««Պաշտպանության մասին» Հայաuտանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»

Առաջարկում եմ վերանայել կից ներկայացվող տեղեկանքի այն պնդումը, որ «օրենքի նախագծի ընդունումը ՀՀ 2020թ. և հետագա տարիների պետական բյուջեներում լրացուցիչ ծախսերի անհրաժեշտություն չի առաջացնում» Համաձայն «Պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի հոդված 7-ի «Աշխարհազորայինին ամրացվում է զենք, հատկացվում է համազգեստ»: Աշխարհազորայինների համար համազգեստի, զենքի և զինամթերքի ձեռքբերումը պետք է նախատեսվի պետական բյուջեներում: Հավանական հակառակորդի հարձակման դեպքում աշխարհազորայիններին տեղափոխելու համար անհրաժեշտ են լինելու տրանսպորտային միջոցներ, դրանց պահեստամասեր և վառելիք, որոնց ձեռքբերումը ևս պետք է նախատեսել առաջիկա տարիների պետական բյուջեներում:

Առաջարկում եմ վերանայել հավանական հակառակորդի դիվերսիոն կամ ահաբեկչական կամ հետախուզական կամ հատուկ օպերացիաների ուժերի դեմ աշխարհազորի օգտագործումը և դիտարկել աշխարհազորն այլ նպատակներով օգտագործելու տարբերակները Համաձայն երեք նախագծերի հիմնավորումների «Հավանական հակառակորդի ռազմական գործողությունների ուսումնասիրումը ցույց են տալիս, որ ռազմական գործողությունների ծանրության կենտրոնը կարող է տեղափոխվել երկրի տարածքի խորքը՝ դիվերսիոն կամ ահաբեկչական կամ հետախուզական կամ հատուկ օպերացիաների ուժերի և այլ գործողությունների, ինչպես նաև հակառակորդի զինված ուժերի ներթափանցած խմբերի լայնորեն կիրառմամբ: Դրանց դիմակայելու, չեզոքացնելու և ոչնչացնելու նպատակով անհրաժեշտ է ստեղծել միասնական ղեկավարության ներքո գործող ուժերի և միջոցների համախումբ՝ աշխարհազոր, որոնք պատերազմի ժամանակ ի զորու կլինեն հակառակորդի հավանական գործողություններից հուսալիորեն պաշտպանելու երկրի տարածքը, բնակչությունը, կարևորագույն օբյեկտներն ու ենթակառուցվածքները:» Սովորաբար դիվերսիոն, ահաբեկչական, հետախուզական և հատուկ օպերացիաներում ներգրավված ուժերը կազմված են հատուկ պատրաստություն անցած զինվորականներից և ակնկալել, որ որևէ հատուկ պատրաստություն չանցած աշխարհազորը կարող է արդյունավետ կերպով դիմակայել, չեզոքացնել և ոչնչացնել «հավանական հակառակորդի» այդ հատուկ ուժերը հավանաբար խիստ լավատեսական է: «Ոստիկանության մասին», «Ոստիկանության զորքերի մասին» և «Ազգային անվտանգության մարմինների մասին» ՀՀ օրենքների համաձայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության մարմինների կազմում գործում են հատուկ նշանակության ստորաբաժանումներ, որոնք հատուկ պատրաստություն են անցնում ահաբեկչական կառույցների դեմ պայքարի և պետական կարևորագույն օբյեկտների պահպանության համար: Այդ ուժերը կարող են ավելի արդյունավետ լինել հավանական հակառակորդի «դիվերսիոն կամ ահաբեկչական կամ հետախուզական կամ հատուկ օպերացիաների ուժերի» դեմ պայքարում: Աշխարհազորը կարող է արդյունավետ լինել բնակավայրերում կարգ ու կանոնի պահպանության (քանի որ, ենթադրաբար, ոստիկանության ուժերի զգալի մասը ներգրավված է լինելու այլ գործառույթներում) և դրանց պաշտպանության ժամանակ, պայքարի պարտիզանական մեթոդների և այլ գործողություններում, որոնց իրականացման համար զինված ուժերի, ոստիկանության և այլ ծառայությունների մարդկային ռեսուրսները բավարար չեն:

Առաջարկում եմ զերծ մնալ տեղական ինքնակառավարման և տարածքային կառավարման մասին օրենքներում փոփոխություններ կատարելուց և նախատեսել աշխահրազորի և վերջինիս հրամանատարական կազմի ձևավորում զուտ կամավորության հիման վրա Առաջարկվող նախագիծը նախատեսում է աշխարհազորի ձևավորում կամավորության սկզբուքնի հիմա վրա և վերջինիս ենթակայություն տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններին: Հաշվի առնելով ԽՍՀՄ-ից ժառանգած «կամավոր-պարտադիրության» փորձը, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների բարձրաստիճան պաշտոնյաների ղեկավար դերը կարող է աղավաղել աշխարհազորի «կամավոր» բնույթը: Աշխարհազորում ընդգրկվելու սահմանափակումները բարելավման կարիք ունեն (ենթակա է, պարտադիր զինվորական ծառայության, հանդիսանում է զինծառայող կամ փրկարար ծառայող կամ քրեակատարողական ծառայող կամ հարկադիր ծառայող, պատիժ է կրում ազատազրկման կամ կալանքի ձևով, կամ որի նկատմամբ իրականացվում է քրեական հետապնդում): Անհրաժեշտ է դիտարկել նաև աշխարհազորային դառնալ ցանկացողի առողջության հետ կապված հարցերը, դատվածությունը, այլ հանգամանքներ: Օրինակ, անհրաժեշտ է հստակեցնել, թե ինչպես է բացատրվելու այն հանգամանքը, որ առողջական խնդիրների պատճառով պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցած քաղաքացին կարող է անդամագրվել աշխարհազորին (եթե նա ի վիճակի չէ կատարել պարտադիր զինվորական ծառայության գծով պարտականությունները, ինչպես կարող է կատարել աշխարհազորի հետ կապված պարտականությունները):