0 - Agree
7 - Disagree
ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ
«ԿԱՄԱՎՈՐ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԱՄԼԱՑՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ ԵՎ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 1998 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒԼԻՍԻ 6-Ի N425 ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ
ՆԱԽԱԳԾԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
1. Ընթացիկ իրավիճակը և ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը
«Կամավոր բժշկական ամլացում իրականացնելու կարգը և պայմանները հաստատելո մասին և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի հուլիսի 6-ի N 425 որոշումը ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագծի (Այսուհետ` Նախագիծ) ընդունումը պայմանավորված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի հուլիսի 6-ի «Բժշկական ամլացումն իրականացնելու կարգը հաստատելու մասին» N 425 որոշմամբ Հայաստանի Հանրապետության բժշկական կազմակերպություններում կամավոր բժշկական ամլացման կարգի համար իրավական հիմքեր ստեղծելու անհրաժեշտությամբ։
Բժշկական կազմակերպություններում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի հուլիսի 6-ի «Բժշկական ամլացումն իրականացնելու կարգը հաստատելու մասին» N 425 որոշմամբ հաստատված բժշկական ամլացումն իրականացնելու կարգը բխում էր «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» Օրենքի 9-րդ հոդվածի դրույթներից: Հաշվի առնելով այն, որ «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» Օրենքում կատարվել են փոփոխություններ, ուստի անհրաժեշտություն է առաջացել բժշկական կազմակերպություններում կամավոր բժշկական ամլացում իրականացնելու կարգը ր պայմանները լիազորող նորմ հանդիսացող հոդվածները համապատասխանեցնել « Մարդու վերարատադրողական առողջության և վերարտադրողական իրավունքների մասին» Օրենքի գործող կարգավորումների հետ, միաժամանակ նաև կամավոր բժշկական ամլացման կարգն ու պայմանները համապատասխանեցնել արդի բժշկագիտության պահանջներին:
2. Կարգավորման նպատակը և բնույթը
Նախագծի նպատակն է ապահովել բժշկական կազմակերպություններում կամավոր բժշկական ամլացման կարգի և պայմանների իրավական կարգավորում:
3. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիուտները, անձինք
Նախագիծը մշակվել է ՀՀ առողջապահության նախարարության մոր և մանկան առողջության պահպանման վարչության կողմից:
4. Ակնկալվող արդյունքը
Նախագծի ընդունման արդյունքում լիազորող նորմերը կապահովվեն իրավական հիմքերը և կկանոնակարգվի բժշկական կազմակերպություններում կամավոր բժշկական ամլացման գործընթացը:
5. Նախագծի ընդունման կապակցությամբ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեում ծախսերի և եկամուտների էական ավելացման կամ նվազեցման բացակայության մասին
Նախագծի ընդունման կապակցությամբ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի բյուջեում ծախuերի և եկամուտների էական ավելացում կամ նվազեցում չի նախատեսվում:
6. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային և/կամ այլ ռազմավարություններ
Նախագիծը համապատասխան ռազմավարական փաստաթղթերից չի բխում:
Discussed
15.07.2022 - 30.07.2022
Type
Decision
Area
Healthcare
Ministry
Ministry of Healthcare
Views 6574
Print24.07.2022
Առաջարկում եմ օրենքից հանել " դատարանի կողմից անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչված անձանց, այսինքն հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց վերաբերվող կետը։ Ինչ անենք, տղայիս վերցնեմ փախնեմ իմ երկրից առանց ետ նայելու։ Առանց դա էլ չենք ապրում, գոյատևում ենք։ Ինչ եք ուզում մեր հաշմանդամ երեխեքից։Անիծվեք դուք
21.07.2022
Նախագծի հավելվածի 8-րդ կետում ներկայացված են այն դեպքերը, երբ ամլացումը կատարվում է անձի ցանկությամբ: Թվարկված բոլոր դեպքերը վերաբերում են միայն կանանց: Միևնույն ժամանակ, Նախագծի հավելվածի 3-րդ կետը վերաբերում է տղամարդկանց ամլացմանը, ուստի նախագիծը կարգավորում է նաև տղամարդկանց ամլացման դեպքերը: Նախագծի տառացի մեկնաբանությունից կարելի է եզրակացնել, որ տղամարդիկ չեն կարող սեփական ցանկությամբ բժշկական ամլացում իրականացնել: ՀՀ Սահմանադրությամբ երաշխավորված իրավական որոշակիության և կանանց ու տղամարդկանց իրավահավասարության սկզբունքներից ելնելով, առաջարկում ենք հստակեցնել նաև այն դեպքերը, երբ տղամարդիկ կարող են իրականացնել բժշկական ամլացում՝ առաջներոդվելով նույն չափորոշիչներով, որոնք սահմանված են կանանց համար (տարիք, երեխաների քանակ):
21.07.2022
Մարդու վերարտադրողական առողջության և վերարտադրողական իրավունքի մասին ՀՀ օրենքի 2-րդ հոդվածի համաձայն, կամավոր բժշկական ամլացումը վիրաբուժական միջամտություն է, որը կիրառվում է որպես մշտական բեղմնականխման եղանակ և կատարվում է միայն կամավոր սկզբունքով՝ չափահաս անհատի (ամուսինների) իրազեկված համաձայնության դեպքում: Նույն օրենքի 4-րդ հոդվածի համաձայն, յուրաքանչյուր ոք ունի հարկադրական ամլացումից պաշտպանված լինելու իրավունք: Անձի ամլացումը՝ առանց վերջինիս նախնական և իրազեկված ու պատշաճ ձևակերպված համաձայնության նաև քրեորեն պատժելի արարք է՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 175-րդ հոդվածի համաձայն: Մինչդեռ Նախագծի Հավելվածի 1-ին կետի համաձայն, դատարանի կողմից անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչված անձանց` բժշկական ցուցումներով ամլացումը կարող է իրականացվել դատարանի որոշմամբ, այսինքն առանց անձի իրազեկված համաձայնության: Գինեկոլոգների և մանկաբարձների միջազգային ֆեդերացիան բժշկական ամլացման մասին իր ուղեցույցում ոչ էթիկական է համարում բժշկական անձնակազմի կողմից ամլացման իրականացումը, եթե պետության քաղաքականությամբ և օրենսդրությամբ այն հիմնված չէ ամլացման կամավորության սկզբունքի վրա ( https://bit.ly/3RUym6X) : Դատարանի որոշմամբ անգործունակ (հոգեսոցիալական հաշմանդամություն ունեցող անձիք) և սահմանափակ գործունակ (քիմիական կամ ոչ քիմիական կախվածություն ունեցող անձիք) ճանաչված կինը՝ մատչելի ինֆորմացիայի տրամադրման դեպքում կարող է իրազեկված որոշում կայացնել սեփական մարմնի և վերարտադրողական առողջության վերաբերյալ: Անգործունակության ինստիտուտի խնդիրների և հաշմանդամություն ունեցող անձանց՝ բժշկական միջամտության համար համաձայնության խնդիրներին անդրադարձել են ինչպես միջազգային մարդու իրավունքների մարմինները (https://bit.ly/3RLybuj), այնպես էլ ՀՀ Սահմանադրական դատարանը (https://bit.ly/3zb15Nk)` համարելով նման համաձայնության բացակայությամբ կատարված միջամտությունները ՀՀ սահմանադրության 25֊րդ հոդվածի խախտում: Ավելին, Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով ՄԱԿ֊ի կոմիտեն իր դիտարկումներում (https://bit.ly/3o9KrHt) բազմիցս նշել է, որ դատարանը ևս իրավասու չէ անձի փոխարեն նման որոշումներ կայացնել: Ուստի առաջարկում ենք Նախագծից հանել Հավելվածի 1-ին կետի հետևյալ պարբերությունը՝ «իսկ դատարանի կողմից անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչված անձանց` բժշկական ցուցումներով ամլացումը` դատարանի որոշմամբ»: