«Երևանի զարգացման 2025 թվականի ծրագիրը հաստատելու մասին» Երևան քաղաքի ավագանու որոշման նախագիծ

Մովսես Արիստակեսյան «Տնտեսական իրավունքի կենտրոն» ՀԿ նախագահ Հայաստանի ՔՀԿ-ների հակակոռուպցիոն կոալիցիայի կառավարման խորհրդի նախագահ Նույն և նմանատիպ հաջորդ խնդրով վերահսկողական կարգով ես կրկին արդեն 2024 թ. փետրվարի 26*ին դիմեցի պարոն Տ.Ավինյանին հետևյալ խնդրով. «… խնդրում եմ Ձեր աջակցությունը այդ ծրագրի մեջ ընդգրկելու մեր կազմակերպության հետևյալ շահառուներին․ 1. Լևոն Կոլյայի Հարությունյանին (հեռախոսահամար` +374 91-270-116) (անձնագրի լուսապատճենը կցվում է): Նա անժամկետ 3-րդ խմբի հաշմանդամություն ունեցող անձ է (հաշմանդամության մասին որոշման լուսապատճենը կցվում է), կենսաթոշակառու: Նա բազմիցս դիմել է ընդգրկվելու ընտանեական նպաստի համակարգում, սակայն մշտապես ստացել է մերժում՝ հաշվատռում չունենալու պատճառաբանությամբ: Նա միայնակ անօթևան է, չունի կեցության վայր, անձնական բնակարան, սեփականություն, ընտանիք: Նա ոչ մի վայրում հաշվառված չէ, ապրում է վարձով: Նա ինքնուորույն է հոգում իր բոլոր կենցաղային և սոցիալական խնդիրները: Նա ունի լուրջ առողջական խնդիրներ. 2 անգամ տարել է գլխուղեի ինսուլտ, ենթարկվել է վիրահատության, 2 անգամ սիրտը ստենդավորել են: Վերջին ստենդավորումը կատարվել է 2024 թ. փետրվարի 22-ին (բժշկական եզրակացության լուսապատճենը կցվում է): Նրա կենսաթոշակը (36.000 ՀՀ դրամ) բոլորովին չի բավարարում նրա նորմալ բուժումն ու շուրջօրյա պատշաճ խնամք իրականացնելու, կենցաղային խնդիրները հոգալու, վարձակալության վճարները կատարելու համար: Հետևաբար խնդրում եմ Լևոն Կոլյայի Հարությունյանին.  ընդունել Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմում և լսել նրա սոցիալական ու առողջապահական խնդիրների մասին,  ցուցաբերել ֆինանսական օգնություն՝ ամսական առնվազն շուրջ 50,000 ՀՀ դրամի չափով, որպեսզի կարողանա հոգալ բնակարանի վարձակալության և նվազագույն կոմունալ-կենցաղային կարիքները,  միջնորդել ՀՀ ԱՍՀ նախարարությանը՝ նրան մեծահասակների տուն-ինտերնատում տեղավորվելու համար,  աջակցել ընդգրկվելու ընտանեկան նպաստի համակարգում,  ընդգրկել Երևանի քաղաքապետարանի սոցիալական և առողջապահական ծրագրերի մեջ: Տեղեկացնեմ, որ Լևոն Կոլյայի Հարությունյանը պատրաստ է կատարելու իր առողջական վիճակին համապատասխան աշխատանք: 2. Ալիտա Արշակի Սարդարյանին (հաշվառման հասցեն՝ Մ.Մանուշյան փողոց, տուն 8, հեռախոսահամար` +374 77-579-801): Նա 3-րդ կարգի հաշմանդամություն ունեցող անձ է 2021 թ., միայնակ կենսաթոշակառու և ստանում է ամսական 40.600 դրամ կենսաթոշակ, ընտանեկան նպաստառու է և ստանում է ամսական 20.000 դրամ նպաստ: Նրա փոքր բնակարանը գտնվում է վնասված վիճակում, ինչը ստեղծում է հակասանիտարական վիճակ: Նրա եկամուտները չեն բավարարում իրականացնելու համապատասխան վերանորոգում: Չնայած այն բանին, որ վարչական շրջանի ներկայացուցիչները 2023 թ. այցելել ու գնահատել են բնակարանի վերանորոգման ծախսերը, սակայն առ այսօր ոչ մի քայլ այդ ուղղությամբ չի կատարվել: Այդ մասին ես նույնպես ահազանգել եմ 2023 դեկտեմբերի 1-ին Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմում տեղի ունեցած Երևանի 2024թ. զարգացման ծրագրի և բյուջեի հանրային քննարկումների ժամանակ և ինձ խոստացվել է, որ նրան կընդունեն և կլուծեն հիմնախնդիրը, սակայն առ այսօր նույնպես տեղի չի ունեցել նրա ընդունելությունը (նշեմ նաև, որ նրան խոստացել էր անձամբ ընդունել Երևանի քաղաքապետ Տ.Ավինյանը՝ 2023 թ. ընտրական քարոզարշավի ժամանակ): Հետևաբար խնդրում եմ Ալիտա Արշակի Սարդարյանին.  ընդունել Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմում և լսել նրա սոցիալական ու առողջապահական խնդիրների մասին,  ցուցաբերել ֆինանսական օգնություն՝ բնակարանի վերանորոգման համար,  ընդգրկել Երևանի քաղաքապետարանի սոցիալական և առողջապահական ծրագրերի մեջ: Հաշվի առնելով Երևան քաղաքի 2024 թ․ զարգացման ծրագրում և բյուջեում նախատեսված գերակայությունները և Ձեր շնորհակալ գործունեության փորձը՝ բնակչության խոցելի խմբերի նկատմամբ բարեգործություն անելու ուղղությամբ, բացի վերոհիշյալից խնդրում եմ Ձեզ, հնարավորությունների սահմաններում, օգնել մեր կազմակերպության հաշմանդամ եւ միայնակ վերոնշյալ շահառուներ Լևոն Կոլյայի Հարությունյանին և Ալիտա Արշակի Սարդարյանին ստանալու համապատասխան կարճաժամկետ սոցիալական աջակցություն. 1. ներգրավվելու Երևանի քաղաքապետարանի կողմից իրականացվող սոցիալական աջակցության այլ ծրագրերում, 2. Ամանորի եւ ծննդյան տոների նախօրեին ստանալու հնարավոր նյութական եւ ֆինանսական օգնություն:»: Ի պատասխան մեր այդ հարցադրման Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի երեխաների և սոցիալական և առողջապահության վարչության աշխատակիցներն անմիջապես արձագանքեցին և փորձեցին որոշ դրական լուծումներ գտնել այդ ուղղությամբ, ինչի համար կրկին շնարհակալ ենք: Լևոն Հարությունյանի խնդրով մեծ ջանքեր գործադրեցին նաև Երևանի Շենգավիթի վարչական շրջանի աշխատակիցները, սակայն առ այսօր նրա հիմնախնդիրը՝ կապված Երևանում հաշվառման և մշտական ֆինանսական աջակցության հետ, լուծում չեն ստացել: Հետևապես խնդրում եմ Երևան քաղաքի 2025 թ. ծրագրում և բյուջեում նախատեսել միջոցառումներ և ֆինանսական միջոցներ՝ ուղղված Լևոն Հարությունյանի և Ալիտա Սարդարյանի վերոհիշյալ հիմնախնդիրների լուծման ուղղութամբ:

Մովսես Արիստակեսյան «Տնտեսական իրավունքի կենտրոն» ՀԿ նախագահ Հայաստանի ՔՀԿ-ների հակակոռուպցիոն կոալիցիայի կառավարման խորհրդի նախագահ Ի լրումն նախորդ առաջարկություններից ներկայացնում եմ նաև հետևյալ առաջարկությունը: Երևան քաղաքի 2024 թ. ծրագրի, բյուջեի նախագծերի վերաբերյալ 2023 թ. դեկտեմբերի 01-ին անցկացված հանրային քննարկման ժամանակ ներկայացրել էի նաև մեր կազմակերպության շահառուներից Ալիտա Սարդարյանի հետևյալ հիմնախնդիրները (տե՛ս մեր 2023 թ. նոյեմբերի 23-ի նամակը). «Չնայած այն բանի, որ Երևանի քաղաքապետարանի համապատասխան ստորաբաժանումները հիմնականում արձագանքում են սոցիալապես խոցելի խավերի ներկայացուցիչ երևանցիների դիմումներին ու իրենց հնարավորությունների սահմաններում աջակցում են նրանց, այդուհանդերձ այդ ուղղությամբ աշխատանքները խստորեն համակարգված չեն: Չկա ռազմավարական մոտեցում, այլ իրականացվում են մարտավարական, ընթացիկ քայլեր: Սակայն այդ պարագայում չբավարարված են մնում առանձին քաղաքացիներին տրած խոստումները: Այսպես Երևանի քաղաքապետի 2024 թ. ընտրությունների ժամանակ Երևան քաղաքի Արաբկիր վարչական շրջանում «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության ընտրաշավի ժամանակ Երևանի քաղաքապետի թեկնածու Տիգրան Ավինյանի կողմից տրված խոստումը Երևան քաղաքի բնակիչ միայնակ թոշակառու, հաշմանդամություն ունեցող և ուռուցքային հիվանդությամբ տառապող մեր կազմակերպության շահառու Ալիտա Սարդարյանին առայժմ լուծում չեն ստացել, մինչդեռ նա բազմիցս այդ խոստումից հետո ահազանգել է պատկան մարմիններին: Հետևաբար առաջարկում ենք.  ՀՀ առողջապահության և աշխատանքի ու սոցիալական հարցերի նախարարությունների համապետական ծագրերից դուրս, շտապ կարգով մշակել ու իրականացնել Ալիտա Սարդարյանի նման երևանցիների առողջապահական ու սոցիալական աջակցության ծրագրեր,  կազմակերպել Ալիտա Սարդարյանի ընդունելությունը՝ նրա հիմնախնդիրներն արմատապես լուծելու նպատակով:»: Ի պատասխան մեր այդ հարցադրման Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի զարգացման և ներդրումային ծրագրերի վարչության պետի ստորագրությամբ ինձ 2023 թ. դեկտեմբերի 12-ին հասցեագրված № 42/227683-23 նամակում նշված էր. «… Ինչ վերաբերում է Ձեր կողմից նշված քաղաքացի Ալիտա Սարդարյանի խնդրին՝ հայտնում ենք, որ քաղաքացու սոցիալական կարիքները գնահատելու և համապատասխան սոցիալական աջակցության ծրագրերում ընդգրկելու նպատակով անհրաժեշտ է իրականացնել տունայց, որի համար խնդրում ենք քաղաքացու համաձայնությունը ստանալուց հետո վարչություն ներկայացնել վերջինիս բնակվելու հասցեն և հեռախոսահամարը:»: Հետևելով այդ առաջարկությանը ես անմիջապես կապնվեցի Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի Երեխաների և սոցիալական պաշտպանության վարչություն և առողջապահության վարչությունների աշխատակիցների հետ և փորձեցինք լուծել նրա հիմնախնդիրները: Ալիտա Սարդարյանի մի շարք առողջապաական խնդիրներ ստացան մասնակի լուծում, ինչի համար շնորհակալ ենք: Իսկ ահա սոցիալակն ու կոմունալ խնդիրները մնացին չլուծված: Բանակցությունների արդյունքում մեզ ուղորդեցին Արաբկիրի վարչական շրջան, որտեղ համապատասխան մասնագետները պատրաստեցին Ալիտա Սարդարյնաի բնակարանի ջրահեռացման աշխատանքների նախագիծն ու ֆինանս-տնտեսագիտական փաստաթղթղերը: Սակայն ցավոք առ այսօր այդ հիմնախնդիրը լուծում չի ստացել: Թեև վերջերս Ա.Սարդարյանի հետ հանդիպել է նաև պարոն Տ.Ավինյանը և հանձնարարել է համապատասխան աշխատակիցենրին խնդրին վերջնական լուծում տալ, սակայն Արաբկիրի վարչական շրջանից հայտնել են, որ բյուջետային միջոցներ չեն հատկացվել այդ նպատակի համար և ոչինչ անել չեն կարող, մինչդեռ այդ պարագայում նրանք կարող էին այդ միջոցառումը բյուջետային հայտի շրջանակներում ներկայացնել 2025 թ. բյուջեի նախագծում: Հետևաբար խնդրում ենք Ա.Սարդարյանի բնաարանի ջրահեռացման համակարգի վերակառուցման միջոցառումը ներառել Երևան քաղաքի 2025 թ. ծրագրում և բյուջեում:

Մովսես Արիստակեսյան «Տնտեսական իրավունքի կենտրոն» ՀԿ նախագահ Հայաստանի ՔՀԿ-ների հակակոռուպցիոն կոալիցիայի կառավարման խորհրդի նախագահ 14. Ծրագրում, ինչպես նաև «Երևան քաղաքի բաց կառավարման գործընկերության նախաձեռնության գործողությունների 2025-2028 թվականների ծրագիրը հաստատելու մասին» Երևան քաղաքի ավագանու որոշման նախագծում որպես կարևորագույն ձեռքբերում է նշվում այն հանգամանքը, որ. «Մյուս կարևոր ձեռքբերումն այն է, որ 2022 թվականի մայիսի 17-ին Երևանը դարձել է «Տեղային Բաց Կառավարման Գործընկերություն» նախաձեռնության անդամ, որի շրջանակում, համագործակցելով քաղաքացիական հասարակական կազմակերպությունների, ՀԿ-ների, ինպես նաև ակտիվ քաղաքացիների հետ, Երևանը մշակել և հաջղությամբ իրականացրել է իր՝ տեղային ԲԿԳ գործողությունների ծրագրերով նախատեսված միջոցառումները, որոնցվ նախատեսվում է բարձրացնել համայնքային կառավարման համակարգը դարձնել առավել թափանցիկ, հաշվետու, նորարար և մասնակցային:»: Ողջունելով ծրագիրը և դրա շրջանակներում իրականացված աշխատանքները 2023-2024 թթ., այդուհանդերձ ստիպված ենք նշել, որ Երևանի քաղաքապետարանի նախորդիվ գործունեությունը թույլ չի տալիս եզրակացնել, որ լուրջ քայլերն են կատարվել քաղաքացիական հասարակության հետ մասնակցային գործընկերության և կառուցողական երկխոսության ամրապնդման ուղղությամբ: Դրա վառ ապացույցներ են մեր սույն առաջարկությունների նախորդ բաժիններում ներկայացված փաստերը: Ավելին, դրա վառ ապացույցներն են նաև հետևյալ փաստերը.  Հասարակական կազմակերպություններին աջակցություն ծրագրով 2025 թ. համար նախատեսվել է ընդամնեը 63,5 մլն դրամ՝ տարբեր սոցիալական ուղղվածություն ունեցող հասարակական կազմակերպություններին սոցիալական ծրագրերին աջակցություն ցուցաբերելու նպատակով:  Դրա հետ մեկտեղ ինչպես Ծրագրում, այնպես էլ Բյուջեւմ չի նախատեսված ոչ մի ծախս հասարակական այլ կազմակերպությունենրին, թեև նախորդ տարի նախատեսված է եղել Աջակցություն համայնքային և ոչ համայնքային կազմակերպությունների ծրագրերի շրջանակներում ավելի քան 500.0 մլն դրամի ծախս՝ կրթական, մշակութային, սոցիալ-հոգեբանական, բնապահպանական, հանրային խնդիրներով զբաղվող հասարակական և այլ կազմակերպությունների Երևան քաղաքին վերաբերող ծրագրերին աջակցելու նպատակով: Սակայն անհայտ է մնում, թե ինչ մեխանիզմներով են ծախսվել այդ գումարները: Հետևապես մեզ մոտ լուրջ կասկածներ են հարուցում ավելի քան 0.5 մլրդ դրամի ծախսերը նախորդ տարում, որոնք իբր ուղղված են եղել հասարակական կազմակերպությունների աջակցությանը: Այդ կապակցությամբ առաջարկում ենք Երևանի քաղաքապետարանի և քաղաքացիական հասարակության միջև կառուցողական երկխոսություն հաստատելու նպատակով այդ ֆինանսական միջոցներն ուղղել հատկապես Երևան քաղաքի ծրագրերի և բյուջեի մոնիթորինգին ու վերահսկմանը՝ ՔՀԿ-ների ուժերով, ինչը որպես գերակայուն նշված է Ծրագրի «Մոնիտորինգ, գնահատում և հաշվետվողականություն» 10-րդ բաժնում, սակայն դրանում չի երևում այդ գործում համագործակցությունը քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների հետ: Վերոհիշյալի մասին նշել էինք նաև նախորդ տարիների հանրային քննարկումների ժամանակ, սակայն այդպես էլ չարժանացանք համապատասխան ստորաբաժանման հետ մանրակրիտ քննարկման: Ըստ այդմ առաջարկում ենք ինչպես Ծրագրում, այնպես էլ «Երևան քաղաքի բաց կառավարման գործընկերության նախաձեռնության գործողությունների 2025-2028 թվականների ծրագիրը հաստատելու մասին» Երևան քաղաքի ավագանու որոշման նախագծում՝ նախատեսել համապատասխան փոփոխություններ, իսկ 2025 թ. Բյուջեի նախագծում՝ համապատասխան միջոցներ՝ վերոնշյալ միջոցառումները կենասագործելու նպատակով: Այդ կապակցությամբ մեր կազմակերպությունը կարող է տրամադրել իր փորձառությունը: