««ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»

ՆԱԽԱԳԻԾ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՕՐԵՆՔԸ

««ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»

Հոդված 1. «Գնահատման գործունեության մասին» 2005 թվականի հոկտեմբերի

4-ի ՀՕ-189-Ն օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) 4-րդ հոդվածի 1-ին մասում․

1) լրացնել նոր 1․1-ին կետով հետևյալ բովանդակությամբ․

«1․1) օտարերկրյա գնահատող՝ ֆիզիկական անձ, որն այլ պետությունում ունի գնահատողի որակավորման գործող վկայական կամ գնահատում իրականացնելու իրավունք և այդ գնահատողի որակավորման վկայականը կամ գնահատում իրականացնելու իրավունքը ճանաչվել է Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով․»,

2) 2-րդ կետում «կազմակերպություն» բառը փոխարինել «իրավաբանական անձ» բառերով,

3) 3-րդ կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«3) լիազոր մարմին` սույն օրենքով և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով գնահատման գործունեության ոլորտը կարգավորող և վերահսկող, ֆիզիկական անձանց գնահատման մասնագիտական որակավորում (այսուհետ` Որակավորում) իրականացնող, որակավորման վկայականի գործողությունը կասեցնող և դադարեցնող, գնահատման գործունեություն իրականացնելու նպատակով գնահատողներին, գնահատման կազմակերպություններին, ինչպես նաև գնահատողների ինքնակարգավորվող կազմակերպություններին հաշվառող և հաշվառումից հանող լիազոր մարմին.»

4) 8-րդ կետում «ինչպես նաև» բառերից հետո լրացնել «գնահատման արժեքի տեսակը,» բառերը, իսկ «նպատակը,» բառից հետո հանել «գնահատման գործառույթը» բառերը,

5) 9-րդ կետում «հարցաշարերը» բառից հետո հանել «, առաջադրվող հարցերը» բառերը,

6) 10-11-րդ կետերը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«10) մասնագիտական հանձնաժողով՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գնահատման գործունեության ուսումնասիրություն իրականացնող, գնահատման կազմակերպության, գնահատողների և օտարերկրյա գնահատողների կողմից սույն օրենքի, այլ նորմատիվ իրավական ակտերի, գնահատման ստանդարտների ու Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգերի պահանջների կատարման նկատմամբ հսկողություն իրականացնող և գնահատման հաշվետվությունների (բացառությամբ սույն օրենքի 9-րդ հոդվածի 1-ին մասի 9-րդ կետում սահմանված գնահատման հաշվետվությունների) վերաբերյալ մասնագիտական եզրակացություն տրամադրող հանձնաժողով.

11) գնահատման հաշվետվությունների հաշվառման ծրագիր՝ լիազոր մարմնի ներդրած առցանց աշխատող էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգ (այսուհետ՝ Հաշվառման ծրագիր), որտեղ մուտքագրվում են սույն օրենքի 9-րդ հոդվածով սահմանված գնահատման պարտադիր դեպքերում կազմված անշարժ գույքի գնահատման հաշվետվությունները և դրանց վերաբերյալ տվյալները, սույն օրենքի 8-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված անշարժ գույքի գնահատման հաշվետվությունների հասցեների վերաբերյալ տվյալները, գնահատողների ինքնակարգավորվող կազմակերպությունների ամենամյա հաշվետվությունները, ինչպես նաև գնահատողներին, գնահատման կազմակերպություններին և գնահատողների ինքնակարգավորվող կազմակերպություններին սույն օրենքով սահմանված լիազոր մարմնի կողմից ներկայացվող ծանուցումները.»,

7) 13-րդ կետում «։» կետադրական նշանը փոխարինել «․» կետադրական նշանով,

8) լրացնել նոր 14-րդ կետով հետևյալ բովանդակությամբ․

«14) հաշվառում՝ լիազոր մարմնի կողմից որակավորված անձանց, իրավաբանական անձանց, անհատ ձեռնարկատերերին, ինչպես նաև գն․ իկկ․երին սույն օրենքով սահմանված դիմումի և փաստաթղթերի հիմքով Հաշվառման ծրագրում ներառելը և սույն օրենքով սահմանված պահանջների ապահովման դեպքում Հաշվառման ծրագիրը կիրառելու նպատակով հասանելություն տրամադրելը:»։

   Հոդված 2․ Օրենքի 7-րդ հոդվածի 1-ին մասում «գնահատողների» բառից հետո լրացնել «և օտարերկրյա գնահատողների» բառերը։

   Հոդված 3․ Օրենքի 8-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«Հոդված 8. Հաշվառման ծրագրի կիրառումը

1. Հաշվառման ծրագիր մուտք գործելու համար նախատեսված մուտքանունը և գաղտնաբառը գնահատողների ինքնակարգավորվող կազմակերպության ղեկավարին, կազմակերպության ղեկավարին ու գնահատողին տրամադրում է լիազոր մարմինը:
2. Յուրաքանչյուր անշարժ գույքի գնահատման հաշվետվության հասցեի վերաբերյալ տվյալները (բացառությամբ սույն օրենքի 9-րդ հոդվածով սահմանված գնահատման պարտադիր դեպքերի) մուտքագրվում են Հաշվառման ծրագիր:
3. Սույն օրենքի 9-րդ հոդվածով սահմանված գնահատման պարտադիր դեպքերում յուրաքանչյուր անշարժ գույքի գնահատման հաշվետվություն և դրա վերաբերյալ տվյալները մուտքագրվում են Հաշվառման ծրագիր:
4. Սույն հոդվածի 2-րդ և 3-րդ կետերով սահմանված Հաշվառման ծրագիր մուտքագրված յուրաքանչյուր գնահատման հաշվետվության համար ինքնաշխատ ձևավորվում է հաշվետվությունը նույնականացնող անհատական ծածկագիր:
5. Հաշվառման ծրագիր մուտքագրվող գնահատման հաշվետվությունները և դրանց վերաբերյալ տվյալները չպետք է պարունակեն օրենքով պահպանվող գաղտնիք հանդիսացող տեղեկատվություն:
6. Սույն օրենքով սահմանված կարգով գնահատողներին, գնահատման կազմակերպություններին և գնահատողների ինքնակարգավորվող կազմակերպություններին հաշվառելը և հաշվառումից հանելը, ինչպես նաև գնահատողներին, գնահատման կազմակերպություններին, գնահատման ինքնակարգավորվող կազմակերպություններին սույն օրենքով սահմանված լիազոր մարմնի կողմից ներկայացվող ծանուցումներն իրականացվում են Հաշվառման ծրագրի միջոցով:

7․ Սույն օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերով սահմանված հաշվառման համար դիմումները և կից փաստաթղթերը լիազոր մարմին ներկայացվում են Հաշվառման ծրագրի միջոցով:

8․ Սույն օրենքի 27-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 15-րդ կետով սահմանված ամենամյա հաշվետվությունները լիազոր մարմին ներկայացվում են Հաշվառման ծրագրի միջոցով:

9. Հաշվառման ծրագրի վարման, գնահատման հաշվետվությունների և դրանց վերաբերյալ տվյալների մուտքագրման կարգը և մուտքագրվող տվյալների ցանկը սահմանում է լիազոր մարմնի ղեկավարը։»։

   Հոդված 4․ Օրենքի 9-րդ հոդվածի 1-ին մասում․

1) 1-ին կետում «չկառուցապատված» բառից հետո լրացնել «Հայաստանի Հանրապետության հողային օրենսգրքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-9-րդ կետերով սահմանված» բառերը,

2) 8-րդ կետում «։» կետադրական նշանը փոխարինել «․» կետադրական նշանով,

3) Լրացնել նոր 9-րդ կետով հետևյալ բովանդակությամբ․

«9) «Հանրության գերակա շահերի ապահովման նպատակով սեփականության օտարման մասին» օրենքով սահմանված տարածքներում անշարժ գույքի օտարման դեպքերում։»։

   Հոդված 5․Օրենքի 10-րդ հոդվածի 1-ին մասում «գնահատողի» բառից հետո լրացնել «կամ օտարերկրյան գնահատողի» բառերը։

   Հոդված 6․ Օրենքի 12-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«Հոդված 12.    Գնահատողների, իրավաբանական անձանց և անհատ ձեռնարկատերերի հաշվառման և հաշվառումից հանելու կարգը

1. Անձը որպես գնահատող հաշվառվելու նպատակով լիազոր մարմին է ներկայացնում դիմում՝ կից ներկայացնելով գնահատողի որակավորման գործող վկայականի պատճենը, իսկ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների դեպքում՝ նաև Հայաստանի Հանրապետությունում գործող գնահատողների ինքնակարգավորվող կազմակերպության անդամությունը հավաստող փաստաթուղթ։
2. Իրավաբանական անձինք և անհատ ձեռնարկատերերը հաշվառվելու նպատակով լիազոր մարմին են ներկայացնում դիմում՝ կից ներկայացնելով իրավաբանական անձի պետական գրանցման համարը, անհատ ձեռնարկատեր հանդիսանալու դեպքում՝ պետական հաշվառման համարը, գնահատողի հետ կնքված աշխատանքային կամ ծառայությունների մատուցման պայմանագրի վերաբերյալ տեղեկանք : Իրավաբանական անձանց և անհատ ձեռնարկատերերի, գնահատողների հաշվառելու մասին դիմումների և կից փաստաթղթերի ներկայացման կարգը, ինչպես նաև գնահատողի հետ կնքված աշխատանքային (ծառայությունների մատուցման) պայմանագրի վերաբերյալ տեղեկանքի ձևը սահմանում է լիազոր մարմնի ղեկավարը:
3. Սույն հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերով սահմանված դիմումները և դրանց կից փաստաթղթերը լիազոր մարմին մուտքագրվելուց հետո՝ հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում, լիազոր մարմինն ուսումնասիրում և Հաշվառման ծրագրի միջոցով հաշվառում կամ հաշվառման դիմումը մերժում է: Մերժելու դեպքում սույն մասով սահմանված ժամկետում այդ մասին գրավոր էլեկտրոնային փոստի միջոցով տեղեկացնում դիմումատուին։ Դիմումը և կից փաստաթղթերը վերադարձվում են, եթե ներկայացված փաստաթղթերը թերի են: Փաստաթղթերում առկա թերությունները վերացնելու համար լիազոր մարմինը տրամադրում է երեք աշխատանքային օր ժամկետ, որը հաշվարկվում է դիմողի կողմից փաստաթղթերն ստանալու օրվանից: Երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում թերությունները վերացվելու և լիազոր մարմին կրկին ներկայացվելու դեպքում դիմումը համարվում է ներկայացված այն սկզբնապես ներկայացվելու օրը։
4. Անձին որպես գնահատող հաշվառելու դիմումը մերժվում է, եթե՝

1) ներկայացված փաստաթղթերը կամ տեղեկություններն ակնհայտ կեղծ կամ խեղաթյուրված են.

2) անձը չունի գնահատողի գործող որակավորման վկայական.

3) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի հանդիսացող անձը Հայաստանի Հանրապետությունում գործող գնահատողների ինքնակարգավորվող կազմակերպության անդամ չէ:

5. Իրավաբանական անձանց և անհատ ձեռնարկատերերին որպես գնահատման կազմակերպություն հաշվառելու դիմումը մերժվում է, եթե՝

1) իրավաբանական անձի կամ անհատ ձեռնարկատիրոջ ներկայացրած փաստաթղթերն ակնհայտ կեղծ կամ խեղաթյուրված են.

2) իրավաբանական անձի կամ անհատ ձեռնարկատիրոջ ներկայացրած փաստաթղթերը չեն համապատասխանում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության պահանջներին.

3) դիմում ներկայացրած իրավաբանական անձը կամ անհատ ձեռնարկատերը, օրենքի համաձայն, իրավունք չունի զբաղվելու գնահատման գործունեությամբ։

6. Հաշվառում ստանալու դիմումը մերժելու վերաբերյալ որոշման մեջ հստակ պետք է նշվեն մերժման պատճառներն ու իրավական հիմքերը:
7. Հաշվառում ստանալու դիմումը մերժվելու դեպքում ֆիզիկական անձը, իրավաբանական անձը կամ անհատ ձեռնարկատերն իրավունք ունի նոր դիմում ներկայացնելու՝ սույն հոդվածով սահմանված կարգով:
8. Լիազոր մարմինը գնահատողին հանում է հաշվառումից համապատասխանաբար սահմանափակելով Հաշվառման ծրագրի հասանելությունը՝

1) իր դիմումի համաձայն

2) որակավորման վկայականի գործողության դադարեցման դեպքում,

3) որակավորման վկայականի գործողության կասեցման դեպքում,

4) Գնահատողների ինքնակարգավորվող այն կազմակերպությանը լիազոր մարմնում հաշվառումից հանելու դեպքում, որին անդամակցել է տվյալ գնահատողը, եթե վերջինս մեկամսյա ժամկետում չի դարձել Հայաստանի Հանրապետությունում գործող՝ գնահատողների որևէ ինքնակարգավորվող կազմակերպության անդամ:

5) սույն օրենքի 16-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 9-րդ կետով նախատեսված պահանջը երկու և ավելի անգամ հաջորդաբար խախտելու դեպքում, բացառությամբ, երբ գնահատողը հիմնավորում է, որ գտնվել է Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս, զինվորական ծառայության մեջ, ստացիոնար բուժման մեջ, ինչպես նաև համապատասխան հանձնաժողովների նիստերին ներկայությունը չի կարողացել ապահովել իրենից անկախ այլ անհաղթահարելի պատճառներով։

6) սույն օրենքի 16-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 10-րդ կետով նախատեսված պահանջը խախտելու դեպքում:

9. Սույն հոդվածի 8-րդ մասի 3-րդ կետով նախատեսված հիմքով հաշվառումից հանվելու դեպքում անձն իրավունք ունի նոր դիմում ներկայացնելու որպես գնահատող հաշվառում ստանալու համար միայն սույն օրենքի 22-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-2-րդ, 5-7-րդ կետերով նախատեսված հիմքերի վերացման և նույն մասի 3-4-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում օրենքով սահմանված ժամկետը լրանալու պարագայում:
10. Սույն հոդվածի 8-րդ մասի 1-ին կետով նախատեսված հիմքով հաշվառումից հանվելու դեպքում անձն իրավունք ունի նոր դիմում ներկայացնելու որպես գնահատող հաշվառում ստանալու համար միայն հաշվառումից հանվելուց վեց ամիս հետո:

10.1 Սույն հոդվածի 8-րդ մասի 5-րդ կետով նախատեսված հիմքով հաշվառումից հանվելու դեպքում գնահատողն իրավունք ունի հաշվառում ստանալու նոր դիմում ներկայացնելու միայն հաշվառումից հանվելուց երեք ամիս հետո:

10.2 Սույն հոդվածի 8-րդ մասի 6-րդ կետով նախատեսված հիմքով հաշվառումից հանվելու դեպքում գնահատողն իրավունք ունի հաշվառում ստանալու նոր դիմում ներկայացնելու միայն մինչև կատարված խախտումների հիմքերի վերացումը:

11. Լիազոր մարմինը գնահատման կազմակերպությանը հանում է հաշվառումից՝

1) սույն օրենքի 18-րդ հոդվածի 2-րդ մասի պահանջը խախտելու դեպքում.

2) սույն օրենքի 19-րդ հոդվածի 1-ին մասի պահանջները խախտելու դեպքում.

3) վերջին երեք տարում միևնույն գնահատման կազմակերպությունում աշխատող կամ աշխատած երեք և ավելի գնահատողների՝ սույն օրենքի 22-րդ հոդվածի 7-րդ մասի 5-րդ, 7-րդ և 8-րդ կետերով նախատեսված հիմքերով որակավորման վկայականների դադարեցման դեպքում, եթե որակավորման վկայականի դադարեցման հիմքը գնահատողի՝ տվյալ գնահատման կազմակերպությունում աշխատած ժամանակահատվածում թույլ տրված խախտումներն են․

4) գնահատման կազմակարպության դիմումի համաձայն:

12. Սույն հոդվածի 11-րդ մասի 2-րդ և 3-րդ կետերով նախատեսված հիմքերով հաշվառումից հանվելու դեպքում իրավաբանական անձը կամ անհատ ձեռնարկատերն իրավունք ունի հաշվառում ստանալու նոր դիմում ներկայացնելու միայն հաշվառումից հանվելուց մեկ տարի հետո:»։

Հոդված 7․ Օրենքի 13-րդ հոդվածում․

1) 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«1․ Գնահատման արդյունքները ձևակերպվում են գրավոր փաստաթղթի տեսքով, իսկ սույն օրենքի 9-րդ հոդվածով սահմանված անշարժ գույքի գնահատման պարտադիր դեպքերում նաև էլեկտրոնային փաստաթղթի տեսքով՝ գնահատման հաշվետվությամբ:»,

2) 4-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«4. Յուրաքանչյուր գրավոր փաստաթղթի տեսքով կազմված անշարժ գույքի գնահատման հաշվետվությունը պարտադիր պետք է պարունակի տեղեկություն Հաշվառման ծրագրի կողմից ձևավորված նույնականացնող անհատական ծածկագրի վերաբերյալ:»։

Հոդված 8․ Օրենքի 14-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«Հոդված 14. Գնահատման հաշվետվությունների ուսումնասիրությունը

1․ Սույն օրենքի 9-րդ հոդվածի 1-ին մասի 9-րդ կետում սահմանված գնահատման հաշվետվությունների՝ ՀՀ օրենսդրությանը և գնահատման ստանդարտներին համապատասխանության հարցերը ենթակա են քննարկման դատական կարգով։

2. Մասնագիտական հանձնաժողովի կողմից ուսումնասիրության ենթակա չեն գնահատման հաշվետվությունները, որոնք դատարաններում քննության առարկա են կամ դատական քննության ընթացքում ներկայացվել են որպես ապացույց:»։

Հոդված 9․  Օրենքի 16-րդ հոդվածում․

1) 3-րդ մասի 2-րդ կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«2) Հաշվառման ծրագրում մուտքագրել յուրաքանչյուր կազմված անշարժ գույքի գնահատման հաշվետվության հասցեի վերաբերյալ տվյալները, իսկ սույն օրենքի 9-րդ հոդվածով սահմանված գնահատման պարտադիր դեպքերում՝ կազմված անշարժ գույքի գնահատման հաշվետվությունները և դրանց վերաբերյալ տվյալները.»,

2) 3-րդ մասի 3-րդ կետն ուժը կորցրած ճանաչել,

3) 3-րդ մասի 7-րդ կետում «5» թիվը փոխարինել «4» թվով,

4) 3-րդ մասի 9-րդ կետում «։» կետադրական նշանը փոխարինել «․» կետադրական նշանով,

5) 3-րդ մասը լրացնել նոր 10-11-րդ կետերով հետևյալ բովանդակությամբ․

«10) լիազոր մարմնի պահանջով երեք աշխատանքային օրվա ընթացում ներկայացնել իր կողմից կազմված գնահատման հաշվետվությունները, գնահատման հաշվետվությունների ցանկը, ինչպես նաև վերահսկողություն իրականացնելու համար լիազոր մարմնի պահանջած՝ գնահատման ստանդարտներով սահմանված գնահատման աշխատանքի ընթացքում ձեռք բերված հիմնական, նախնական տվյալները, բոլոր հաշվարկները, հետազոտության և վերլուծության արդյունքները, որոնց միջոցով կայացվել է արժեքի վերաբերյալ վերջնական եզրակացությունը: Երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում պահանջված տեղեկատվությունը ներկայացնելու անհնարինության դեպքում պահանջի հասցեատերը պարտավոր է գրավոր դիմել լիազոր մարմին` հայցելով կատարման նոր ժամկետ կամ հայտնելով կատարման անհնարինության մասին` նշելով անհնարինության պատճառները,

11) սույն մասի 10-րդ կետով լիազոր մարմնի պահանջով ներկայացման ենթակա հաշվետվություններում, պահանջված տեղեկատվությունում, ինչպես նաև այլ փաստաթղթերում չներառել կեղծ կամ խեղաթյուրված տվյալներ։»,

6) 4-րդ մասի 5-րդ կետն ուժը կորցրած ճանաչել,

7) 4-րդ մասի 6-7-րդ կետերը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«6) գնահատողի հետ աշխատանքային կամ ծառայությունների մատուցման պայմանագիր կնքելուց հետո՝ 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում, լիազոր մարմին ներկայացնել գնահատողի հետ կնքված աշխատանքային պայմանագրի վերաբերյալ տեղեկանքը, աշխատանքի նշանակելու վերաբերյալ իրավական ակտը կամ դրանց՝ գործատուի կողմից հաստատված պատճենները․

7) գնահատողի հետ աշխատանքային պայմանագիրը լուծելուց կամ ծառայությունների մատուցմնան պայմանագրի ավարտից հետո՝ 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում տեղեկացնել լիազոր մարմնին․»,

8) լրացնել նոր 5-6-րդ մասերով հետևյալ բովանդակությամբ․

«5. Օտարերկրյա գնահատողն իրավունք ունի՝

1) գնահատման ընթացքում գնահատման կազմակերպությունից և պատվիրատուներից պահանջելու անհրաժեշտ տեղեկությունների ապահովում, բացառությամբ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով պետական, ծառայողական, առևտրային, բանկային և ապահովագրական գաղտնիք համարվող տեղեկությունների, իսկ այդ տեղեկատվությամբ գույքի արժեքի արժանահավատությունը պայմանավորված լինելու դեպքում նշելու այդ մասին հաշվետվությունում,

2) անդամակցել լիազոր մարմնում հաշվառված գնահատողների ինքնակարգավորվող կազմակերպություններին,

3) օգտվելու սույն հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ, 4-րդ և 5-րդ կետերով նախատեսված իրավունքներից,

4) օգտվելու Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված այլ իրավունքներից:

6. Օտարերկրյա գնահատողը պարտավոր է՝

1) գնահատումը կատարել սույն օրենքով, գնահատման ստանդարտներով և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով,

2) ստորագրել հաշվետվության յուրաքանչյուր տպագրված և համարակալված էջ,

3) հրաժարվել գնահատման իրականացումից, եթե գնահատման օբյեկտի վերաբերյալ տեղեկատվությունը բավարար չէ սույն օրենքով և գնահատման ստանդարտներով սահմանված պարտադիր պահանջների պահպանմամբ գնահատման հաշվետվություն կազմելու համար,

4) իր մասնագիտական գործունեությունն իրականացնելիս պահպանել գնահատողի վարքագծին ներկայացվող պահանջները,

5) կրել սույն հոդվածի 4-րդ մասի 3-րդ և 4-րդ կետերով սահմանված պարտականությունները։»։

Հոդված 10․ Օրենքի 18-րդ հոդվածում․

1) 1-ին մասն ուժը կորցրած ճանաչել,

2) 2-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«2․ Գնահատման կազմակերպությունը պարտավոր է ապահովագրել իր գործունեությունը հնարավոր դրամական վնասներից, որոնք կարող են պատճառվել պատվիրատուներին կամ շահառուներին իրենց աշխատակից հանդիսացող կամ ծառայություններ մատուցող գնահատողի կամ օտարերկրյա գնահատողի կողմից գույքի թերագնահատման կամ գերագնահատման հետևանքով: Կազմակերպության գործունեության պարտադիր ապահովագրման տարեկան նվազագույն չափը յուրաքանչյուր գնահատողի կամ օտարերկրյա գնահատողի համար կազմում է 150 միլիոն Հայաստանի Հանրապետության դրամ։»

Հոդված 11․ Օրենքի 19-րդ հոդվածի 1-ին մասում «և գնահատողն» բառերը փոխարինել «, գնահատողը և օտարերկրյա գնահատողն» բառերով։

Հոդված 12․ Օրենքի 20-րդ հոդվածում․

1) լրացնել նոր 3․1-3․2-րդ մասերով հետևյալ բովանդակությամբ․

«3.1. Եթե անձը հանդիսանում է գործող գնահատող և գործող գնահատողի որակավորման վկայականի ժամկետը սույն օրենքի 21-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված ժամկետում դեռ ավարտված չէ, ապա լիազոր մարմինը մերժում է անձի որակավորման քննության մասնակցելու համար ներկայացրած դիմումը:

3.2. Եթե հայտատուի գնահատման գործունեության վերաբերյալ լիազոր մարմնում դիմումի ընդունման պահի դրությամբ հարուցված է վարչական վարույթ կամ դիմումի ընդունման պահի դրությամբ որակավորման վկայականը սույն օրենքով սահմանված որևէ մեկի հիմքով կասեցված է, ապա լիազոր մարմինը մերժում է անձի որակավորման քննության մասնակցելու համար ներկայացրած դիմումը:»,

2) 4-րդ մասում «առաջադրվող հարցերի» բառերը փոխարինել «հարցաշարերի» բառերով,

3) 5-րդ մասից հանել «, առաջադրվող հարցերը» բառերը։

Հոդված 13․Օրենքի 21-22-րդ հոդվածները շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ․

«Հոդված 21. Վկայականի ժամկետը, վերաձևակերպումը և կրկնօրինակի տրամադրումը

1․ Գնահատողի որակավորման վկայականը տրվում է հինգ տարի ժամկետով, որը ենթակա է երկարաձգման նույն ժամկետներով, եթե՝ որակավորման վկայականն իր գործողության ողջ ընթացքում սույն օրենքով սահմանված որևէ հիմքով կասեցված չի եղել (բացառությամբ սույն օրենքի 22-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ, 5-րդ և 7-րդ կետերով սահմանված կասեցման դեպքերի):

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված ժամկետը լրանալուց առաջ 30 օրվա ընթացքում լիազոր մարմին դիմելու դեպքում, գնահատողի որակավորման վկայականը շարունակում է գործել մինչև վկայականի ավարտման ժամկետին հաջորդող լիազոր մարմնի անցկացրած երկրորդ որակավորման քննությունը:
3. Որակավորման վկայականի կամ դրա կրկնօրինակի կորստի կամ ոչ պիտանի դառնալու, որակավորված անձի անվան կամ ազգանվան փոփոխման դեպքում որակավորված անձը վկայականի կրկնօրինակ կամ վերաձևակերպված վկայական ստանալու դիմում է ներկայացնում լիազոր մարմին` ներկայացնելով պետական տուրքի վճարումը հավաստող անդորրագիր։ Վկայականի կրկնօրինակը կամ վերաձևակերպված վկայականը լիազոր մարմինն երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում տրամադրում է Կառավարության սահմանած կարգով և ձևով: Որակավորման վկայականի կրկնօրինակի վերին աջ անկյունում կատարվում է «Կրկնօրինակ» նշագրումը:

Հոդված 22. Վկայականի գործողության կասեցման ու դադարեցման հիմքերը և կարգը

1․ Վկայականի գործողության կասեցման հիմքերն են`

1)   վկայականի գործողությունը կասեցնելու վերաբերյալ դատական ակտը,

2)   պետական ծառայության, համայնքային ծառայության մեջ լինելու ողջ ժամկետի ընթացքում, ինչպես նաև հանրային պաշտոնում ընտրվելու կամ նշանակվելու դեպքում` իր լիազորությունների ժամկետով,

3)   եթե գնահատողը մեկ տարվա կտրվածքով իր կազմած երեք և ավել գնահատման հաշվետվություններում կատարել է սույն օրենքով, գնահատման ստանդարտներով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտերով նախատեսված պահանջների և պայմանների խախտում,

4)   եթե գնահատողը իր կազմած գնահատման հաշվետվությունում կատարել է սույն օրենքով, գնահատման ստանդարտներով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտերով նախատեսված պահանջների և պայմանների արժեքի վրա ազդող մեկ խախտում,

5)   ինքնակարգավորվող կազմակերպության անդամավճարը երեք ամիս անընդմեջ չվճարելը: Սույն կետի հիմքով որակավորման վկայականը համարվում է կասեցված ինքնակարգավորվող կազմակերպության կողմից լիազոր մարմին ներկայացված կասեցման դիմումի և անդամավճարը վճարված չլինելու մասին տեղեկանքի հիման վրա մինչև վճարումներն ամբողջությամբ կատարելը,

6)   ինքնակարգավորվող կազմակերպության սահմանած վերապատրաստման դասընթացների՝ սույն օրենքով սահմանված նվազագույն ժամաքանակի առնվազն 80 տոկոսին չմասնակցելը: Սույն կետի հիմքով որակավորման վկայականը կասեցվում է ինքնակարգավորվող կազմակերպության կողմից լիազոր մարմին ներկայացված կասեցման դիմումի և վերապատրաստման դասընթացների՝ սույն օրենքով սահմանված նվազագույն ժամաքանակի առնվազն 80 տոկոսին մասնակցություն ապահոված չլինելու մասին տեղեկանքի հիման վրա մինչև վերապատրաստման դասընթացներին մասնակցելու պարտականության ամբողջությամբ կատարումը,

7)   ինքնակարգավորվող կազմակերպությանը մեկ ամիս անընդմեջ չանդամակցելը մինչև անդամակցելը: Սույն կետի հիմքով որակավորման վկայականը կասեցվում է ինքնակարգավորվող կազմակերպության կողմից լիազոր մարմին ներկայացված կասեցման դիմումի և անդամակցությունը դադարեցված լինելը հավաստող տեղեկանքի հիման վրա։

2․ Սույն հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ և 4-րդ կետերով նախատեսված հիմքերով որակավորման վկայականի գործողությունը կասեցվում է մեկ ամիս ժամկետով, իսկ նույն մասի 1-2-րդ և 5-7-րդ կետերով նախատեսված հիմքերով՝ մինչև նշված հիմքերի վերացումը:

3․ Սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին, 2-րդ, 5-7-րդ, կետերի հիմքերով վկայականի կասեցումը վկայականի դադարեցման համար հիմք չէ:

4․ Վկայականի գործողությունը լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանով կասեցնում է լիազոր մարմինը, իսկ սույն հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ և 4-րդ կետերով սահմանված դեպքերում վկայականի գործողությունը լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանով կասեցնում է լիազոր մարմինը՝ Կառավարության սահմանած կարգով մասնագիտական հանձնաժողովի եզրակացության հիման վրա:

5․ Վկայականի գործողությունը կասեցնելու մասին լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանը (այն ստորագրելու լիազորություն ունեցող անձի էլեկտրոնային ստորագրությամբ վավերացված կամ տեսաներածված տարբերակը) այն կայացնելու օրվան հաջորդող երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում էլեկտրոնային եղանակով ուղարկվում է համապատասխան որակավորված անձին՝ Կառավարության սահմանած կարգով Հաշվառման ծրագրի միջոցով: Որակավորված անձը համարվում է հրամանի մասին պատշաճ ծանուցված այն Հաշվառման ծրագրում տեղադրելու օրվան հաջորդող երրորդ աշխատանքային օրը: Հրամանն ուժի մեջ է մտնում Հաշվառման ծրագրում տեղադրելու օրվան հաջորդող չորրորդ աշխատանքային օրվանից: Որակավորված անձը պարտավոր է ինքնուրույն ձեռնարկել միջոցներ Հաշվառման ծրագրից տեղեկություններ ստանալու համար և լիազոր մարմնին անհապաղ գրավոր տեղեկացնել Հաշվառման ծրագրից նման տեղեկություններն իրենից անկախ պատճառներով ստանալու անհնարինության մասին: Նման տեղեկություն ստանալու դեպքում երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում լիազոր մարմինն համապատասխան հրամանը փոստային ծառայության միջոցով ուղարկում է որակավորված անձին: Վկայականի գործողության կասեցման մասին լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանն ուժի մեջ մտնելու օրվան հաջորդող աշխատանքային օրը լիազոր մարմնի պաշտոնական կայքում կատարվում է վկայականի գործողության կասեցման մասին նշում։

6․ Վկայականի գործողության կասեցման ընթացքում որակավորված անձն իրավունք չունի իրականացնելու գնահատման գործունեություն։

7․ Վկայականի գործողության դադարեցման հիմքերն են`

1)   վկայական ստանալու համար ներկայացված փաստաթղթերում հետագայում հայտնաբերված կեղծ կամ խեղաթյուրված տվյալների առկայությունը,

2)   որակավորված անձին անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելու վերաբերյալ դատական ակտը,

3)   գնահատողի մահվան կամ նրան մահացած ճանաչելու մասին դատարանի վճիռն ուժի մեջ մտնելու դեպքում,

4)   վկայականի գործողությունը դադարեցնելու վերաբերյալ որակավորված անձի դիմումը,

5)   սույն օրենքի 19-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված սահմանափակումը խախտելու դեպքում,

6)   վկայականի գործողության կասեցման ժամկետում սույն օրենքի իմաստով որակավորման ենթակա գործունեություն իրականացնելը,

7)   եթե գնահատողը մեկ տարվա կտրվածքով իր կազմած 10 և ավելի գնահատման հաշվետվություններում սույն օրենքով, գնահատման ստանդարտներով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտերով նախատեսված պահանջների և պայմանների խախտում է կատարել: Սույն կետով նախատեսված հիմքով որակավորման վկայականի գործողության դադարեցման դեպքում անձն իրավունք չունի որակավորման նոր վկայական ստանալու համար դիմելու վկայականի գործողությունը դադարեցվելուց հետո՝ մեկ տարվա ընթացքում,

8)   եթե գնահատողը մեկ տարվա կտրվածքով իր կազմած երկու և ավելի գնահատման հաշվետվություններում սույն օրենքով, գնահատման ստանդարտներով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտերով նախատեսված պահանջների և պայմանների` արժեքի. վրա ազդող խախտում է կատարել: Սույն կետով նախատեսված հիմքերով որակավորման վկայականի գործողության դադարեցման դեպքում անձն իրավունք չունի որակավորման նոր վկայական ստանալու համար դիմելու վկայականի գործողությունը դադարեցվելուց հետո՝ երկու տարվա ընթացքում,

9)   որակավորման վկայականի սույն օրենքի 21-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված ժամկետները լրանալու դեպքում։

8․ Որակավորման վկայականի գործողությունը դադարեցվում է վկայականն ուժը կորցրած ճանաչելու միջոցով:

9․ Վկայականի գործողությունը լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանով դադարեցնում է լիազոր մարմինը, իսկ սույն հոդվածի 1-ին մասի 4-7-րդ կետով սահմանված դեպքերում վկայականի գործողությունը լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանով դադարեցնում է լիազոր մարմինը՝ Կառավարության սահմանած կարգով մասնագիտական հանձնաժողովի եզրակացության հիման վրա:

10. Վկայականի գործողության դադարեցման մասին լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանը (այն ստորագրելու լիազորություն ունեցող անձի էլեկտրոնային ստորագրությամբ վավերացված կամ տեսաներածված տարբերակը) այն կայացնելու օրվան հաջորդող երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում էլեկտրոնային եղանակով ուղարկվում է համապատասխան որակավորված անձին՝ Կառավարության սահմանած կարգով Հաշվառման ծրագրի միջոցով: Որակավորված անձը համարվում է հրամանի մասին պատշաճ ծանուցված այն Հաշվառման ծրագրում տեղադրելու օրվան հաջորդող երրորդ աշխատանքային օրը: Հրամանն ուժի մեջ է մտնում Հաշվառման ծրագրում տեղադրելու օրվան հաջորդող չորրորդ աշխատանքային օրվանից: Որակավորված անձը պարտավոր է ինքնուրույն ձեռնարկել միջոցներ Հաշվառման ծրագրից տեղեկություններ ստանալու համար և լիազոր մարմնին անհապաղ գրավոր տեղեկացնել Հաշվառման ծրագրից նման տեղեկություններն իրենից անկախ պատճառներով ստանալու անհնարինության մասին: Նման տեղեկություն ստանալու դեպքում մեկ աշխատանքային օրվա ընթացքում լիազոր մարմինն համապատասխան հրամանը փոստային ծառայության միջոցով ուղարկում է որակավորված անձին: Վկայականի գործողության դադարեցման մասին լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանն ուժի մեջ մտնելու օրվան հաջորդող աշխատանքային օրը լիազոր մարմնի պաշտոնական կայքում կատարվում է վկայականի գործողության դադարեցման մասին նշում։
11. Վկայականի գործողության դադարեցումից հետո նոր վկայական ստանալու համար անձը Կառավարության սահմանած կարգով կարող է դիմել ոչ շուտ, քան դրա գործողության դադարեցման օրվանից մեկ տարի հետո։
12. Վկայականի ուժը կորցրած ճանաչելու կամ գործողությունը կասեցնելու մասին լիազոր մարմնի որոշումը կարող է օրենքով սահմանված ժամկետում բողոքարկվել դատական կարգով: Բողոքարկումը չի կասեցնում վարչական ակտի գործողությունը:

13․ Սույն հոդվածի 7-րդ մասի 2-րդ կետով նախատեսված հիմքով որակավորման վկայականի գործողությունը համարվում է դադարեցված գնահատողին անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելու վերաբերյալ վճիռը կամ դատավճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելու օրվանից:

14․ Սույն հոդվածի 7-րդ մասի 3-րդ կետով նախատեսված հիմքով որակավորման վկայականի գործողությունը համարվում է դադարեցված գնահատողի մահվան կամ նրան մահացած ճանաչելու մասին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելու օրվանից:

15․ Սույն հոդվածի 7-րդ մասի 4-րդ կետով նախատեսված հիմքով որակավորման վկայականի գործողությունը համարվում է դադարեցված լիազոր մարմնի կողմից երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում որոշում կայացնելուն հաջորդող օրվանից, բացառությամբ եթե դիմումատուի գույքի գնահատման գործունեության վերաբերյալ լիազոր մարմնում հարուցված է վարչական վարույթ: Վարչական վարույթի առկայության դեպքում վկայականի գործողությունը դադարեցված է համարվում վարչական վարույթի ավարտման օրը, որոշում կայացնելու պահից:

16․ Օտարերկրյա գնահատողի իրավական կարգավիճակը դադարեցվում է լիազոր մարմնի կողմից՝

1) իր դիմումի համաձայն,

2) որակավորման վկայականի կասեցման, դադարեցման կամ դրա իրավունքն ունենալու իրավունքը սահմանափակվելու դեպքում,

3) սույն հոդվածի 7-րդ մասի 7-րդ և 8-րդ կետերի հիմքերի առկայության դեպքում,

4) նրա մահվան կամ նրան մահացած ճանաչելու մասին դատարանի վճիռն ուժի մեջ մտնելու դեպքում,

5) սույն օրենքի 19-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված սահմանափակումը խախտելու դեպքում։»։

Հոդված 14․Օրենքի 23-րդ հոդվածի 2-րդ մասում․

1) լրացնել նոր 1․1-ին և 1․2-րդ կետեր հետևյալ բովանդակությամբ․

«1․1) մասնագիտական հանձնաժողովի գնահատող անդամի անդամակցությունը վաղաժամկետ դադարում է գնահատողի որակավորման վկայականի գործողությունը դադարեցնելով կամ կասեցնելով, գնահատողին հաշվառումից հանելով, մասնագիտական հանձնաժողովի նիստերին երկու և ավելի անգամ անհարգելի բացակայելու դեպքերում․

1․2) մասնագիտական հանձնաժողովի գնահատող անդամի անդամակցությունը վաղաժամկետ դադարեցվում է լիազոր մարմնի ղեկավարի ընդունած իրավական ակտով․»,

2) 3-րդ կետից հանել «, առաջադրվող հարցերը» բառերը,

3) 6-րդ կետում «21-րդ հոդվածի 2-րդ, 4-րդ, 6-րդ մասերով, 22-րդ հդվածի 1-ին մասով» բառերը փոխարինել «21-րդ հոդվածի 3-րդ մասով, 22-րդ հոդվածի 1-ին և

4) 2-րդ մասերով» բառերով,

5) 7-րդ կետում «և գնահատողների» բառերը փոխարինել «, գնահատողների և օտարերկրյա գնահատողների» բառերով,

6) 7-րդ կետի «ա» ենթակետում «կատարում է գնահատման հաշվետվությունների» բառերից հետո լրացնել «(բացառությամբ սույն օրենքի 9-րդ հոդվածի 1-ին մասի 9-րդ կետում սահմանված գնահատման հաշվետվությունների)» բառերը, իսկ «վերաբերյալ:» բառից ու կետադրական նշանից հետո «Գնահատման հաշվետվությունների ուսումնասիրության դեպքերը և կարգը սահմանում է Կառավարությունը։» բառերը,

7) 7-րդ կետը լրացնել նոր «գ» և «դ» ենթակետեորվ հետևյալ բովանդակությամբ․

«գ. գնահատողներից կամ գնահատման կազմակերպություններից պահանջում է ներկայացնել գնահատման հաշվետվությունները, գնահատման հաշվետվությունների ցանկը, ինչպես նաև վերահսկողություն իրականացնելու համար լիազոր մարմնի պահանջած՝ գնահատման ստանդարտներով սահմանված գնահատման աշխատանքի ընթացքում ձեռք բերված հիմնական, նախնական տվյալները, բոլոր հաշվարկները, հետազոտության և վերլուծության արդյունքները, որոնց միջոցով կայացվել է արժեքի վերաբերյալ վերջնական եզրակացությունը: Պահանջված տեղեկատվությունը երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում ներկայացնելու անհնարինության և նոր ժամկետ հայցելու վերաբերյալ գրավոր դիմումի հիման վրա լիազոր մարմինը, կատարման անհնարինությունը հաստատվելու դեպքում, երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում տեղեկացնում է  փաստաթղթերի ներկայացման նոր ժամկետ տրամադրելու մասին․

դ. գնահատման հաշվետվությունները, ինչպես նաև սույն կետի գ. ենթակետում նշված տեղեկատվությունները ոչ ամբողջական ներկայացնելու կամ դրանցում թերի տեղեկատվություն ներկայացնելու դեպքում, գնահատողներին կամ գնահատման կազմակերպություններին տրամադրվում է երեք աշխատանքային օր՝ ճշգրտված տեղեկատվությունը կրկին ներկայացնելու համար:»,

8) 8-րդ կետն ուժըկորցրած ճանաչել,

9) 11-րդ կետում «օրենսդրությամբ» բառից հետո լրացնել «և Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով» բառերը

Հոդված 15.

1․     Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից։

Հանրապետության նախագահ                                                               Վ. Խաչատուրյան

Երևան, 2025 թ.