«Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունը և դրանից բխող 2020-2022 թվականների գործողությունների ծրագիրը հաստատելու մասին ՀՀ կառավարության 2019թ. դեկտեմբերի 26-ի թիվ 1978-Լ որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծը և «Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունից բխող 2020-2022 թվականների գործողությունների ծրագրի կատարումը համակարգող խորհրդի անհատական կազմը, գործունեության կարգը և հաշվետվությունների ներկայացման ձևաչափը հաստատելու մասին ՀՀ վարչապետի 2020թ. մարտի 2-ի թիվ 282-Ա որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ վարչապետի որոշման նախագիծ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

1. Ընթացիկ իրավիճակը և իրավական ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը.

2019թ. դեկտեմբերի 26-ին ընդունվել է Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունը և դրանից բխող 2020-2022թթ. Գործողությունների ծրագիրը (այսուհետ՝ ԳԾ): Գործողությունների ծրագիրը ներառում է 89 միջոցառում, որոնք թիրախավորում են այնպիսի կարևոր ոլորտներ, ինչպիսիք են արդար դատաքննության, կյանքի իրավունքի պաշտպանությունը, խոշտանգումների արգելքը, իրավահավասարության ապահովումը, խտրականության արգելքն ու, տարբեր խոցելի խմբերի պաշտպանությունը: Միջոցառումներ են նախատեսված կանանց իրավունքների պաշտպանության, երեխաներին բռնությունից պաշտպանության ուղղությամբ և այլն: 

Հարկ է ընդգծել, որ Գործողությունների ծրագրով նախատեսված միջոցառումների շուրջ 25%-ն իրականացվել է, սակայն որոշ գործողություններ չեն իրականացվել՝ պայմանավորված Արցախի դեմ ադրբեջանաթուրքաաահաբեկչական ագրեսիայով և COVID-19-ի հետ կապված համաճարակային իրավիճակով: Պատերազմից հետո մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտում առկա խնդիրների վերհանման ու ինստիտուցիոնալ կերպով ռազմավարական մակարդակում դրանց հասցեագրման նպատակով անհրաժեշտ է վերանայել ԳԾ-ն՝ նախատեսելով նոր թիրախային միջոցառումներ, ինչպես նաև վերանայել գործող ԳԾ-ում առկա միջոցառումները՝ դրանք համապատասխանեցնելով Կառավարության բարեփոխումների փոփոխված օրակարգին:

Միևնույն ժամանակ հարկ է նկատել, որ ՄԻՊ ԳԾ-ի համակարգման նպատակով

ընդունվել է է «Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունից բխող 2020-2022 թվականների գործողությունների ծրագրի կատարումը համակարգող խորհրդի անհատական կազմը, գործունեության կարգը և հաշվետվությունների ներկայացման ձևաչափը հաստատելու մասին» ՀՀ վարչապետի 2020թ. մարտի 2-ի թիվ 282-Ա որոշումը: ՀՀ կառավարության կազմում 2020-2021թթ. տեղի ունեցած փոփոխություններով պայմանավորված, ինչպես նաև սույն խորհրդի գործունեության արդյունավետ շարունակականությունն ապահովելու նպատակով՝ անհրաժեշտություն է առաջացել փոփոխություններ կատարել նաև սույն որոշմամբ հաստատված Խորհրդի անհատական կազմում:

Միևնույն ժամանակ հարկ է ընգդծել, որ Արդարադատության նախարարությունը սույն նախագիծը մշակելու ընթացքում ստացել է հասարակական կազմակերպությունների առաջարկությունները՝ ԳԾ-ով նախատեսված միջոցառումների վերաբերյալ հաշվետվությունների ներկայացման ձևաչափում փոփոխություններ կատարելու վերաբերյալ՝ գնահատման առումով այն ավելի չափելի դարձնելու նպատակով: ՀՀ վարչապետի որոշմամբ հաստատված ձևաչափում ամրագրված չէ կատարված գործողության շրջանակներում  անցկացված հանրային քննարկման և դրան մասնակից դարձած թիրախային լսարանի վերաբերյալ տեղեկատվության ներառման պահանջը:

2. Առաջարկվող կարգավորման բնույթ

Նախագծերով առաջարկվում է ԳԾ-ում ներառել նոր միջոցառումներ՝ ուղղված Արցախյան երկրորդ պատերազմի հետևանքով առաջացած մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտում առկա խնդիրների հասցեագրմանը, փոփոխություններ և լրացումներ կատարել ԳԾ-ի որոշ միջոցառումներում՝ համապատասխանեցնելով դրանք առկա իրավիճակին:

Նախագծերով նախատեսվում է փոփոխություններ կատարել ՀՀ վարչապետի որոշմամբ սահմանված Համակարգող խորհրդի անհատական կազմում՝ այն համապատասխանեցնելով Կառավարության գործող կազմի հետ:

Միևնույն ժամանակ ԳԾ-ով նախատեսված միջոցառումների գնահատման չափորոշիչները հստակեցնելու նպատակով առաջարկվում է փոփոխություններ կատարել նաև միջոցառումների կատարման վերաբերյալ ներկայացված հաշվետվությունների ձևաչափում

3.Նախագծերի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք.

ՀՀ արդարադատության նախարարություն

4. Ակնկալվող արդյունքը

Նախագծերով առաջարկվող փոփոխությունների ընդունումը հնարավորություն կտա  ինստիտուցիոնալ կերպով ռազմավարական մակարդակում հասցեագրելու պատերազմից հետո մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտում առկա խնդիրները:

5. ՀՀ կառավարության և վարչապետի որոշման նախագծերի ընդունման կապակցությամբ լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտության և պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում սպասվելիք փոփոխությունների մասին.

«Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունը և դրանից բխող 2020-2022 թվականների գործողությունների ծրագիրը հաստատելու մասին ՀՀ կառավարության 2019թ. դեկտեմբերի 26-ի թիվ 1978-Լ որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի և «Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունից բխող 2020-2022 թվականների գործողությունների ծրագրի կատարումը համակարգող խորհրդի անհատական կազմը, գործունեության կարգը և հաշվետվությունների ներկայացման ձևաչափը հաստատելու մասին ՀՀ վարչապետի 2020թ. մարտի 2-ի թիվ 282-Ա որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ վարչապետի որոշման նախագծի ընդունման կապակցությամբ լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտություն չկա և պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում փոփոխություններ չեն նախատեսվում: