«Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծ

«Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքով առաջարկվում է «43.1-ին հոդվածի 2-8-րդ» բառերը փոխարինել «43.1-ին հոդվածի 2-րդ, 5-6-րդ, 8-րդ մասերով» բառերով, որի արդյունքում ՎԻՎՕ 43․1-ին հոդվածի 2․1-2․4-րդ մասերով նախատեսված պատասխանատվության միջոցները կիրառող մարմինները չեն նշվում, և ստացվում է, որ որևէ մարմին չի ստանձնում նշված դրույթների կատարման ապահովման պատասխանատվությունը։

<<ՎԱՐՉԱԿԱՆ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ>> ՀՀ օրենքի նախագծի /այսուհետ՝ նախագիծ/ 1-ին հոդվածում բացի <<սույն հոդվածի 1-ին մասով կատարված փոփոխությունը>>, անհրաժեշտ է հաշվի առնել նաև այն, որ գործող 43,1 հոդվածի 1-ին մասում նշված <<աղբահանության աշխատանքները ժամանակին չկազմակերպելը>> հստակեցման և հիմնավորման կարիք ունի,քանի որ պարզ չեն, թե ինչպես, ինչ սկզբունքներով կամ չափանիշներով կամ պահանջներով են որոշվում աղբահանության կազմակերպման ժամանակը / թե աղբահանությունը ինքնուրույն կազմակերպելիս և կատարելիս, թե պայմանագրով աղբահանության ծառայությունը պատվիրակելիս/, որ ժամանակին չկազմակերպելու համար կիրառվեն վարչական տույժեր: Կարևոր է հաշվի առնել նաև այն, որ 43,1-ին հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված արարքի քննությունը օրենասգրքի 219,1-ին հոդվածի 1-ին մասի համաձայն վերապահված է տարածքային կառավարման մարմնին, հետևաբար 43,1-ին հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված արարքը, որը նույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված արարքի կրկնության համար նախատեսված վարչական տույժ է, ուղղակի չի կարող դառնալ ՏԻՄ-ի կողմից քննման առարկա կամ սահմանվել որպես ՏԻՄ-ի կողմից քննվող վիվ գործերի իրավասություն, այստեղ առկա է ակնհայտ հակասություն, առաջանում են գործառույթների կրկնորդման, ավելորդ վարչարարության հիմքեր և շահերի բախումներ, դրանից բխող ռիսկեր և հետևանքներ: Նախագծի 2-րդ հոդվածում հաշվի առնել, որ առաջարկվող փոփոխության արդյունքում ստացվում է, որ ՏԻՄ-ը կարող է քննել 43,1-ին հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված արարքը, այնինչ 2-րդ մասի հիմքը նույն հոդվածի 1-ին մասն է, որով սահմանված արարքը քննելու իրավասությունը 219,1-ին հոդվածի 1-ին մասով վերապահված է ոչ թե ՏԻՄ-ին, այլև տարածքային կառավարման մարմնին: հետևաբար նախագծի 2-րդ հոդվածի1-ին մասում առաջարկվող՝ «43.1-ին հոդվածի 2-րդ, 5-6-րդ, 8-րդ մասերով» ձևակերպումը ենթակա է վերանայման և հստակեցման, հակառակ դեպքում կստացվի, որ ՏԻՄ-ը իրացասու է քննել միայն 43,1-ին հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված վիվ արարքը, իսկ 1-ին մասով նախատեսվածը՝ տարածքային կառավարման մարմինը, որի դեպքում հարց է, թե գործնականում և իրական կյանքում ինչպես է հայտնաբերվելու, ում կողմից է արձանագրվելու, ինչպես է վարույթը իրականացվելու և վարչական տույժ կիրառվելու 43,1-ին հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերով նշված արարքների դեպքում: Բացի այդ, նախագծի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասում նախատեսված փոփոխությունը 5-6-րդ և 8-րդ մասերի առնչությամբ ևս խնդրահարույց է և հիմնավորման կարիք ունի, քանի որ անտրամաբանական է և պարզ չէ, թե ինչու և ինչ հիմքով է 43,1-ին հոդվածի 5-6-րդ մասերը կամ 8-րդ մասը առանձնացվում և վերապահվում ՏԻՄ-ին, որի պարագայում անհասկանալի է, թե ինչ տրամաբանություն կամ մոտեցում է գործելու նույն հոդվածի 2,1-2,4-րդ կամ 3-4-րդ մասերով նախատեսված արարքների դեպքում, որտեղ արարքների և դրանց համար պատասխանատու շահառու իրավասու պետական մարմնի տեսանկյուններից առերևույթ նմանատիպ սկզբունքներ և իրավիճակներ են, որովհետև նշված մասերում սահմանված արարքների մյուս անմիջական կողմը հենց ՏԻՄ -ն է՝ նրան վերապահված որոշակի թույլտվությունների տրամադրման կամ համայնքի վարչական սահմաններում կատարվող աղբահանությանն առնչվող այս կամ այն թույլատրելի կամ անթույլատրելի գործողություններին տիրապետելու և կառավարելու համատեքստում: Հարկ է նշել, որ 43,1-ին հոդվածի 7-րդ մասով նախատեսված արարքը ՏԻՄ-ից վերցնելու հարցը ևս միանշանակ չէ, քանի որ այստեղ անհրաժեշտ է հստակ նշել, որ տրանսպարտային միջոցից աղբը թափելու հարցում պետք է առնվազն հաշվի առնել, թե տրանսպարտային միջոցից աղբը որտեղ է թափվում. եթե այն թափվում է ճանապարհին կամ երթևեկելի մասին հարակից տարածքում, ապա այս դեպքում այն կարող է լինել ճանապարհային ոստիկանության վերահսկողության տիրույթում և բնականաբար այս մասով նրա կողմից վիվ քննվող գործերի շրջանակում, իսկ եթե այն թափվում է իրականում ՏԻՄ-ի կողմից տրամաբանական և կիրառելիության տեսակետից հասանելիության սահմաններում գտնվող տարածքում, այլ ոչ թե ճանապարհային ոստիկանության կամ ոստիկանության ամենօրյա հսկողության համար իրավակիրառ պրակտիկայում խնդրահարույց համայնքային ենթակայության այլ ցանկացած տարածքում, ապա նման դեպքերում տրանսպորտային միջոցից աղբ թափելու համար հսկողությունը ողջամիտ է վերապահել ՏԻՄ-ին, իսկ 7-րդ մասում փոփոխությամբ հստակ սահմանել, որ տրանսպորտային միջոցից աղբ թափելը ճանապարհների երթևեկելի հատվածնեում կամ դրանց հարակից մասերում լինի ոստիկանության կողմից քննվող վիվ արարքների շարքում: Նախագծի 2-րդ հոդվածի վերաբերյալ վերը նշվածը փաստացի վերաբերում է նաև նախագծի 3-րդ հոդվածին՝ «43.1-ին հոդվածի 3-4-րդ, 7-րդ, 10-11-րդ մասերով» ձևակերպման մեջ, ոչ միայն 43,1-ին հոդվածի 7-րդ մասին, այլև 10-11-րդ մասերին: 10-րդ և 11-րդ մասերը փաստացի 43,1-ին հոդվածի 3-8-րդ մասով նախատեսված արարքների կրկնությանն է վերաբերում, հետևաբար ուղղակի ողջամիտ և տրամաբանական չէ նախագծի 2-րդ հոդվածի վերաբերյալ վերը նշվածի հիմքով ոստիկանությանը վերապահել 43,1-ին հոդվածի 3-4-րդ և 7-րդ մասերով նախատեսված արարքները քննելու իրավասությունը: ՏԻՄ-ից որոշակի գործառույթների վերցնելը և դրանց վիվ մասով ոստիկանությանը վերապահելը առաջացնում է իրավակիրառ պրակտիկայում և իրականությունում մի շարք խնդիրներ. հարց է , թե պահանջում է ոչ միայն կարգավորման ազդեցության գնահատում, ռիսկերի և հետևանքների վերլուծություն, այլև համապատասխան մասնագիտական և հասարակական շրջանակների հետ քննարկում, առանց որի սույն նախագծի կիրարկումը նպատակահարմար չէ: Առանձին հարց է նաև, թե սույն նախագծի տրամաբանությամբ ինչպես է լուծվելու 43,1-ին հոդվածի 2,1-2,4-րդ և 12-րդ մասերով սահմանված դրույթների կարգավորումների ճակատագիրը, քանի որ բաց է մնում, թե որ մարմինն է իրավասու քննել հոդվածի նշված մասերի վերաբերյալ գործերը, ընդորում՝ 12-րդ մասով սահմանված կարգավորումը ևս պետք է իրավակիրառական պրակտիկայում լուծվի վարչական իրավախախտման վերաբերյալ վարչական վարույթի շրջանակներում: Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ առաջարկում եմ նախագիծը վերանայել:

Նախագծի հիմնավորումներ բաժնում բացակայում է բյուջետային հատկացումների (վերաբաշխման) անհրաժեշտության կամ բացակայության տեղեկանք։ Հետաքրքիր է իմանալ, նախատեսվե՞լ են հավելումներ ոստիկանության մասով, թե՞ ոչ, եթե՝ ոչ, ապա ի՞նչ եք կարծում նոր պարտականությունների սահմանումը և դրանց արդյունավետ կատարումը հնարավո՞ր է առանց լրացուցիչ ֆինանսավորման։