ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2013 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՅԻՍԻ 2-Ի N 502-Ն ՈՐՈՇՄԱՆ ՄԵՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2013 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՅԻՍԻ 2-Ի N 502-Ն ՈՐՈՇՄԱՆ ՄԵՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ

1. Նախագծի ընդունման անհրաժեշտությունը

1) Նախագծի ընդունումը պայմանավորված է Գնումների մասին օրենքով սահմանված պատվիրատուների սահմանման, ՀՀ-ում պետական գրանցում չունեցող դեղերի պետական գնումներին մասնակցության հնարավորության սահմանափակումների պատճառով առաջացած խնդիրների լուծման և «Դեղերի մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2024 թվականի ապրիլի 11-ի ՀՕ-153-Ն օրենքի պահանջների սահմանման անհրաժեշտությամբ:

2. Ընթացիկ իրավիճակը և խնդիրները

Գործող որոշման 2-րդ կետով սահմանված է, որ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի և այլ միջոցների հաշվին գնվող դեղերի տեխնիկական բնութագրերի կազմման չափորոշիչները կիրառվում են պետության կարիքների համար կենտրոնացված կարգով ձեռք բերվող դեղերի, ինչպես նաև 50 ու ավելի տոկոս պետական մասնակցությամբ առևտրային կազմակերպությունների և պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունների կողմից ձեռք բերվող դեղերի համար: Մինչդեռ սույն Որոշումը կիրառելի է ««Գնումների մասին» օրենքով սահմանված պատվիրատուների կողմից ձեռք բերվող դեղերի համար և անհրաժեշտություն է առաջացել Որոշման կարգավորումները կիրառել բոլոր պատվիրատունների նկատմամբ: Ներկայումս Որոշման կարգավորումները չեն կիրառելի չեն բոլոր պատվիրատունների համար (օրինակ համայնքային և այլն), որը առաջացնում է մի շարք խնդիրներ դեղերի տեխնիկական բնութագրերի կազմման և հետագա վերահսկողության մասով:

Բացի այդ, սույն թվականի մայիսի 08-ին ուժի մեջ է մտել «Դեղերի մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2024 թվականի ապրիլի 11-ի ՀՕ-153-Ն օրենքը, որի ներմուծմանը օրենքների ընդունմամբ անհրաժեշտություն է առաջանում դեղերի ոլորտը կարգավորող գործող մի շարք իրավական ակտերում կատարել փոփոխություններ և լրացումներ կամ դրանք ուժը կորցրած ճանաչել: Հարկ է նշել նաև, որ ՀՕ 153-Ն Օրենքի դեղերի գրանցման և ներմուծմանը վերաբերող հոդվածներում սահմանված են նոր պահանջներ, որի հետևանքով անհրաժեշտություն է առաջացել կատարել իրավական ակտերի միմյանց համապատասխանեցում:

Գործող Որոշման հավելվածի 2.1-ին կետով նախատեսված դեղերի համար գնման ընթացակարգի հրավերով նախատեսվում է, որ ընտրված մասնակիցը պայմանագրի և որակավորման ապահովումների հետ միաժամանակ, չգրանցված դեղերի համար պարտադիր ներկայացնում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության «Ակադեմիկոս Էմիլ Գաբրիելյանի անվան դեղերի և բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոն» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից տրված հավաստող տեղեկանք՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թվականի փետրվարի 23-ի «Դեղերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված միջազգային մասնագիտական կազմակերպություն սահմանելու մասին» N 172-Ա որոշմամբ սահմանված միջազգային մասնագիտական կազմակերպության անդամ երկրում գրանցված լինելու կամ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության նախաորակավորում ունենալու մասին:

Նախագծով առաջարկվում է, որ Պատվիրատուն ձեռք է բերում Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված դեղեր, իսկ «Դեղերի մասին» օրենքի 21-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 1-ին, 4-րդ և 7-րդ կետերում նշված դեպքերում` 21-րդ հոդվածի 8-րդ մասի 17-րդ կետով սահմանված ներմուծման մերժման հիմքերի բացակայության դեպքում` նաև չգրանցված դեղեր: Ընդ որում, սույն կետով սահմանված չգրանցված դեղերը պետք է գրանցված լինեն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թվականի փետրվարի 23-ի «Դեղերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված միջազգային մասնագիտական կազմակերպություն սահմանելու մասին» N 172-Ա որոշմամբ սահմանված միջազգային մասնագիտական կազմակերպության կամ ԵԱՏՄ անդամ հանդիսացող երկրներում կամ ունենան Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության նախաորակավորում:».

Պատվիրատուները չգրանցված դեղեր իրավունք ունեն ձեռք բերելու հետևյալ դեպքերում` եթե չգրանցված դեղերն չունեն գրանցված համարժեքներ և գրանցման հավաստագրի իրավատիրոջ գրավոր հավաստմամբ չեն ներմուծվում Հայաստանի Հանրապետություն կամ չեն արտադրվում Հայաստանի Հանրապետությունում բավարար քանակով, կամ դրանք չեն ներկրվում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ սահմանված միջազգային մասնագիտական կազմակերպության կամ ԵԱՏՄ անդամ չհանդիսացող երկրներից, կամ դրանք ընդգրկված են արտակարգ իրավիճակի կամ ռազմական դրության ժամանակ Լիազոր մարմնի հաստատած ցանկում:

Միաժամանակ, Նախագծի հավելվածի 2.1-ին կետով նախատեսված դեղերի համար գնման ընթացակարգի հրավերով նախատեսվում է, որ ընտրված մասնակիցը գնային առաջարկը ներկայացնելու ժամանակ, չգրանցված դեղերի համար պարտադիր ներկայացնում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության «Դեղերի և բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կողմից տրված հավաստող տեղեկանք՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թվականի փետրվարի 23-ի «Դեղերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված միջազգային մասնագիտական կազմակերպություն սահմանելու մասին» N 172-Ա որոշմամբ սահմանված միջազգային մասնագիտական կազմակերպության կամ ԵԱՏՄ անդամ հանդիսացող երկրներում գրանցված լինելու, կամ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության նախաորակավորում ունենալու մասին, ինչպես նաև տեղեկատվություն` չգրանցված դեղերի գրանցված համարժեքների (ըստ ազդող նյութի) և գրանցման հավաստագրի իրավատիրոջ գրավոր հավաստման մասին, որ դրանք ներմուծվում են Հայաստանի Հանրապետություն կամ արտադրվում են Հայաստանի Հանրապետությունում բավարար քանակով, կամ դրանք ընդգրկված են արտակարգ իրավիճակի կամ ռազմական դրության ժամանակ Լիազոր մարմնի հաստատած ցանկում:»:

Միաժամանակ, բացի այդ առաջարկվող գնահատող հանձնաժողովը ներկայացված մասնակիցների կողմից ներկայացված հայտերը գնահատելիս պետք է հնարավորություն ունենա մասնակցի կողմից առաջարկվող դեղերից ընտրել ՀՀ-ում գրանված կամ չգրանցված, սակայն սույն որոշման Հավելվածի 2.1 և 2.2 կետերի պահանջներին համապատասխանող դեղեր: Նշեմ, որ մասնակցի հետ պայմանագրի կնքման փուլում այս գործընթացի իրականացումը անհնար կլինի, այդ պատճառով Նախագծում կսահմանվի վերոգրյալ պահանջը: Մասնավորապես` ներկայումս գործող օրենսդրության համաձայն վերոնշյալ տեղեկանքը ներկայացվում է պայմանագրի կնքման փուլում, որը իրենից ներկայացնում է հայտերի գնահատման գործընթաց, որտեղ գնահատող հանձնաժողովը գործառույթ չունի, մինչդեռ իրականում դա վերջինիս գործառույթն է: Սույն Նախագծով նախատեսվում է կարգավորել գնահատման գործընթացը` տեղեկանքը մասնակցի կողմից գնային առաջարկի հետ միասին ներկայացնելով: Բացի այդ համաձայն գործող օրենսդրության չգրանցված դեղեր իրավունք ունեն ձեռք բերելու Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության «Պրոֆ. Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոն» ՓԲԸ-ն և Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության «Վ. Ա. Ֆանարջյանի անվան ուռուցքաբանության ազգային կենտրոն» ՓԲԸ-ն` հակաուռուցքային դեղերի մասով, իսկ սույն Նախագծով այդ հնարավորությունը տրվել են բոլոր պատվիրատուներին:

Բացի այդ, օրենքների ընդունմամբ անհրաժեշտություն է առաջանում դեղերի ոլորտը կարգավորող գործող մի շարք իրավական ակտերում կատարել փոփոխություններ և լրացումներ կամ դրանք ուժը կորցրած ճանաչել: Հարկ է նշել նաև, որ ՀՕ 153-Ն Օրենքի որոշ հոդվածներում նոր խմբագրությամբ շարադրված մասերում վկայակոչվող իրավական ակտերը նոր չեն, դրանք արդեն ընդունված են Լիազոր մարմնի կողմից և դրանցում հրատապ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու անհրաժեշտություն չկա, ուստի չեն ներառվել միջոցառումների ցանկում:

 Ներկայումս գնման ընթացակարգերը իրականացնելիս Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2013 թվականի մայիսի 2-ի «Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի և այլ միջոցների հաշվին գնվող դեղերի ն տեխնիկական բնութագրերի կազմման չափորոշիչները հաստատելու մասին» N 502-Ն որոշմամբ սահմանափակված է ՀՀ-ում պետական գրանցում չունեցող դեղերի մասնակցությունը պետական գնումներին: Վերոնշյալ որոշման համաձայն, Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի և այլ միջոցների հաշվին գնվող դեղերը թույլատրվում է ռազմական կամ արտակարգ դրության ժամանակ ձեռք բերել Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության թույլտվության հիման վրա ներմուծված չգրանցված դեղեր` ներմուծման հավաստագրի առկայության դեպքում, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2019 թվականի փետրվարի 28-ի N 202-Ն որոշմամբ հաստատված կարգին համաձայն, Հայաստանի Նշենք, որ ներկայումս կապված այլ երկրներում ռազմական դրություններով (Ռուսաստան-Ուկրաինա), խնդիր է առաջացել որոշ դեղերի ՀՀ-ում գրանցման կամ ՀՀ-ում գրանված տարբերակի ներմուծման հետ, ինչպես նաև միջազգային դեղագործական կազմակերպություններում առկա է հումքի և առկա են լոգիստիկ խնդիրներ:

3. Կարգավորման նպատակը և բնույթը

Նախագծի նպատակն է սահմանել Գնումների մասին օրենքով սահմանված պատվիրատուներին, կարգավորել ՀՀ-ում պետական գրանցում չունեցող դեղերի պետական գնումներին մասնակցության հնարավորության սահմանափակումների պատճառով առաջացած խնդիրները և «Դեղերի մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2024 թվականի ապրիլի 11-ի ՀՕ-153-Ն օրենքի պահանջների սահմանման անհրաժեշտությամբ:ՀՀ-ում պետական գրանցում չունեցող դեղերը պետական գնումներին մասնակցության հնարավորության սահմանափակման խնդիրները, համապատասխան տեղեկանքի ներկայացման փուլը:

4. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք

Իրավական ակտի նախագիծը մշակվել է ՀՀ առողջապահության նախարարության աշխատակիցների կողմից:

5. Լրացուցիչֆինանսականմիջոցների անհրաժեշտության և պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում սպասվելիք փոփոխությունների մասին

Նախագծի ընդունմամբ 2024 թվականի պետական բյուջեում կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի բյուջեներում եկամուտների և ծախսերի ավելացում կամ նվազեցում չի նախատեսվում:

6. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային և/կամ այլ ռազմավարություններ.

Սույն նախագիծը չի բխում ռազմավարական կամ ծրագրային որևէ փաստաթղթից: