«Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակցության մասին» և «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքների նախագծեր

Հիմնավորում

«Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» և «Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակցության մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի վերաբերյալ

1. Իրավական ակտի անհրաժեշտությունը (նպատակը). Նախագծերի նպա­տակը բարձր տեխ­նոլոգիական ոլորտի, ինչպես նաև գիտահետազոտական աշխատանքների համար պետական աջակցության գործիքակազմի և հարկային արտոնությունների շրջանակի վերա­նա­յումն է՝ նպա­տակ ունենալով ստեղծել ավելի բարենպաստ պայմաններ նշյալ ոլորտներում առաջանցիկ զար­գացում ապահովելու համար:

Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի զարգացումը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության գործունեության առաջնայնություններից է: Այն տնտեսության գերակա ճյուղերից մեկն է և միևնույն ժամանակ՝ ամենաարագ զարգացող ոլորտներից մեկը, որը նպաստում է երկրի տնտեսության աճին, մրցունակության և արտադրողականության բարձրացմանը, աշխատատեղերի ստեղծմանը և Հայաստանի Հանրապետության՝ որպես առաջադեմ գիտելիքահենք արդյունաբերությամբ երկրի վարկանիշի բարձրացմանը:

2015 թվականից գործում է «Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակցության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքը (այսուհետ՝ Օրենք), որով տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտի նոր ստեղծվող, սկսնակ տնտեսավարող սուբյեկտներին տրամադրվում են հարկային արտոնություններ, մասնավորապես, շահութահարկի 0% դրույքաչափի և եկամտային հարկի 10% դրույքաչափի կիրառմամբ[1]:  Օրենքի շրջանակում տրամադրված հավաստագրերը գործում են 5 տարի ժամկետով, բայց ոչ ավելի, քան 2024 թվականի դեկտեմբերի 31-ը ներառյալ։

Նախագծի ընդունման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է Հայաստանի Հանրապետությունում բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի տնտեսավարողներին ազգային և միջազգային մակարդակում մրցունակ մնալու և զարգանալու հնարավորություն ընձեռելու նպատակով պետական աջակցություն տրամադրելու, ինչպես նաև պետական ու մասնավոր հատվածների համագործակցության միջոցով գիտելիքահենք տնտեսության զարգացման ուղղությամբ իրական հնարավորություններ ստեղծելու հրամայականով:

2. Կարգավորման հարաբերությունների ներկա վիճակը և առկա խնդիրները. Գործող օրենս­դրությամբ ոլորտի համար սահմանված են որոշ հարկային արտոնություններ։ Մաս­նա­վո­րա­պես՝

• Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակցության մասին ՀՀ օրեն­քով սահմանված կարգով հավաս­տա­գրված սկսնակ տնտեսավարող սուբյեկտների վարձու աշխատողների աշխատավարձի և դրան հավասարեցված վճարների գծով հաշվարկվող եկա­մտա­յին հարկի դրույքաչափը 10 տոկոս է, ընդհանուր սահմանված 20 տոկոս դրույքաչափի փոխա­րեն: Օրենքի շրջանակում 2015-2023թթ․ ընթացքում հարկային արտոնությունից օգտվել են 4,133 տնտեսավարող սուբյեկտ, որոնցից 1,430-ը հավաստագիր է ստացել 2022 թվականին, իսկ 1,633-ը՝ 2023-ին:
• Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխանող գիտահետա­զո­տա­կան աշխատանքների կատարումն ազատված է ԱԱՀ-ից,
• գիտահետազոտական և (կամ) փորձակոնստրուկտորական աշխատանքների ու ծառա­յու­թյունների վրա կատարվող ծախսերը նվազեցվում են այդ ծախսերի կատարման հարկային տարվա ընթացքում ամբողջովին։

Բացի այդ, Կառավարության առանձին որոշումներով աջակցության ծրագրեր են իրա­կա­նաց­­վում ոլոր­տում գործունեություն իրականացնող առանձին տնտեսավարող սուբյեկտների համար՝ պայմանավորված դեռևս 2022 թվականին ստեղծված իրավիճակով․ ոլորտային մի շարք ընկերությունների տեղափոխումը և մասնագետների ներհոսքը Հայաստան աննախադեպ աճի հնարավորություններ էր ընձեռել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացման համար: Գրանցվել է նաև ՀՀ-ում ՏՏ ոլորտի վարձու աշխատողների թվի շեշտակի աճ: Այսպես, 2022թ-ի փետրվարից մինչև 2023թ-ի դեկտեմբերն ընկած ժամանակահատվածում ՏՏ ոլորտի վարձու աշխատողների թիվը 21.5 հազարից հասել է 34 հազարի, ընդ որում, վարձու աշխատողների թվում օտարերկրացիների մասնաբաժինը 4.1%-ից հասել է 27.3%: Վարձու աշխատողների թվաքանակի հավելաճի առնվազն 44%-ը պայմանավորված է օտարերկրացիների ներհոսքով։ 2022թ-ի տարեվերջին ՏՏ ոլորտում գործել է վարձու աշխատող չունեցող 2,653 անհատ ձեռնարկատեր, որոնց թիվը 2023թ-ի տարեվերջին հասել է 4,834[2]։ Հատկանշական է նաև այն փաստը, որ ՀՀ տեղափոխված ընկերություններից 9-ն ընդգրկված են ՀՀ ՏՏ ոլորտի 20 խոշոր գործատուների թվում․ դրանք են․

• «ՎԻԷՄ ԱՐՄԵՆԻԱ» ՍՊԸ [3]
• «ԴԱՏԱԱՐՏ․ԱՄ» ՍՊԸ
• «ԷՊԱՄ ՍԻՍԹԵՄԶ» ՍՊԸ
• «ՔՎԱՆՏՈՐԻ ԱՄ» ՍՊԸ
• «ՆԵՔՍԹԸՐՍ ՍՏՈՒԴԻՈ ԱՐՄԵՆԻԱ» ՍՊԸ
• «ՏԻՆԿՈՖՖ ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ՄՇԱԿՄԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆ» ՍՊԸ
• «ԲՕՍՏՕՆՋԵՆ ԹԵՔՆՈԼՈՋԻՍ» ՍՊԸ
• «ԸԼԱՅՆ ԹԵՔՆՈԼՈՋԻ» ՍՊԸ
• «Յ. Ե. ՀԱԲ ՀԱՅԱՍՏԱՆ» ՍՊԸ

Խնդիրը կայանում է նրանում, որ աջակցության գործող գործիքակազմը ոլորտի առա­ջան­ցիկ զար­գաց­ման և տեղափոխված ընկերությունների ու մասնագետների՝ Հայաստանից հնարավոր հեռանալը կանխելու համար բավարար չէ։

Միևնույն ժամանակ, վերջին տարիներին ՀՀ դրամի արժևորումը էական մարտահրավեր է դարձել ոլորտի մրցունակության համար։ 2021-2023թթ. ընթացքում ՀՀ դրամն արժևորվել է 22%-ով ԱՄՆ դոլարի, 29%-ով՝ եվրոյի և 32%-ով ՌԴ ռուբլու նկատմամբ։ Հաշվի առնելով, որ ՏՏ ընկերությունները իրենց արտադրանքի շուրջ 87%-ն արտահանում են, դրամի արժևորումը զգալիորեն նվազեցրել է նրանց մրցունակությունը միջազգային շուկայում: Այս իրավիճակը բացասաբար է անդրադարձել ինչպես տեղական, այնպես էլ Հայաստան տեղափոխված ընկերությունների վրա: Արձագանքելով այս մարտահրավերներին՝ ՀՀ կառավարությունը մշակել է ոլորտի աջակցության մի շարք ծրագրեր[4]:

Բացի այդ, խնդիր է նաև Հայաստանի Հանրապետության մրցու­նա­կու­թյան ապահովումը, քանի որ շատ երկրներ, առավել ևս տարածաշրջանի և ԱՊՀ անդամ երկրներ ոլորտի համար տրա­մադրում են լայն շրջանակի արտոնություններ և իրականացնում են աջակցության ծրագրեր՝ նպատակ ունենալով իրենց մոտ տեղափոխել այլ երկրներում (այդ թվում՝ Հայաստանի Հան­րա­պետությունում) գոր­ծու­նեություն իրականացնող տնտեսավարող սուբյեկտներին։

Հարկային արտոնություններ են սահմանված նաև եվրոպական երկրներում Մաս­նա­վո­րա­պես, Նիդերլանդների Թագավորությունում, Սերբիայի և Պորտուգալիայի Հանրապետու­թյուն­նե­րում շահութահարկով հարկման բազան որոշելու նպատակով գիտահետազոտական և զար­գաց­ման ծախսերը նվազեցվում են կատարված ծախսերի կրկնակի չափով:

Այս ամենը հաշվի առնելով՝ անհրաժեշտություն է առաջացել  որդեգրելու բարձր տեխնոլոգիական ընկերությունների զարգացման և աջակցության նոր մոտեցումներ, որոնք մի կողմից Հայաստանը գրավիչ կդարձնեն Հայաստան տեղափոխված ՏՏ ընկերությունների և մասնագետների համար, մյուս կողմից տեղական ընկերություններին կդարձնեն ավելի մրցունակ:

Նախագծի ընդունումը կխթանի նաև ոլորտում մասնագիտական կադրերի պատրաստ­ման և վերապատրաստման ուղղված աշխատանքներին:

3. Առկա խնդիրների առաջարկվող լուծումները. Նախագծերով առաջարկվում է սահ­մա­նել հետևյալ հարկային արտոնությունները և բյուջետային աջակցության հետևյալ ուղղու­թյուն­ները:

Հարկային արտոնությունների մասով նախագծերով ներկայացված առաջարկությունները․

Նախագծերով, մասնավորապես, առաջարկվում է՝

• վերաիմաստավորել և վերանայել բարձր տեխ­նոլո­­գիական ոլորտում գործունեություն իրա­կանացվող տնտեսավարող սուբ­յեկտների համար գործող օրենսդրությամբ նախատեսված՝ հարկային արտոնությունների շրջանակը,
• ընդլայնել գիտական հետազոտությունների և փորձարարական մշակումների (գիտահետազոտական՝ R&D) աշխատանքների մասով գործող հարկային արտո­նու­թյուն­ների շրջանակը: Ընդ որում, այս ուղղու­­թյամբ առաջարկվող հարկային արտո­նու­թյունները վերաբերելու են ոչ միայն բարձր տեխ­նո­լոգիական ոլորտի տնտեսավարող սուբ­յեկտ­ներին, այլ բոլոր ոլորտներում գիտական հետազոտությունների և փորձարարական մշակումների աշխատանքներ կատարող տնտեսավարող սուբ­յեկտներին:

Առաջին ուղղությամբ նախագծերով, մասնավորապես, առաջարկվում է հետևյալ հարկային արտոնությունները.

ա. շրջանառության հարկի դրույքաչափի նվազեցում 2.5 անգամ՝ 5 տոկոսի փոխարեն սահ­մանելով 2 տոկոս,

բ. մասնագիտական աշխատանք կատարող անձնակազմին վճարվող աշխատավարձի 200 տոկոսի չափով շահութահարկով հարկման նպատակով համախառն եկամուտը հավելյալ նվա­զեց­նելու հնարավորության նախատեսում, բայց ոչ ավելի, քան հաշ­վարկ­ված հարկման բազայի 50 տոկոսը,

գ. հարկային տարվա ընթացքում մինչև 30 (ներառյալ) աշխատողների միջին ցուցա­­­կա­յին թիվ հայ­տա­րա­րագ­րած տնտեսավարող սուբյեկտների ստացած նպա­տա­կային դրամական միջոց­­ների շահութահարկով հարկման նպատակով համախառն եկամուտ ճանաչելու կանոն­ների վերանայում, այն տրամաբանությամբ, որ այդ դրամական միջոցները եկամուտ ճանաչվեն ոչ թե այն հարկային տարվա ընթացքում, որում ստացվել են, այլ այն հարկային տարվա ընթաց­քում, որում այդ դրամական միջոցները կամ այդ դրա­մա­կան միջոց­­ներով ձեռք բեր­ված, կառուց­ված, ստեղծված կամ մշակված ակտիվները ճանաչ­վում են որպես ծախս կամ կորուստ:

Երկրորդ ուղղությամբ նախագծերով, մասնավորապես, առաջարկվում է սահմանել հետևյալ հարկային արտոնությունները.

ա. գիտական հետազոտությունների և փորձարարական մշակումների աշխատանքներում ներ­գրավ­­­ված մասնագիտական անձնա­կազ­­մին վճար­վող աշխա­տա­­­վարձի և դրան հավա­սարեցված եկա­մուտ­ների մասով եկա­մտա­­յին հարկի դրույքաչափի կիսով չափ նվազեցում՝ 20-ից 10 տոկոս,

բ. մասնագիտական աշխատանք կատարող անձ­նա­կազմին վճարվող աշխատավարձի 200 տոկոսի չափով շահութահարկով հարկման նպա­տա­կով համախառն եկամուտը հավելյալ նվա­զեց­նելու հնարավորության նախատեսում, բայց ոչ ավելի, քան հաշ­վարկ­ված հարկման բազայի 50 տոկոսը,

գ. շահութահարկով հարկման նպատակով հետազոտության և մշակման աշխատանքների իրա­կա­նացման համար օգտագործվող հիմ­նա­կան միջոցների բացառությամբ՝ հիմնական միջոց համար­վող անշարժ գույքի ամոր­­տի­զացիոն նվազա­գույն ժամկետի սահ­­մանում շահու­թա­հարկ վճա­րողի հայե­­ցողությամբ, բայց ոչ պակաս, քան մեկ տարի:

Ընդ որում, առաջարկվում է սահմանել, որ հետազոտության և մշակման աշխատանքների մասով նշյալ արտոնությունները կիրառվելու են Կառավարության սահմանած չափանիշներին համա­­պա­տասխանող և Կառա­վա­­­րու­­թյան ձևավորած մասնագիտական հանձնաժողովի դրա­կան եզրա­­­կացու­թյանը արժա­­­­­­­­­­նացած գիտահետազոտական աշխատանքներ իրականացնող (այդ թվում՝ սեփա­կան կարիք­ների համար) տնտեսավարող սուբյեկտների նկատմամբ:

Բյուջետային աջակցության մասով նախագծերով ներկայացված առաջարկությունները․

Նախագծերով, մասնավորապես, առաջարկվում է սահմանել, որ տեղեկատվական տեխ­նո­լո­գիաների ոլորտում ընդգրկված կազմակերպություն­նե­րին կամ անհատ ձեռնարկատերերին տրա­­մադրվում է՝

• ներգրավված վարձու աշխատող հանդիսացող՝ աշխա­տանքային միգրանտների աշխա­տա­վարձի և դրան հավա­սա­րեց­ված այլ վճարումների գծով հաշ­վարկ­ված եկամտային հարկի գումարի 50%-ի չափով աջակ­ցու­թյուն,
• ներգրավված նոր վարձու աշխատողների աշխա­տա­վարձի և դրան հավա­սա­րեց­ված այլ վճարումների գծով հաշ­վարկ­ված եկամտային հարկի գումարի 100%-ի չափով աջակցություն, եթե աշխատողների թիվը չի գերազանցում 30-ը, և եկամտային հարկի գումարի 50%-ի չափով աջակցություն, եթե աշխա­տող­ների թիվը 31 և ավելի է,
• կադրերի պատրաստ­ման և վերապատրաստման գծով կատարված ծախսերի (մինչև 31 աշխատող ունեցող սուբյեկտների դեպքում նաև այդ նպատակով կատարված գործուղման ծախ­սերի) փոխհատուցման նպա­տակով վարձու աշխա­տողների աշխատավարձի և դրան հավա­սա­րեց­ված այլ վճա­րում­ների գծով հաշ­վարկ­ված եկամտային հարկի գումարի 50%-ի չափով աջակ­ցություն, եթե աշխա­տող­ների թիվը չի գերազանցում 30-ը և եկամտային հարկի գումարի 25%-ի չափով աջակցություն, եթե աշխա­­տողների թիվը 31 և ավելի է։

Ընդ որում, առաջարկվում է սահմանել, որ վերոնշյալ 1-ին, 2-րդ և 3-րդ կետերով սահ­ման­ված՝ հաշվետու ժամանակաշրջանի մասով տրամադրվող աջակցությունների գումարները չեն կարող գերազանցել նույն հաշ­վետու ժամա­նակաշրջանի մասով աշխատողների գծով հաշ­վարկ­ված և վճարված եկա­մտա­յին հարկի գումարի 50%-ը։

Միաժամանակ, վերոնշյալ բյուջետային աջակցության գործիքների կիրառության նպատա­կով նախագծերով առաջարկվում է սահմանել, որ՝

• բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակ­ցու­թյան ենթակա գործունեության տեսակ­ները՝ ըստ տնտեսական գործունեության դասա­կար­գիչ­ների, սահմանում է Կառա­վա­րու­թյունը,
• աջակցությունների տրամադրման կարգերը սահմանում է Կառավարությունը,
• նոր աշխատողների մասով պետական աջակցությունը տրամադրվում է վարձու աշխա­­­տողի՝ առաջին աշխատանքի անցնելու պահից երեք օրացուցային տարիների համար։

Առաջարկվում է նաև սահմանել, որ աջակցությունները տրամադրվում են հարկման ընդհա­նուր համակարգում և շրջանառության հարկի համակարգում գործող կազմա­կեր­պու­թյուններին և անհատ ձեռնարկատերերին՝ 2025 թվականի հունվարի 1-ից մինչև 2032 թվականի հուն­վարի 1-ը ընկած ժամանակահատվածի համար: Ընդ որում, շրջա­նա­ռու­թյան հարկի համա­կարգում գոր­­ծող կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնար­կա­տերը աջակ­ցությունից օգտվելը սկսելու օրա­­ցուցային տարվան հաջորդող երրորդ օրացուցային տարին լրանալուց հետո կարող է շարու­նա­կել օգտվել աջակցությունից, եթե գործում է հարկման ընդհանուր համա­կարգում։

4. Կարգավորման առարկան. Նախագծի կարգավորման առարկան բարձր տեխ­նո­լո­գիա­կան ոլորտի պետական աջակցության գործիքակազմն է։
5. Նախագծերի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք.

Նախա­­­­­­գծերը մշակվել են ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության և ՀՀ ֆինանսների նախարարության կող­­մից և քննարկվել են ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի, ՀՀ էկոնոմիկայի և ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունների հետ:

6. Իրավական ակտի կիրառման դեպքում ակնկալվող արդյունքը. Նախագծի ընդուն­­­­­­­­­­­­­ման արդ­յուն­­քում ակնկալվում է բարձր տեխնոլոգիական ոլորտի առաջանցիկ զարգացման, ինչ­պես նաև գիտահետազոտական աշխատանքների իրականացման համար ձևավորել նպաս­տա­վոր պայմաններ: Ակնկալվում է նաև, որ այն խթան կհանդիսանա Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության արտադրողականության և մրցունակության բարձրացման, գիտելիքահենք տնտեսության զարգացման, տեղեկատվական հասարակության և դրա տարբեր բաղադրիչների ձևավորման, օտարերկրյա ներդրումների ներգրավման, տեղական ընկերությունների արտադրանքի և ծառայությունների արտահանման ու համաշխարհային շուկայում Հայաստանի` որպես զարգացած բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտ ունեցող երկրի վարկանիշի բարձրացման համար:
7. Առաջարկվող կարգավորման ազդեցությունը պետական բյուջեի եկամուտների և ծախսերի վրա․

Սույն իրավական ակտի ընդունման արդյունքում ՀՀ պետական բյուջեի ծախսերը 2025թ. կկազմի 29.3 մլրդ ՀՀ դրամ, իսկ 2026-2027թթ. յուրաքանչյուր տարվա համար 30.0 մլրդ ՀՀ դրամ:

8. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազ­մա­վա­րու­թյուն 2050, Կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագիր, ոլորտային և/կամ այլ ռազ­մավարություններ․

Նախագիծը բխում է Կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրի մի շարք բաժին­ներով սահմանված քաղաքականության ուղղություններից։ Մասնավորապես՝

• 3-րդ «Բարձր տեխնոլոգիաներ» բաժնով սահմանված քաղաքականության ուղղություն­նե­րից, ըստ որի՝
• հաշվի առնելով բարձր տեխնոլոգիաների կարևորությունը Հայաստանի Հանրապե­տու­թյան տնտեսության և անվտանգության համար՝ Կառավարությունը շարունակելու է նպաստել նորարարական համակարգի զարգացմանը և տարբեր ոլորտներում համակողմանի ներդր­մանը,
• բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում մինչև 2026 թվականը Կառավարությունը նախա­տե­սում է ունենալ շուրջ 35,000 զբաղվածներ և ոլորտի շրջանառությունը հասցնել 500 մլրդ դրամի, որը կկազմի ՀՆԱ-ի 6-7%-ը։ 2020 թվականի տվյալներով այս ցուցանիշը 4% է։ Այսպիսով, Հայաս­տա­նում կստեղծվի առնվազն 16,000 նոր աշխատատեղ բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում,
• բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում Կառավարությունը նպատակադրված է իրա­կա­նաց­նել, մասնավորապես, հետևյալ քայլերը.
• բարձր տեխնոլոգիական ոլորտում տեխնոլոգիական կրթության որակական և քանա­կա­կան բարելավում,
• բարձր տեխնոլոգիական ընկերություններում (ստարտափներում) անհրաժեշտ ներ­դրում­­­ներ ներգրավելու և դրանց հետագա զարգացումն ու համաշխարհային շուկա ելքն ապա­հո­վելու նպատակով ֆինանսական գործիքներ ներգրավելու հնարավորությունների շարու­նա­կա­կան մեծացում, այդ թվում՝ պետական աջակցության ծրագրերի միջոցով,
• բարձր տեխնոլոգիական ոլորտի առաջանցիկ զարգացման նպատակով տեխնոլո­գիա­կան ընկերությունների և բուհերի արդյունավետ համագործակցության խթանում՝ նոր մաս­նա­գետ­ների պատրաստման և այլ ոլորտի մասնագետներին վերամասնագիտանալու հնարա­վո­րու­թյուն ընձեռելու միջոցով,
• ոլորտի ընկերությունների բիզնես կարողությունների զարգացմանն ուղղված ծրագրերի իրա­կանացում,
• 8-րդ «Հարկա­բյու­ջետային քաղաքականություն» մասով սահմանված քաղաքա­կա­նու­թյան ուղղություններից, ըստ որի՝
• Հարկաբյուջետային քաղաքականության հիմնական նպատակը պետական ֆինան­սա­կան համակարգի բարձր արդյունավետությունն է: Դրան հասնելու նպատակով Կառա­վա­րու­թյունը շարունակելու է հարկային քաղաքականության այնպիսի բարեփոխումները, որոնք նպաս­­տելու են բիզնես միջավայրի մրցունակության բարձրացմանը,
• Կառավարության կողմից իրականացվող հարկային քաղաքականությունն ուղղված է լինելու տնտեսության ներդրումային գրավչության բարձրացմանն ու տնտեսական ակտիվության մակարդակի բարելավմանը՝ դրանով իսկ ստեղծելով կայուն նախադրյալներ արտահանման և երկարաժամկետ տնտեսական աճի, հանրային բարիքի վերաբաշխման և հարկաբյուջետային կայունության ամրապնդման համար:

[1] 2023 թվականի դեկտեմբերի 22-ին Օրենքում կատարված փոփոխությունների արդյունքում շահութահարկի 0% դրույքաչափի կիրառմամբ հարկային արտոնության տրամադրումը հանվել է:

[2] https://modex.am/wp-content/uploads/2024/03/IT-study_Modex.pdf  Մոդեքս. 2024թ. Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտը Հայաստանում 2023.

[3] «ՎԻԷՄ ԱՐՄԵՆԻԱ» ՍՊԸ-ն 2023թ-ին հանդիսացել է ՀՀ ՏՏ ոլորտի ամենախոշոր հարկատուն (7 մլրդ․ դրամ, ՀՀ ՏՏ ոլորտի ընկերությունների վճարած հարկերի 5.2%-ը)

[4]ՀՀ կառավարության 24.03.2022թ․ թիվ 399-Լ որոշում

 ՀՀ կառավարության 01.12.2022թ․ թիվ 1863-Լ որոշում

  ՀՀ կառավարության 28.12.2023թ․ թիվ 2328-Լ որոշում