ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2010 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՐՏԻ 4-Ի N 319-Ն ՈՐՈՇՄԱՆ ՄԵՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2010 ԹՎԱԿԱՆԻ

 ՄԱՐՏԻ 4-Ի N 319-Ն ՈՐՈՇՄԱՆ ՄԵՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ

ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Անհրաժեշտությունը

«Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի մարտի 4-ի N 319-Ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի ընդունման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է պետական հանրակրթական ուսումնական հաստատության տնօրենի ընտրության (նշանակման) գործընթացը հստակեցնելու, վիճելի և խնդրահարույց կարգավորումները շտկելու, գործընթացին դպրոցի մանկավարժներին, սովորողների ծնողներին և սովորողներին մասնակից դարձնելու, տնօրենի ընտրությունը դպրոցի կոլեգիալ կառավարման մարմնի՝ խորհրդի կողմից կատարելու և «Հանրակրթության մասին» ՀՀ օրենքին համապատասխանեցնելու նպատակով: 

Ընթացիկ իրավիճակը և կարգավորման նպատակը

Գործող կարգի (այսուհետ՝ կարգ) 4-րդ կետի համաձայն՝ խորհրդի նախագահը հաստատության տնօրենի պաշտոնի թափուր տեղի մրցույթ հայտարարելու մասին խորհրդի որոշման պատճենը երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում գրավոր ներկայացնում է լիազորված մարմին: Լիազորված մարմինը հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում խորհուրդ գրավոր ներկայացնում է տնօրենի պաշտոնի թափուր տեղի համար մրցույթ հայտարարելու մասին խորհրդի որոշման վերաբերյալ իր առարկությունները և առաջարկությունները:

Կարգի 5-րդ կետի համաձայն՝ լիազորված մարմնի կողմից առարկություններ և առաջարկություններ չներկայացվելու դեպքում խորհրդի որոշումն ուժի մեջ է մտնում:

Կարգով սակայն կարգավորված չէ լիազորված մարմնի առարկություններ և առաջարկություններ ներկայացնելու դեպքում խորհուրդը ի՞նչ ընթացակարգով և ի՞նչ ժամկետներում է քննարկում դրանք:

Նախագծի 4-րդ կետում կատարված լրացման համաձայն՝ լիազորված մարմնի կողմից առարկություններ և առաջարկություններ ստանալու օրվանից 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում Խորհուրդը քննարկում է և

1) դրանք ընդունելու դեպքում՝ լիազորված մարմին է ներկայացնում որոշման լրամշակված տարբերակը, կամ

2) չի ընդունում դրանք և որոշման հետ միասին ներկայացնում է համապատասխան հիմնավորումներ:

Կարգի 6-րդ կետի համաձայն՝ խորհուրդը տնօրենի պաշտոնի թափուր տեղի համար մրցույթ անցկացնելու մասին հայտարարությունը հրապարակում է զանգվածային լրատվության միջոցներով (հանրապետական կամ տեղական ռադիո, հեռուստատեսություն, մամուլ) հնգօրյա պարբերականությամբ` առնվազն երկու անգամ: Մրցույթ անցկացնելու մասին հայտարարության տեքստում պարտադիր պետք է նշվեն մրցույթի անցկացման վայրը, օրը, ժամը, տեղը, սույն կարգի 9-րդ կետով սահմանված պայմանները, հայտերի ընդունման վերջնաժամկետը և սույն կարգի 10-րդ կետով սահմանված փաստաթղթերի ցանկը: Մրցույթ անցկացնելու մասին հայտարարությունը պետք է հրապարակվի նաև azdarar.am կայքում` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի փետրվարի 17-ի N 174-Ն որոշմամբ սահմանված կարգով:

Նշված կարգավորումը որոշակի խնդիրներ է առաջացնում հատկապես համայնքային ուսումնական հաստատությունների համար, որտեղ հիմնականում հրապարակվում են շաբաթաթերթեր և 5-օրյա պարբերականություն պահպանելը առաջացնում է որոշակի խնդիրներ, որոնք հետագայում՝ տնօրենի ընտրության գործընթացի ժամանակ, դառնում են բողոքարկման առարկա:

Նախագծով վերը նշված կարգավորումները սահմամանվել են 3 առանձին կետերով: Նախագծի 6-րդ  կետով սահմանվել են զանգվածային լրատվության միջոցներով հրապարակելու կարգավորումները, որի համար սահմանվել է յոթօրյա պարբերականություն:

7-րդ կետով սահմանվել են azdarar.am կայքում և կրթության կառավարման պետական լիազորված մարմնի (այսուհետ` նախարարություն) պաշտոնական ինտերնետային կայքում մրցույթ անցկացնելու մասին հայտարարությունը հրապարակելու ժամկետը: Սույն կետով խորհրդի համար սահմանվել է ժամկետ (մրցույթ անցկացնելու մասին հայտարարությունը հրապարակելուց առնվազն 2 աշխատանքային օր առաջ), որով հստակեցվել է խորհրդի գործողությունները:

8-րդ կետով սահմանվել է մրցույթ անցկացնելու մասին հայտարարություն տալու ձևը, որով ապահովվում է հայտարարությունների միատեսակ լինելու և թերի հայտարարություն տալու հետևանքով տնօրենի ընտրության գործընթացի բողոքարկումը նշված հիմքով բացառելու նպատակով:

Նախագծի 14-րդ, 15-րդ կետերով առաջարկվում է դպրոցի աշակերտական, մանկավարժական և ծնողական խորհուրդներին մասնակից դարձնել տնօրենի ընտրության գործընթացին, քանի որ «Հանրակրթության մասին» ՀՀ օրենքի 19-րդ հոդվածի 1-ին, 2-րդ և 3-րդ մասերի համաձայն՝ վերջիններս հանդիսանում են ուսումնական հաստատությունում կրթական գործընթացի մասնակիցներ:

Հաշվի առնելով վերը նշվածը՝ հավակնորդը հանդիպում է աշակերտական խորհրդի հետ` զարգացման ծրագիրը կազմելու համար, իսկ խորհրդի՝ մանկավարժական և ծնողական խորհրդների կողմից առաջադրված անդամները, հավակնորդի ներկայացրած զարգացման ծրագիրը քննարկում են իրենց խորհուրդներում՝ հավակնորդի մասնակցությամբ: Կարևորելով նշված քննարկումը նախագծի 17-րդ կետով սահմանվել է, որ հավակնորդը, քննարկմանը չներկայանալու դեպքում, չի կարող մասնակցել հայտարարված մրցույթին:

Քննարկման արդյունքում մանկավարժական և ծնողական խորհուրդներում իրականացվում է քվեարկություն և մրցույթի անցկացման ժամանակ քվեարկության արդյունքները պարտադիր են տնօրենի պաշտոնի թափուր տեղի համար մրցույթի ժամանակ  մանկավարժական և ծնողական խորհուրդների կողմից կառավարման խորհրդում առաջադրված անդամների համար, որոնք պարտավոր են քվեարկել մանկավարժական և ծնողական խորհուրդների կողմից հավանության արժանացած թեկնածուի օգտին:

Նախագծի 27-րդ կետով հստակեցվել են նախարարության ներկայացուցիչի կարգավիճակը և պարտավորությունները, որոնք կարգով սահմանված չեն և հաճախ առաջացնում են խնդիրներ, որոնք դառնում են ընտրության գործընթացի բողոքարկման պատճառ

Նախագծի 29-րդ, 30-րդ և 31-րդ կետերով սահմանվել են խորհրդի որոշմամբ մրցույթը հետաձգվում դեպքերը, հետաձգված խորհրդի նիստը նույն հիմքերով չկայանալու դեպքում խորհուրդը հայտարարում է նոր մրցույթ, իսկ նոր մրցույթը՝ խորհրդի իրավազոր չլինելու հիմքով չկայանալու դեպքում, կրթության և գիտության նախարարությունը լիազորված մարմնին առաջարկում է ձևավորել նոր խորհուրդ:  

Կարգի 25-րդ կետի համաձայն՝ տնօրենի ընտրության ընթացքը կարող է ձայնագրվել: Նշված դրույթը խորհրդին տվել է հայեցողական իրավունք, որը հաճախ դառնում է բողոքարկման համար հիմք: Նախագծի 34-րդ կետով սահմանվել է մրցույթի ընթացքի ձայնագրման և  ձայնագրության պահպանման պարտադիր պահանջ:

Նախագծի 35-րդ կետով նախատեսվում է, որ տնօրենն ընտրվում է բաց քվեարկությամբ, խորհրդի անդամների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ: Նշված կարգավորման համար հիմք է հանդիսացել նախագծի այն կարգավորումը, որ մանկավարժական և ծնողական խորհուրդներում իրականացվում է տնօրենի հավակնորդի ընտրություն, որոնց արդյունքները պարտադիր են տնօրենի պաշտոնի թափուր տեղի համար մրցույթի ժամանակ  մանկավարժական և ծնողական խորհուրդների կողմից կառավարման խորհրդում առաջադրված անդամների համար, որոնք պարտավոր են քվեարկել մանկավարժական և ծնողական խորհուրդների կողմից հավանության առժանացած թեկնածուի օգտին:

Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ կբացառվեն մանկավարժական և ծնողական խորհուրդների կողմից կառավարման խորհրդում առաջադրված անդամների ուղղորդման կամ ճնշումներ գործադրելու հավանակ փորձերը և առավել թափանցիկ և պատասխանատու կդարձնեն քվերկության գործընթացը:

Կարգի 18.1-ին, 28-րդ և 28.1-ին կետերով սահմանված են դեպքեր, որոնց համաձայն տնօրեն չընտրվելու պարագայում խորհուրդը (կամ լիազորված մարմինը) հաստատության մարզային ենթակայության դեպքում ՀՀ փոխվարչապետին, իսկ կրթության և գիտության նախարարության, Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության ուսումնական հաստատությունների դեպքում համապատասխան լիազորված պետական մարմին է ներկայացնում տնօրենի պաշտոնի հավակնորդների անձնական գործերի պատճենները, որոնց հիման վրա, հաստատության` մարզային ենթակայության դեպքում ՀՀ փոխվարչապետը լիազոր մարմնի ղեկավարին գրությամբ առաջարկում է հավակնորդներից որևէ մեկի թեկնածությունը` օրենքով սահմանված կարգով աշխատանքային պայմանագիր կնքելու համար, իսկ կրթության և գիտության նախարարության, Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության ուսումնական հաստատությունների դեպքում հավակնորդին ընտրում և օրենքով սահմանված կարգով աշխատանքային պայմանագիր են կնքում համապատասխան լիազոր մարմինները:

Նախագծի համաձայն՝ քվերկության արդյունքում տնօրեն չընտրվելու դեպքում նույն օրը անց է կացվում կրկնակի քվերկություն: Կրկնակի քվերկության արդյունքում տնօրեն չընտրվելու դեպքում խորհուրդը հայտարարում է նոր մրցույթ՝ սույն կարգի պահանջներին համապատասխան: Հայտարարված նոր մրցույթի ժամանակ տնօրեն չընտրվելու դեպքում, կրկին հայտարարվում է նոր մրցույթ՝ մինչև սահմանված կարգով տնօրեն ընտրելը:

Նշված կարգավորմամբ տնօրենի ընտությունը դառնում է խորհրդի բացառիկ լիազորությունը, ինչը ամրագրված է նաև «Հանրակրթության մասին» ՀՀ օրենքի 11-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով, համաձայն որի պետական ուսումնական հաստատության խորհուրդը ՀՀ կառավարության սահմանած կարգով ընտրում է տնօրեն:

Նախագծի կարգավորմամբ, եթե խորհուրդը չի կարողանում կատարել նշված լիազորությունը նաև նոր հայտարարված մրցույթի ժամանակ, ապա պետք է սահմանված կարգով ձևավորվի նոր խորհուրդ, որը կհայտարարի և կանցկացնի տնօրենի նոր մրցույթ:

Ակնկալվող արդյունքը

«Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի մարտի 4-ի N 319-Ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման ընդունմանմբ կհստակեցվեն տնօրենի ընտրության բոլոր կողմերի իրավունքներն ու պարտականությունները, կկարգավորվեն, մրցույթ հայտարարելու, անցկացնելու, բողոքարկման և նշանակման հետ կապված հարաբերությունները, գործընթացը կհամապատասխանեցվի «Հանրակրթության մասին» ՀՀ օրենքի պահանջներին:

Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք

«Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի մարտի 4-ի N 319-Ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի ընդունման կապակցությամբ պետական բյուջեում եկամուտների և ծախսերի ավելացում կամ նվազեցում չի նախատեսվում: