթոշակի իրավունք և պետական գիտական կազմակերպություններում և (կամ) բուհերում գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության առնվազն 30 տարվա ստաժ ու գիտական աստիճան ունեցող անձանց, ովքեր ՀՀ կառավարության 2008 թվականի հունվարի 10-ի N 2-Ն որոշմանը համապատասխան՝ առնվազն վերջին 10 տարում ստացել են գիտական աստիճանի համար հավելավճար, 70 տարին լրանալու ու ՀՀ պետական բյուջեի հաշվին իրականացվող գիտական և գիտատեխնիկական գործունության ծրագրերում ընդգրկված չլինելու դեպքում՝ տրամադրել ամենամսյա դրամական վճար, որի չափը սահմանել Որոշմամբ սահմանված գիտական աստիճանի համար տրամադրվող ամենամսյա հավելավճարների չափով՝ գիտությունների դոկտորին 50 000 դրամ, գիտությունների թեկնածուին` 25 000 դրամ:
2022 թվականի փետրվարի 7-ին ՀՀ վարչապետի մոտ տեղի ունեցած հանդիպման ըթացքում վերը նշված առաջարկը ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի կողմից զեկուցվել է, որը արժանացել է ՀՀ վարչապետի հավանությանը և ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի ղեկավարի 2022 թվականի փետրվարի 9-ի N 02/11.8/3918-2022 գրությամբ առաջարկվել է մինչև սույն թվականի մայիսի 16-ը սահմանված կարգով ՀՀ վարչապետի աշխատակազմ ներկայացնել «Գիտական աստիճանի համար ամենամսյա դրամական վճարի տրամադրման կարգը և չափը սահմանելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծը:
2022 թվականի մարտ ամսվա դրությամբ Որոշմանը համապատասխան ծրագրերում ներգրավված և գիտական աստիճանի հավելավճար ստանում են 509 գիտությունների դոկտոր և 1553 գիտությունների թեկնածու, որոնցից 70 տարեկան և ավելի տարիք ունեցող` 256-ը գիտությունների դոկտոր և 307 գիտությունների թեկնածու (2023 թվականի հունվարի 1-ից կկազմի 267 գիտությունների դոկտոր և 334 գիտությունների թեկնածու): Սույն կարգավորման ուժի մեջ մտնելուց հետո` Որոշման շահառու հանդիսացող գիտաշխատողների մի մասը, որը կբավարարի սույն կարգի պայմաններին, կշարունակի ստանալ գիտական աստիճանի համար տրվող հավելավճարն արդեն որպես ամենամսյա դրամական վճար: Այսպիսով գիտական աստիճանի համար հավելավճար կամ դրամական վճար ստացողների փաստացի թվաքանակը յուրաքանչյուր տարի ավելանալու է գիտության ոլորտ մուտք գործող գիտական աստիճան ստացած անձանց շնորհիվ, ինչը 2021 թվականին կազմել է 92 հոգի, որը հանգեցնելու է միջինում տարեկան 27 600 000 ՀՀ դրամ ավելացման: Հաշվի առնելով, որ 2020-2022 թվականներին ՀՀ պետական բյուջեի 1162 ծրագրի 12001 «Գիտաշխատողներին գիտական աստիճանների համար տրվող հավելավճարներ» միջոցառմանը հատկացված 842 000 000 ՀՀ դրամի փաստացի ծախսերը 2020 թվականին կազմել է` 739 800 000, 2021 թվականին` 699 000 000 ՀՀ դրամ, իսկ 2022 թվականի առաջին եռամսյակին կնքված պայմանագրերի համաձայն կկազմի շուրջ 771 000 000 ՀՀ դրամ, ապա 2023 և 2024 թվականներին կենսաթոշակից բացի ամենամսյա դրամական վճար տրամադրելու համար լրացուցիչ գումարներ անհրաժեշտ չեն լինի, իսկ դրանից հետո, կախված կլինի 2025 թվականին գիտական աստիճան ստացողների թվաքանակից և գիտական կազմի դինամիկայից:
Հաշվի առնելով, որ գիտության ոլորտում երիտասարդ կադրերի ներգրավումը, աշխատողների որակավորման բարձրացումը, գիտնականների սոցիալ տնտեսական պայմանների բարելավումը և գիտության ֆինանսավորման բարձրացումը ոլորտի երիտասարդացման և մրցունակության բարձրացման հիմնական գործիքներն են և բխում են ՀՀ կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրի նպատակներից՝ առաջարկվում է ընդունել «Գիտական աստիճանի համար ամենամսյա դրամական վճարի տրամադրման կարգը և չափը սահմանելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծը, որը կապահովի «Գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի 19-րդ հոդվածի 2-րդ մասի պահանջը, այն է՝ պետությունը գիտական աստիճան ունեցող անձանց կենսաթոշակից բացի տալիս է հավելավճար, որի չափը և տրամադրման կարգը սահմանում է կառավարությունը:
Նախագիծը մշակվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության գիտության կոմիտեի կողմից:
«Գիտական աստիճանի համար ամենամսյա դրամական վճարի տրամադրման կարգը և չափը սահմանելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի ընդունումը կապահովի երիտասարդ կադրերի ներհոսք գիտության ոլորտ, քանի որ տարեց գիտնականները կունենան որոշակի մակարդակի սոցիալական ապահովություն` աշխատանքից ազատվելու դեպքում, և կնպաստի գիտական ներուժի կառավարելի, սահուն սերնդափոխության իրականացմանը, որն էլ իր հերթին կփոխի գիտական ներուժի տարիքային կառուցվածքը: Արդյունքում գիտության և տեխնիկայի բնագավառում կունենանք գիտական ներուժի արդյունավետ սերնդափոխություն:
«Գիտական աստիճանի համար ամենամսյա դրամական վճարի տրամադրման կարգը և չափը սահմանելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի ընդունման կապակցությամբ ՀՀ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների բյուջեներում եկամուտների և ծախսերի ավելացում կամ նվազեցում չի նախատեսվում:
«Գիտական աստիճանի համար ամենամսյա դրամական վճարի տրամադրման կարգը և չափը սահմանելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի ընդունմամբ այլ իրավական ակտերում փոփոխություններ կատարելու անհրաժեշտությունը բացակայում է:
«Գիտական աստիճանի համար ամենամսյա դրամական վճարի տրամադրման կարգը և չափը սահմանելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի ընդունումը բխում է ՀՀ կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրի «Գիտության ոլորտում աշխատողների որակավորման բարձրացում և երիտասարդ կադրերի ներգրավում» և «Գիտության ոլորտում պետական ֆինանսավորման արդյունավետության բարձրացում» կետերով սահմանված նպատակներից:
Discussed
07.04.2022 - 23.04.2022
Type
Decision
Area
Education and science
Ministry
Ministry of Education, Science, Culture and Sport
Views 6832
Print23.04.2022
Առաջարկում եմ բուհական համարգում աշխատած դոկտոր պրոֆեսորներին տրամադրել հավելավճարը անկախ գիտական ստաժից, քանի որ այս աստիճանը ստանալու համար անձը հիմնական դասախոսական ծանրաբեռնվածությանը զուգահեռ կատարել է գիտական աշխատանք:
14.04.2022
Կարգի 2-րդ կետով սահմանված պահանջները, այն է «Դրամական վճար տրամադրվում է 70 տարին լրացած, Հայաստանի Հանրապետությունում կենսաթոշակի իրավունք, պետական գիտական կազմակերպություններում և (կամ) բուհերում գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության առնվազն 30 տարվա ստաժ ու գիտական աստիճան ունեցող անձանց, ովքեր Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2008 թվականի հունվարի 10-ի N 2-Ն որոշմանը համապատասխան՝ առնվազն վերջին 10 տարում առնվազն 9 տարի ստացել են գիտական աստիճանի համար հավելավճար, և այլևս ընդգրկված չեն Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի հաշվին իրականացվող գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության ֆինանսավորմամբ իրականացվող ծրագրերում:» տարբերություններ է մտցնում ՀՀ-ում գիտական կազմակերպություններում աշխատած և բուհերում միայն դասավանդած գիտական կոչում ունեցողների միջև, քանի որ վերջիններս չեն բավարարելու «առնվազն վերջին 10 տարում առնվազն 9 տարի ստացել են գիտական աստիճանի համար հավելավճար» պահանջին, «դասավանդողը» այդ գումարը չի ստանում, դա վերաբերում է միայն գիտաշխատողին: Այս կետով լրացուցիչ ճանապարհ է ստեղծվում գիտական կոչում ունեցող անձանց ուղղակիորեն գիտական կազմակերպություններում գրանցվելու համար, ինչը խնդրահարույց է, կամ պարզապես տվյալ անձանց համար գիտական կոչման դրամական գումարի ստացման ևս մեկ արգելք է դրվում: Սակայն չի կարելի միանշանակ ասել, որ գիտական կազմակերպությունում աշխատող գիտնականը բուհում դասավանդող գիտնականից ունի առավելություններ կամ մեկը մյուսից շատ կամ քիչ կարևոր գիտական գործ է արել: Անհրաժեշտ է պահպանել հավասարությունը և հաշվի առնել ՀՀ-ում գիտական կոչման համար Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2008 թվականի հունվարի 10-ի N 2-Ն որոշմանը համապատասխանության առանձնահատկությունները