Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքի նախագիծ

17 - За
2 - Против

Все рекомендации по содержанию проекта включаются в кратком содержании,онлайн письма - в течении 2 рабочих дней, эл. письма - в течении 10 рабочих дней

project.digest.no	Автор предложения, дата получения	Содержание предложения	Заключение	Сделанные изменения
	1	2	3	4
1	Վարազդատ Հայրապետյան 18.11.2019 10:59:54	ՀՀ հարկային օրենսգրքի համաձայն հարկային հսկողության եղանակներից է «Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված կարգով հարկային մարմինների կողմից իրականացվող օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումները: Առաջարկում եմ Նախագծի 42-րդ հոդվածի 1-ին մասում ավելացնել հետևյալ կետը՝ «իրականացնում է օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումներ՝ ՀՀ հարկային օրենսգրքի և հարկային մարմնին հսկողության լիազորություններ վերապահող այլ իրավական ակտերի պահանջների խախտումների նախազգուշացման, կանխման, խափանման և բացահայտման նպատակով»:
2	«Հոգեբանների հայկական գիտական միավորում» ՀԿ 26.11.2019 00:45:09	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
3	Սոսե Խաչիբաբյան 26.11.2019 17:40:52	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
4	Tigran Dovlatian 27.11.2019 00:52:08	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
5	Անժելիկա Այվազյան 27.11.2019 00:59:03	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
6	Իզաբելլա Լևոնյան 27.11.2019 23:21:49	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
7	Vladimir Ayvazyan 28.11.2019 12:51:30	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
8	Vladimir Ayvazyan 28.11.2019 12:51:43	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
9	Amalya Stepanyan 28.11.2019 12:54:21	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
10	Anahit Poghosyan 28.11.2019 12:54:52	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
11	Մերի Ղալաչյան 28.11.2019 17:36:20	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
12	Վարդուհի Մարգարյան 28.11.2019 18:22:07	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
13	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 8 Բոլոր վարութային գործողությունների ընթացքի ու արդյունքների և ընդունվող բոլոր դատավարական ակտերի ամրագրումը կատարվում է համակարգչային եղանակով, իսկ դրա անհնարինության դեպքում` ձեռագիր պատրաստված արձանագրությամբ, որը կազմվում է վարութային գործողության ընթացքում կամ դրա ավարտից անմիջապեu հետո: Դատական վարույթում ամրագրումը կարող է կատարվել նաև ձայնագրման եղանակով: Առաջարկ՝ Գործի նախաքննության ընթացքում վարութային գործողությունների ամրագրումը պետք է իրականացվի տեսաձայնագրառման /եթե իրականացվում է քննչական մարմնում/ կամ ձայնագրառման /եթե իրականացվում է արտագնա/միջոցով, իսկ արդյունքները կարող են ամրագրվել նաև գրավոր՝ համակարգչային եղանակով: Առաջարկը հիմնված է այն պարզ իրողության վրա, որ այն դեպքում երբ, դիցուք հարցաքննության կամ որևէ այլ գործողության արձանագրումն իրականացվում է գրավոր /համակարգչային կամ ձեռագիր/ եղանակով դրա արդյունավետությունը թե որակական, թե ժամանակային /մի քանի անգամ/ առումով էականորեն ընկնում է: Մասնավորապես որակական առումով գործողությունների, հատկապես՝ հարցաքննության կամ առերես հարցաքննության, արդյունավետությունն ընկնում է հաշվի առնելով այն, որ հարցաքննվող կամ առերեսվող անձինք որոշակի ժամանակ են ունենում իրենց պատասխանները կառուցելու համար, ինչպես նաև չի արձանագրվում նրանց ոչ վերբալ վարքագիծը՝ ժեստերն ու միմիկան, մարմնի շարժումները և այլն, որոնք նվազ կարևորություն չունեն արդյունքում ստեղծված ապացույցի հետագայում գնահատման համար: Միևնույն ժամանակ գործողությունների տեսաձայնագրային կամ ձայնագրային ամրագրումը գործուն երաշխիք կհանդիսանան վարույթի մասնավոր մասնակիցների և վկաների նկատմամբ ճնշում գործադրելուց զերծ մնալու առումով: Քննչական մարմնի տեղակայման վայրից դուրս կատարվող գործողությունների՝ տեսաձայնագրային կամ ձայնագրային եղանակով ամրագրման լիազորությունը հնարավորություն կընձեռի քննիչին կամ նրա հանձնարարությամբ հետաքննիչին անհետաձգելի գործողությունները, այդ թվում՝ հարցաքննությունները արդյունավետորեն կատարել օրենքով թույլատրելի ցանկացած վայրում, այդ թվում՝ հարցաքննվողի տանը, աշխատավայրում և այլն, կբարձրացնի դեպքի վայրի կամ իրեղեն ապացույցների զննման արդյունավետությունը և այլն: Ինչ վերաբերում է նշված առաջարկը կյանքի կոչելու համար քննչական մարմինների՝ տեխնիկական միջոցներով վերազինման համար կամ հարցաքննությունների սենյակների կահավորման համար անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցներին, ապա, գտնում ենք, նշված հարցը լուծելի է նույնիսկ առանց լրացուցիչ բյուջետային ներդրումների՝ միայն հաշվի առնելով այն, թե վարութային գործողությունների նման ամրագրման ընթացակարգը ներդնելու դեպքում որքան մարդկային ռեսուրս կարող է խնայվել, քանի որ մարդկային ռեսուրսի խնայումն իր հերթին հնարավորություն կստեղծի կրճատել քննչական մարմինների անձնակազմի թիվը՝ միաժամանակ բարձրացնելով նաև նրա որակական հատկանիշները:
14	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 10 Չի կարգավորում երկու գործը մեկ վարույթում միացնելն այն դեպքում երբ դրանք քննվում են նույն ատյանի դատարանում/դատարաններում, սակայն տարբեր դատավորների վարույթներում: Առաջարկվում է նման լիազորությամբ օժտել դատարանի նախագահին՝ դատավորներից մեկի դիմումի հիման վրա:
15	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 28 Վարույթի հրապարակայնության սահմանափակումը պետք է արդարացված լինի եզակի և խիստ որոշակի հիմքերով: ՛՛Արդարադատության շահ՛՛ հասկացությունը չափազանց անորոշ և լայն է այս առումով և կամայական մոտեցման լայն հնարավորություն է ստեղծում, ուստի գտնում ենք, որ նշված հիմքը պետք է մասնավորեցնել և փոխարենը նախատեսել վարույթին ներգրավված անձի կամ նրա մերձավորի անվտանգության ապահովումը, որպես արդարադատության շահից բխող վարույթի հրապարակայնությունը սահմանափակելու հիմք՝ համահունչ նախագծի 267-րդ հոդվածի:
16	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 44 Մեղադրյալի օրինական ներկայացուցիչը օժտվում է նրա հարցաքննությանը կամ նրա մասնակցությամբ կատարվող գործողություններին մասնակցելու իրավունքով, սակայն այդ ՛՛մասնակցության՛՛ իրական արդյունավետությունն ապահովելու համար կոնկրետ առերես հարցաքննության մասով օրենքը պետք է հստակորեն նախատեսի նաև օրինական ներկայացուցչի՝ առերես հարցաքննության ժամանակ առերես հարցաքննվող անձին հարցեր ուղղելու իրավունքը:
17	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 49 Մեղադրյալի պաշտպանը օժտվում է նրա մասնակցությամբ կատարվող ցանկացած ապացուցողական կամ այլ վարութային գործողությանը մասնակցելու իրավունքով: Կրկին գտնում ենք, եր ՛՛մասնակցության՛՛ իրական արդյունավետությունն ապահովելու համար կոնկրետ առերես հարցաքննության մասով օրենքը պետք է հստակորեն նախատեսի նաև պաշտպանի՝ առերես հարցաքննության ժամանակ առերես հարցաքննվող անձին հարցեր ուղղելու իրավունքը:
18	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 116 Որպես խափանման միջոց կիրառելու հիմք է նախատեսվել մեղադրյալի կողմից իր վրա օրենսգրքով կամ դատարանի որոշմամբ դրված պարտականությունների կատարումն ապահովելը: Նախ հարկ է նշել, որ նման լայն ձևակերպումը ակնհայտորեն չի համապատասխանում Սահմանադրությամբ ամրագրված օրենքի որոշակիության սկզբունքին, բացի այդ դրանից բխում է, որ մեղադրյալի նկատմամբ խափանման միջոց կարող է կիրառվել ընդհուպ բժշկական հետազոտություն անցնելուց կամ լուսանկարվելուց հրաժարվելու համար, քանի որ նման պարտականություններ նրա վրա դրված են նախագծի 43-րդ հոդվածի 2-րդ մասով, ինչն ուղղակի ոչ իրավաչափ է: Բացի դրանից, ինչն ամենաէականն է՝ ստացվում է, որ անազատության հետ կապված խափանման միջոցները, այդ թվում՝ կալանքը, ինչպես և մյուս խափանման միջոցները, նախագծի համաձայն կարող են կիրառվել Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին եվրոպական կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածով չսահմանված հիմքերով, ինչն ուղղակի է հակասում նշված միջազգային պայմանագրին: Առաջարկում ենք 116-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով նախատեսված հիմքը նեղացնել՝ այն փոխարինել քննությանը չխոչընդոտելու պարտականության ապահովման հիմքով:
19	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 169 Հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն. Վարույթի այն մասնավոր մասնակիցները, որոնց ծանոթացման համար ներկայացվում կամ այլ կերպ հաղորդվում են պետական գաղտնիք պարունակող տեղեկություններ, պետք է նախապես ստորագրություն տան այդպիսի տվյալների չհրապարակման մասին: Ստորագրություն տալուց հրաժարվելու դեպքում պետական գաղտնիք պարունակող տեղեկություններ չեն տրամադրվում: Գտնում ենք, որ վերջին դրույթը չի բխում արդար դատաքննության, մրցակցության, հավասարության սկզբունքներից, դրանք կխաթարվեն, եթե դատավարության կողմերը հավասարապես հասանելիություն չունենան նման գաղտնիք պարունակող և գործի համար էական նշանակություն ունեցող ապացույցին, դրա բովանդակությանը: Պետական գաղտնիք կազմող տեղեկությունները հրապարակելու համար սահմանված է քրեական պատասխանատվությունն՝ առանց որևէ նախապայմանի, նույնիսկ՝ այդ պատասխանատվության մասին զգուշացված լինելու հանգամանքից և առավելևս՝ անկախ որևէ իրավական նշանակություն և արժեք չունեցող և հետևանք չառաջացնող պարտավորագիր ստորագրելու հանգամանքից: Ուստի գտնում ենք, որ միայն վարույթ իրականացնող մարմնի կողմից բանավոր նախազգուացումը, որը, ինչպես և մյուս տվյալները օրենքի ուժով ամրագրվում է, բավարար է դատավարության մասնավոր մասնակցին նշված տեղեկատվությունը հասանելի դարձնելու համար:
20	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 186 Գտնում ենք, որ 186 հոդվածի 3-րդ մասը պետք է լրացվի և նախատեսի, որ սահմանված արգելքները չեն տարածվում նաև այն դեպքերի վրա, երբ տվյալները հրապարակվում են նշված քրեական գործին առնչվող դատական նիստի, այդ թվում՝ դռնբաց դատական նիստի շրջանակում, օգտագործվում են նշված քրեական գործով կամ դրանից անջատված քրեական գործով միջնորդությունների, դիմումների, բողոքների և այլ դատավարական փաստաթղթերի բովանդակության մեջ, ինչպես նաև մարդու իրավունքների պաշտպանության ներպետական կամ միջազգային կառույցներին և դատական ատյաններին ուղղված փաստաթղթերում: Նշված կարգավորման անհրաժեշտության մասին է խոսում նաև այն, որ նման կարգավորումները արդեն իսկ տեղ են գտել նաև նման դատավարական օրենսդրություն և նախաքննության կառուցակարգ ունեցող օտարերկրյա օրենսդրություններում, օրինակ Ռուսաստանի Դաշնության քրեական դատավարության օրենսգրքում /հոդված 161/:
21	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 289 Հոդվածի համաձայն՝ կալանքը վերացնելու կամ կալանքի փոխարեն այլընտրանքային խափանման միջոց կիրառելու մասին միջնորդություն ներկայացնելու իրավունք ունեն կալանավորված մեղադրյալը, նրա պաշտպանը կամ օրինական ներկայացուցիչը: Փաստացի հոդվածը նման միջնորդությամբ հանդես գալու հնարավորություն չի տալիս այն մեղադրյալին, ում նկատմամբ կալանքը կիրառվել է իր բացակայությամբ և նա փաստացի կալանքի տակ չի գտնվում: Նման կարգավորումը որևէ կերպ չարդարացված խտրականություն է դնում միևնույն դատավարական կարգավիճակում գտնվող անձանց միջև և կալանքի իրավաչափության վիճարկման միևնույն նոր հանգամանքների առկայության պայմաններում զրկում են այդ հնարավորությունից փաստացի կալանքի տակ չգտնվողին: Առաջարկվում է որպես կալանքը վերացնելու կամ դրա փոխարեն այլընտրանքային միջոց կիրառելու միջնորդություն ներկայացնելու իրավունք ունեցող անձ սահմանել մեղադրյալին /անկախ փաստացի կալանավորված լինելու հանգամանքից/:
22	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 299 Հոդվածը, որպես դատական բողոքարկման ենթակա մինչդատական ակտեր է նախատեսում խափանման միջոց կիրառելու մասին որոշումը /1-ին մաս, 6-րդ կետ/, սակայն չի նախատեսում խափանման միձոցը վերացնելու կամ ավելի մեղմ խափանման միջոցով փոխարինելու միջնորդությունները մերժելու մասին որոշումները, այնինչ այդ որոշումները նույն կերպ սահմանափակում են մեղադրյալի իրավունքները: Իհարկե այս որոշումների բողոքարկելիությունը հնարավոր է բխեցնել 299-րդ հոդվածի 2-րդ մասից՝ որպես բողոքարկողին իրավաչափ շահերն արդյունավետ պաշտպանելու իրական հնարավորությունից ակնհայտորեն զրկող ակտեր, սակայն գործնականում դատարանների կողմից նման որոշումները բովանդակային քննության չեն առնվում հենց այն պատճառաբանությամբ, որ դրանք մինչդատական վարույթի նկատմամբ դատական վերահսկողության առարկա չեն: Առաջարկվում է հոդվածով նախատեսել, որպես դատական բողոքարկման ենթակա ակտեր նաև խափանման միձոցը վերացնելու կամ ավելի մեղմ խափանման միջոցով փոխարինելու միջնորդությունները մերժելու մասին որոշումները, բացառությամբ կալանքը վերացնելու կամ փոխարինելու միջնորդությունների, որոնց մասով նախագիծը սահմանել է առանձին դատավարական ընթացակարգ, դատական երաշխիք:
23	Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ 28.11.2019 23:05:51	Հոդված 303. Հոդվածը սահմանում է մինչդատական ակտի վիճարկման վարույթի իրականացումը, սակայն չի նախատեսում այդ վարույթի իրականացման առավելագույն և սեղմ որևէ ժամկետ: Գտնում ենք, որ նշված վարույթը պետք է իրականացվի չափազանց սեղմ ժամկետներում, քանի որ այն դեպքերի մեծամասնությունում կապված է անձանց և հատկապես դատավարության մասնավոր մասնակիցների իրավունքների, այդ թվում՝ հիմնական իրավունքների իրացման սահմանափակումների կամ նույնչափ հրատապ միջամտություն պահանջող այնպիսի հարցերի հետ, ինչպիսիք են օրինակ քրեական հետապնդում իրականացնելուց ենթադրաբար ապօրինի հրաժարվելը կամ քրեական հետապնդման դադարեցումը: Ներկայում նշված հարցերով գործնականում ընդհուպ մինչև մեկ տարի տևող քննությունները դեպքերի մեծամասնությունում պարզապես իմաստազրկում են գործերով հետագա քննությունը նույնիսկ այն դեպքում երբ դատարանը բավարարում է դիմողի բողոքը, նման նախաքննությունն այլևս դառնում է անարդյունավետ և ժամանակավրեպ: Առաջարկվում է նախատեսել, որ մինչդատական ակտերի վիճարկման վարույթների քննությունն առաջին ատյանի դատարանում չի կարող տևել մեկ ամսից ավել:
24	Իզաբելլա Ղազարյան 28.11.2019 23:24:07	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների:
25	Հասմիկ Հակոբյան 28.11.2019 23:28:27	Նախագծի 57-րդ հոդվածի 3-րդ մասն առաջարկում ենք լրացնել նոր՝ 6-րդ կետով. «6) հոգեբանական խորհրդատվություն և հոգեթերապիա իրականացնող մասնագետը (հոգեբան, հոգեբան-խորհրդատու, կլինիկական հոգեբան, հոգեթերապևտ)՝ իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու կապակցությամբ իրեն հայտնի դարձած հանգամանքների մասին:»: Դիմելով հոգեբանական խորհրդատվություն կամ հոգեթերապևտիկ ծառայություններ տրամադրող մասնագետի՝ անձն ակնկալում է ստանալ պրոֆեսիոնալ հոգեբանական աջակցություն, որի գլխավոր էթիկական պահանջներից է անձնական ինֆորմացիայի գաղտնապահության (կոնֆիդենցիալության) նորմը։ Առաջարկվող լրացումն այդ մասնագետին անկաշկանդ գործելու հնարավորություն կտա, նաև կնպաստի, որ անձինք վերոնշյալ մասնագետին դիմեն առանց մտավախությունների: