ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԱՐԱԳ ԱՐՁԱԳԱՆՔՄԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԽՈՒՄԲ ՍՏԵՂԾԵԼՈՒ, ԴՐԱ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ, ԿԱԶՄԸ, ՔԱՆԱԿԸ, ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ, ԻՆՉՊԵՍ ՆԱԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻՑ ԴՈՒՐՍ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՄԱՐԴԱՍԻՐԱԿԱՆ ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ ՆԵՐԳՐԱՎՎԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԱՐԱԳ ԱՐՁԱԳԱՆՔՄԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԽՈՒՄԲ ՍՏԵՂԾԵԼՈՒ, ԴՐԱ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ, ԿԱԶՄԸ, ՔԱՆԱԿԸ, ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ, ԻՆՉՊԵՍ ՆԱԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻՑ ԴՈՒՐՍ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՄԱՐԴԱՍԻՐԱԿԱՆ ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ ՆԵՐԳՐԱՎՎԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

1. Ընթացիկ իրավիճակը և իրավական ակտերի ընդունման անհրաժեշտությունը

Վերջին տասնամյակների ընթացքում բազմիցս ականատես ենք լինում արտակարգ իրավիճակների, որոնք խոր ազդեցություն են թողնում միլիոնավոր մարդկանց վրա ամբողջ աշխարհում: Հայաստանի Հանրապետությունը արտակարգ իրավիճակների առումով բարձր ռիսկային երկիր է: Ռիսկերի ազգային գնահատումները` որպես երկրում արտակարգ իրավիճակների առաջացման հնարավոր պատճառներ, առանձնացրել են երկրաշարժերը, զինված հակամարտությունները և մի շարք վարակիչ հիվանդություններ, որոնք կարող են անմիջական հետևանք ունենալ բնակչության առողջության վրա:

Գիտակցելով երկրի և տարածաշրջանի մակարդակով բնակչության առողջության վրա անմիջական հետևանքներ առաջացնող արտակարգ իրավիճակներին արագ արձագանքելու որակյալ բժշկական ներուժի ստեղծման կարևորությունը և դերը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն 2021-2026թթ. գործունեության միջոցառումների ծրագրի Առողջապահության բաժնի 16.1 կետով նախատեսվել է «Արագ արձագանքման բժշկական թիմի (ԱԱԲԹ) ստեղծում և միջազգային հավաստագրում» միջոցառումը: Առողջապահության նախարարության հետ միջոցառման համակատարող է հանդիսանում Ներքին գործերի նախարարությունը:

Կառավարության գործունեության միջոցառումների ծրագրի 16.1-ին կետի կատարումն ապահովելու նպատակով` Առողջապահության նախարարության կողմից նախապատրաստվել և Ազգային ժողովի հաստատմանն է ներկայացվել «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծ, որով համապատասխան իրավական հիմքեր են նախատեսվել Հայաստանի Հանրապետության Արագ արձագանքման բժշկական խումբը ստեղծելու համար: Օրենքն ընդունվել է Ազգային ժողովի կողմից 2024 թվականի դեկտեմբերի 5-ին (ՀՕ-479-Ն):

Օրենքով նախատեսվել է, որ Հայաստանի Հանրապետության Արագ արձագանքման բժշկական խումբը (ՀՀ ԱԱԲԽ) կարող է ներգրավվել ինչպես Հայաստանի Հանրապետությունում արտակարգ իրավիճակների հետևանքով տուժածներին բժշկական օգնություն և սպասարկում տրամադրելու աշխատանքներին, այնպես էլ Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս միջազգային մարդասիրական առաքելություններին:

Ներկայացված նախագծի ընդունումը բխում է «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքի 42.3-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջից, համաձայն որի` ՀՀ ԱԱԲԽ-ին Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս միջազգային մարդասիրական առաքելություններին ներգրավվելու կարգը սահմանվելու է Կառավարության որոշմամբ:

2. Առաջարկվող կարգավորման բնույթը

Ներկայացված նախագծով Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ բժշկական կենտրոնի հենքի վրա` բժշկական կենտրոնի բուժաշխատողների և Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության փրկարար ծառայության մասնագետների ներգրավմամբ ստեղծվում է ՀՀ ԱԱԲԽ, որը ներգրավվելու է ոչ միայն Հայաստանի Հանրապետության տարածքում արտակարգ իրավիճակների ժամանակ տուժածներին բժշկական օգնություն և սպասարկում տրամադրելու աշխատանքներին, այլև Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս միջազգային մարդասիրական առաքելություններին:

Հարկ է նշել, որ վերոնշյալ թիմը պետք է լինի ինքնաբավ (self sufficient), այսինքն` հագեցած լինի անձնակազմով, գույք-սարքավորումով, սնունդով և այլն, ունենա այն ամենը, ինչն անհրաժեշտ է ցանկացած վայրում (ՀՀ տարածքում կամ ՀՀ տարածքից դուրս) տեղակայվելու և տուժած քաղաքացիներին անհրաժեշտ բժշկական օգնություն և սպասարկում ցուցաբերելու համար:

Նախագծով նախատեսվում է սահմանել ՀՀ ԱԱԲԽ-ի կառուցվածքը, կազմը, թվաքանակը, գործունեության համար անհրաժեշտ միջոցների ցանկը (դեղեր, բժշկական արտադրատեսակներ, բժշկական սարքավորումներ, նյութատեխնիկական ապահովման միջոցներ), ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս միջազգային մարդասիրական առաքելություններին ներգրավելու կարգը:

3. Լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտության և պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում սպասվելիք փոփոխության մասին

ՀՀ ԱԱԲԽ-ի գործունեության համար անհրաժեշտ միջոցների նախնական ձեռքբերումն իրականացվելու է Գերմանական Արբեյտեր-Սամարիտեր-Բանդ հասարակական կազմակերպության վրաստանյան գրասենյակի (ASB Georgia) կողմից` Եվրոպական բնակչության պաշտպանության և հումանիտար օգնության գործառնությունների գլխավոր տնօրինության (DG ECHO) կողմից տրամադրված ֆինանսավորման շրջանակներում և ՀՀ պետական բյուջեից Առողջապահության նախարարությանը հատկացված միջոցների հաշվին: Նախագծի ընդունման կապակցությամբ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի եկամուտների էական նվազեցում չի նախատեսվում, իսկ ծախսերի ավելացում կառաջանա Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս միջազգային մարդասիրական առաքելությունների մեկնելիս: ՀՀ ԱԱԲԽ-ի ֆինանսավորումը կատարվելու է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության պահուստային ֆոնդից Առողջապահության նախարարությանը հատկացված միջոցների հաշվին: Նախատեսվող ծախսերի հաշվարկը կներկայացվի ՀՀ ԱԱԲԽ-ին ՀՀ-ից դուրս միջազգային մարդասիրական առաքելություններին ներգրավելու մասին ՀՀ վարչապետի որոշման նախագծին կից:

 4. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք

 Նախագիծը մշակվել է ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից:

 5. Ակնկալվող արդյունքը

Նախագծի ընդունման արդյունքում կստեղծվի Հայաստանի Հանրապետության արագ արձագանքման բժշկական խումբ, կսահմանվի վերջինիս կազմը, կառուցվածքը, խմբի գործունեության համար անհրաժեշտ միջոցների ցանկը, Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս միջազգային մարդասիրական առաքելություններին ներգրավվելու կարգը:

6. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային և/կամ այլ ռազմավարություններ

Նախագծի ընդունումը բխում է ՀՀ Կառավարության 2021-2026 թվականների գործունեության միջոցառումների ծրագրի «Առողջապահության նախարարություն» բաժնի 16.1 կետից: Մասնավորապես, կետով նախատեսված է Արագ արձագանքման բժշկական թիմի ստեղծում և միջազգային հավաստագրում: «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքում լրացված 42.3-րդ հոդվածի համաձայն (2024թ. դեկտեմբերի 5-ի ՀՕ-479-Ն օրենք)` Հայաստանի Հանրապետությունում Արագ արձագանքման բժշկական խումբ ստեղծելու, դրա կառուցվածքը, կազմը, թվաքանակը, գործունեության համար անհրաժեշտ միջոցների ցանկը, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս միջազգային մարդասիրական առաքելություններին ներգրավվելու կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը: