«ԲԱՐՁՐ ՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱՆԵՐԻ ՈԼՈՐՏԻ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

ԲԱՐՁՐ ՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱՆԵՐԻ ՈԼՈՐՏԻ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ

1. Ընթացիկ իրավիճակը և իրավական ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը

Որոշման նախագծի ընդունումը պայմանավորված է «Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակցության մասին» 2024 թվականի դեկտեմբերի 4-ի ՀՕ-498-Ն, «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» 2024 թվականի դեկտեմբերի 4-ի ՀՕ-499-Ն, ««Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» 2024 թվականի դեկտեմբերի 4-ի ՀՕ-500-Ն և «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին» 2024 թվականի դեկտեմբերի 4-ի ՀՕ-501-Ն օրենքների փաթեթի ընդունմամբ:

 «Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակցության մասին» օրենքի 5-րդ հոդվածով սահմանված պետական աջակցության տրամադրման համար նույն օրենքով սահմանված են, որ ենթաօրենսդրական ակտերով կսահմանվեն բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի մասնագիտական համարվող աշխատանքների ցանկը, որոնով պայմանավորված տնտեսավարող սուբյեկտների համար վերոնշյալ օրենսդրությամբ նախատեսված են որոշակի արտոնություններ և պետական աջակցություն:

Նախագծի մշակման ժամանակ, Օրենքի կիրառման համատեքստում, անհրաժեշտ էր ամբողջականացնել և առանձնացնել բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտին առնչվող զբաղմունքների դասակարգիչների ցանկը, նշվածով պայմանավորված տեղի են ունեցել մի շարք քննարկումներ մասնավորապես ոլորտային միությունների ներկայացուցիչների հետ՝ վերջիններիս կազմում ընդգրկված ընկերությունների աշխատակիցների զբաղմունքների դասակարգիչների ցանկի հստակեցման ուղղությամբ: Քննարկումների արդյունքում հավաքագրվել է ոլորտային միություններում առկա ընկերությունների աշխատակիցների զբաղմունքների դասակարգիչների ցանկը, և, համադրելով եվրոպական դասակարգիչների (ESCO) ցանկում ներառված զբաղմունքների հետ, առանձնացվել են ստորև ներկայացված բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտին առնչվող զբաղմունքների դասակարգիչների ցանկը՝ ըստ խմբերի:

Հարկ է նկատել, որ Նախագծով նախատեսված մասնագիտական աշխատանքների  տեսակների ցանկի սահմանման համար հիմք է ընդունվել Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարի 2013 թվականի սեպտեմբերի 19-ի N 872-Ն և N 873-Ն հրամաններով հաստատված զբաղմունքների և մասնագիտությունների, մասնագիտացումների դասակարգիչները: 

2. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային և/կամ այլ ռազմավարություններ.

Նախագիծը բխում է ՀՀ կառավարության 2021 թվականի օգոստոսի 18-ի N 1363-Ա որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրի մի շարք բաժին­ներով սահմանված քաղաքականության ուղղություններից։ Մասնավորապես՝

• 3-րդ «Բարձր տեխնոլոգիաներ» բաժնով սահմանված քաղաքականության ուղղություն­նե­րից, ըստ որի՝
• հաշվի առնելով բարձր տեխնոլոգիաների կարևորությունը Հայաստանի Հանրապե­տու­թյան տնտեսության և անվտանգության համար՝ Կառավարությունը շարունակելու է նպաստել նորարարական համակարգի զարգացմանը և տարբեր ոլորտներում համակողմանի ներդր­մանը,
• բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում Կառավարությունը նպատակադրված է իրա­կա­նաց­նել, մասնավորապես, հետևյալ քայլերը.
• բարձր տեխնոլոգիական ոլորտում տեխնոլոգիական կրթության որակական և քանա­կա­կան բարելավում,
• բարձր տեխնոլոգիական ընկերություններում (ստարտափներում) անհրաժեշտ ներ­դրում­­­ներ ներգրավելու և դրանց հետագա զարգացումն ու համաշխարհային շուկա ելքն ապա­հո­վելու նպատակով ֆինանսական գործիքներ ներգրավելու հնարավորությունների շարու­նա­կա­կան մեծացում, այդ թվում՝ պետական աջակցության ծրագրերի միջոցով,
• բարձր տեխնոլոգիական ոլորտի առաջանցիկ զարգացման նպատակով տեխնոլո­գիա­կան ընկերությունների և բուհերի արդյունավետ համագործակցության խթանում՝ նոր մաս­նա­գետ­ների պատրաստման և այլ ոլորտի մասնագետներին վերամասնագիտանալու հնարա­վո­րու­թյուն ընձեռելու միջոցով,
• ոլորտի ընկերությունների բիզնես կարողությունների զարգացմանն ուղղված ծրագրերի իրա­կանացում,

2) 6.8-րդ «Հարկա­բյու­ջետային քաղաքականություն» մասով սահմանված քաղաքա­կա­նու­թյան ուղղություններից, ըստ որի՝

• Հարկաբյուջետային քաղաքականության հիմնական նպատակը պետական ֆինան­սա­կան համակարգի բարձր արդյունավետությունն է: Դրան հասնելու նպատակով Կառա­վա­րու­թյունը շարունակելու է հարկային քաղաքականության այնպիսի բարեփոխումները, որոնք նպաս­­տելու են բիզնես միջավայրի մրցունակության բարձրացմանը,
• Կառավարության կողմից իրականացվող հարկային քաղաքականությունն ուղղված է լինելու տնտեսության ներդրումային գրավչության բարձրացմանն ու տնտեսական ակտիվության մակարդակի բարելավմանը՝ դրանով իսկ ստեղծելով կայուն նախադրյալներ արտահանման և երկարաժամկետ տնտեսական աճի, հանրային բարիքի վերաբաշխման և հարկաբյուջետային կայունության ամրապնդման համար:

3. Լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտությունը և պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում սպասվելիք փոփոխությունները

Նախագծի ընդունումը ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում փոփոխությունների չի հանգեցնի։

4. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք

Նախագիծը մշակվել է ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության կողմից:

5.Ակնկալվող արդյունքը

Նախագծի ընդունման արդյունքում կհաստատվի բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի մասնագիտական աշխատանքների ցանկը, ըստ որի՝ տնտեսավարող սուբյեկտերը «Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակցության մասին» օրենքի և Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքի պահանջների բավարարման պարագայում կարող են օգտվել ոլորտի պետական աջակցությունից և հարկային արտոնություններից: