ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ
««ՆԱԽՆԱԿԱՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ (ԱՐՀԵՍՏԱԳՈՐԾԱԿԱՆ) ԵՎ ՄԻՋԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ
- Իրավական ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը
Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 2015 թվականի դեկտեմբերի 6-ի փոփոխությունների 6-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերի համաձայն՝ պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք իրավասու են կատարելու միայն այնպիսի գործողություններ, որոնց համար լիազորված են Սահմանադրությամբ կամ օրենքներով: Սահմանադրության և օրենքների հիման վրա և դրանց իրականացումն ապահովելու նպատակով Սահմանադրությամբ նախատեսված մարմինները կարող են օրենքով լիազորվել ընդունելու ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտեր։
«Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետի համաձայն՝ ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտ է համարվում` Սահմանադրության և օրենքների հիման վրա և դրանց իրականացումն ապահովելու նպատակով օրենքով լիազորված լինելու դեպքում Սահմանադրությամբ նախատեսված մարմինների ընդունած նորմատիվ իրավական ակտը։
Ի կատարումն Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի № 02/10.3/37766-2021 հանձնարարականի 3-րդ կետի՝ գույքագրվել է ղեկավարվող մարմնի գործունեության ոլորտին առնչվող կառավարության և վարչապետի որոշումները, ինչպես նաև կրթության պետական կառավարման լիազոր մարմնի լիազորությունները և նախաձեռնվել է դրանց իրավական հիմքն ապահովող օրենսդրական փոփոխություններ: Ընդ որում, հանձնարարականը ենթակա է կատարման այն հաշվով, որ համապատասխան օրենքներն ընդունված լինեն մինչ Ազգային ժողովի 2022 թվականի գարնանային հերթական նստաշրջանի ավարտը։
- Կարգավորման հարաբերությունների ներկա վիճակը և առկա խնդիրներն ու առաջարկվող լուծումները
Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթական ոլորտը հիմնականում կարգավորվում է «Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթության մասին» 2005 թվականի օգոստոսի 13-ի ՀՕ-164-Ն օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք): Օրենքի հոդված 16 և 17-ով սահմանված են համապատասխանաբար ՀՀ կառավարության և կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի իրավասությունները, որոշ իրավասություններ սահմանված են նաև Օրենքի այլ հոդվածներում: Սակայն ներկայումս գործում են նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթական ոլորտը կարգավորող մի շարք որոշումներ և հրամաններ, որոնց հաստատումը հստակ սահմանված չէ Օրենքում և խնդիր է առաջանում անհրաժեշտությունից ելնելով իրավական ակտերում կատարել փոփոխություններ և լրացումներ: Միաժամանակ, ելնելով ՀՀ կառավարության կողմից տարվող քաղաքականությունից՝ անհրաժեշտություն է առաջացել մշակել և հաստատել նոր իրավական ակտեր, որոնք լիազորված չեն որևէ օրենքով:
Նախագծով նախատեսվում է փոփոխություն կատարել և շտկել տեխնիկական վրիպակը, ինչպես նաև առաջարկվել է խմբագրել Օրենքի 18.1 հոդվածի 1-ին մասի 17-րդ կետը՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ թեկնածուն հավաստագիր ստանալու ընթացքում արդեն իսկ թեստավորման և հարցազրույցի միջոցով պատասխանել է կրթության բնագավառում իրավական, կառավարչական, մանկավարժական, հոգեբանական և ուսուցման մեթոդաբանության վերաբերյալ հարցերին: Վերոնշյալ կետը խմբագրվել է և հնարավորություն է տրվել խորհրդին տալ հարցեր՝ թեկնածուի կողմից ներկայացված ուսումնական հաստատության զարգացման հինգ տարվա ծրագրի շրջանակներում:
Օրենքի 22-րդ հոդվածում առաջարկվել է լրացնել նոր 5-ից և 25-րդ մասերը, որոնք սահմանում են մանկավարժների ատեստավորման, որակավորման տարակարգի շնորհման, ինչպես նաև հավելավճար սահմանելու գործընթացների վերաբերյալ դրույթներ: Հարկ եմ համարում նշել, որ վերոնշյալ գործընթացի կարգավորման համար անհրաժեշտ իրավական ակտերի ընդունման լիազորող նորմեր նույնպես սահմանվել են համապատասխան հոդվածներում:
- Կարգավորման առարկան
Սույն նախագծի ընդունման դեպքում կստեղծվի իրավական հիմք (լիազորող նորմ), որը հնարավորություն կնձեռնի ՀՀ կառավարության և կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնին ընդունել նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթական ոլորտը կարգավորող իրավական ակտեր:
- Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները, անձինք և նրանց դիրքորոշումը
Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կողմից։
- Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ.
Նախագիծը բխում է նաև Կառավարության 2021-2026 թթ. ծրագրի 4-րդ կետի 4.3-րդ ենթակետի նախնական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթության ոլորտի առաջին և չորրորդ պարբերություններով սահմանված նպատակներից: Նախագծով առաջարկվող լիազորող նորմերում լրացվել են նոր իրավական ակտեր, մասնավորապես՝ Հայաստանի Հանրապետության արհեստագործական և միջին մասնագիտական կրթական ծրագրեր իրականացնող ուսումնական հաստատությունների յուրաքանչյուր ուսումնական տարվա անվճար ուսուցմամբ (նպաստի ձևով ուսման վճարի լրիվ փոխհատուցմամբ) ընդունելության տեղերի ձևավորման և ըստ լիազորված մարմնի ենթակայությամբ գործող ուսումնական հաստատությունների հատկացման կարգը և Հոդված 2-ի 22-ից 28-րդ կետերը ու Հոդված 3-ի 20-ից 24-րդ կետերը, որոնց ընդունումից հետո կսահմանվեն նոր մասնագիտությունների ներդրման, հաստատությունների և դրանցում իրականացվող ծրագրերի տեղաբաշխման ռացիոնալացման, ընդունելության տեղերի բաշխման նոր մեթոդաբանություն, ինչպես նաև մանկավարժների մասնագիտական զարգացման և ատեստավորման համակարգերի ներդրում՝ կապակցված վարձատրության մեխանիզմներին:
Տեղեկանք
««Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթության մասին» օրենքում փոփոխությունների կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի ընդունման կապակցությամբ պետական բյուջեում կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների բյուջեներում ծախսերի և եկամուտների էական ավելացումների կամ նվազեցումների մասին
Նախագծի ընդունման դեպքում Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում ավելացումներ կամ նվազեցումներ չեն նախատեսվում: