«ԻՐԱՎԱԲԱՆԱԿԱՆ ԱՆՁԱՆՑ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ, ԻՐԱՎԱԲԱՆԱԿԱՆ ԱՆՁԱՆՑ ԱՌԱՆՁՆԱՑՎԱԾ ՍՏՈՐԱԲԱԺԱՆՈՒՄՆԵՐԻ, ՀԻՄՆԱՐԿՆԵՐԻ ԵՎ ԱՆՀԱՏ ՁԵՌՆԱՐԿԱՏԵՐԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ԵՎ «ՎԱՐՉԱԿԱՆ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐ

Նախագծով առաջարկվում է իրավաբանական անձ գրանցելիս նաև ներկայացնել լրացուցիչ փաստաթուղթ իրավաբանական հասցեի վերաբերյալ, որով տվյալ հասցեով գտնվող գույքի սեփականատերը իր համաձայնությունը պիտի հայտնի հասցեն որպես իրավաբանական հասցե օգտագործելու համար։ Ընդ որում՝ այդ համաձայնությունը պետք է հաստատվի նոտարի կամ այլ մարմնի կողմից։ Հայաստանը տարիներ շարունակ պայքարել է երկրում բիզնես գրանցելու գործընթացը հնարավորինս պարզեցնելու համար, որպեսզի խթանվի նոր, այդ թվում՝ օտարերկրյա կապիտալով ձեռնարկությունների ստեղծումը։ Արդյունքում հաջողվել է հասնել նրան, որ Հայաստանում հնարավոր է իրավաբանական անձ գրանցել մեկ օրվա ընթացքում, որի շնորհիվ նաև Համաշխարհային Բանկի “Doing Business” վերջին հրապարակման մեջ Հայաստանը բիզնես գրանցելու պարզության ցուցանիշով զբաղեցրել է պատվավոր 10 -րդ տեղը։ Մեկ օրում բիզնես գրանցելու հնարավորությունը, այն էլ՝ անվճար, արդարացիորեն պարծենալու առիթ է տալիս մեր երկրին։ Փաստացի նախագծով առաջարկվում է «ջուրը նետել» այս նվաճումը, ընդ որում՝ անհասկանալի պատճառներով։ Եթե գործող օրենսդրությամբ, օրինակ, որևէ օտարերկրացի կարող է մեկ օրում բիզնես գրանցել Հայաստանում, այն էլ անվճար, ապա փոփոխություններից հետո այդ օտարերկրացու համար թիվ մեկ խնդիրը դառնալու է հասցեի մասին թուղթ «գնելը»։ Վատագույն դեպքում նշված օտարերկրացին Հայաստանում գույքի սեփականատեր ունեցող ընկեր-բարեկամ չունենալու դեպքում հրաժարվելու է բիզնես գրանցելու գաղափարից։ Լավագույն դեպքում Ռեգիստրի շենքի մոտ կնիք վաճառողները կսկսեն առաջարկել նաև հասցեի վերաբերյալ թղթեր, որի պարագայում կավելանա ոչ միայն բիզնես գրանցելու ծախսը (հասցե տրամադրելու ծառայության գումար, նոտարական վճարներ և պետտուրք, տրանսպորտ և այլն), այլ որ ձեռներեցի համար ամենակարևորն է՝ ժամանակի ծախսը։ Եթե ներկայումս Ռեգիստրում բիզնես գրանցողները ստանում են քաղաքակիրթ սպասարկում ողջամիտ ժամկետում, ապա փոփոխությունն ընդունվելու դեպքում նրանք ստիպված են լինելու ժամերով սպասել որևէ նոտարի գրասենյակում բաղձալի «թուղթը» ստանալու համար։ Այս փոփոխության հետ կարելի կլիներ համակերպվել, եթե այն որևէ հստակ հիմնավորում ունենար։ Բայց հիմնավորման մեջ նշվում է, որ սեփականատերերին «անհանգստություն է պատճառում», երբ իրենց իրավաբանական անձին ուղղված նամակ է գալիս։ Պատկերացրեք, որ «Հայփոստով» նամակ ուղարկող քաղաքացուց պահանջեն նոտարով հաստատված թուղթ այն մասին, որ նա իրավունք ունի օգտագործել ծրարի վրա նշված ուղարկողի հասցեն, քանի որ հակառակ դեպքում նամակի պատասխանը կարող է «անհանգստացնել» գույքի սեփականատիրոջը։ Որքան էլ նման իրավիճակը անհեթեթ թվա, նախագծով փաստացի առաջարկվում է նույն բանը։ Սեփականատերը կարող է պարզապես փոստատարին խնդրել այլևս իրեն չբերել որևէ ՍՊԸ-ին ուղղված նամակ, քանի որ նման ՍՊԸ այդ հասցեով չի գործում։ "Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին" օրենքով արդեն իսկ կարգավորված են այն դեպքերը, երբ հասցեատիրոջն ուղարկված ծանուցումը չի հանձնվում։ Որևէ լրացուցիչ կարգավորում այդ մասով անհրաժեշտ չէ։ Իսկ եթե նախագծի հեղինակները մտահոգված են սեփականատերերի անդորրով, կարող են առաջարկել փոստային կապի համար պատասխանատու պետական մարմնին ուսումնասիրել հարցը և անհրաժեշտության դեպքում փոփոխություններ կատարել "Փոստային կապի մասին" օրենքում կամ այլ կարգավորումներում, քանի որ բարձրացվող հարցը վերաբերում է բոլոր փոստային առաքանիներին՝ անկախ նրանից, թե ստացողը իրավաբանական անձ է, թե ֆիզիկական։

«Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների և անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված իրական շահառուների վերաբերյալ հայտարարագիր ներկայացնելու պահանջն անհամատեղելի է Միավորման ազատության սկզբունքների հետ և կհամարվի պետական մարմինների կողմից միջամտություն արհեստակցական միությունների գործունեությանը և անհրաժեշտ է արհեստակցական միությունների համար սահմանել բացառություն: Անհրաժեշտ է նշել, որ համաձայն «Արհեստակցական միությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13-րդ հոդվածի ՝ արհեստակցական միություններն անկախ են պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններից, քաղաքական կուսակցություններից և այլ կազմակերպություններից: Պետական մարմիններին, տեղական ինքնակառավարման մարմիններին, այլ կազմակերպություններին և ֆիզիկական անձանց արգելվում է խոչընդոտել կամ միջամտել արհեստակցական միությունների կանոնադրությամբ սահմանված իրավունքների իրականացմանը: Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության «Միավորման ազատության և կազմակերպվելու իրավունքի պաշտպանության» թիվ 87-րդ Կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածը սահմանում է, որ. «1.Աշխատողների և գործատուների կազմակերպություններն իրավունք ունեն մշակելու իրենց կանոնադրություններն ու կանոնակարգերը, ազատորեն ընտրելու իրենց ներկայացուցիչներին, կազմակերպելու իրենց վարչակազմն ու գործունեությունը և կազմելու իրենց ծրագրերը: 2.Պետական մարմինները պետք է ձեռնպահ մնան որևէ միջամտությունից, որը սահմանափակում է այդ իրավունքը կամ խոչընդոտում է դրա օրինական իրականացմանը:»: Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության Միավորման ազատության կոմիտեի կողմից ընդունված որոշումների ժողովածուի 177-րդ, 383-րդ կետերը սահմանում են. «177. Արհմիության անդամների վերաբերյալ տվյալներ պարունակող գրանցամատյանի ստեղծումն անձի իրավունքների խախտում է (ներառյալ գաղտնիության իրավունքը), և վտանգ կա, որ այն կարող է օգտագործվել աշխատողների «սև ցուցակները» կազմելու համար: 383. Արհմիության կանոնադրության մեջ պետական մարմինների որոշմամբ ընդգրկված դրույթը, որ արհմիությունը պետք է ամեն տարի նախարարություն ներկայացնի փաստաթղթերի որոշակի փաթեթ (վերջին ընդհանուր ժողովի արձանագրության պատճենը՝ նշելով սույն ժողովին ներկա արհմիության անդամների անունները, ժողովի կողմից հաստատված գլխավոր քարտուղարի հաշվետվության պատճենը, ֆինանսական հաշվետվության պատճենը և այլն), անհամատեղելի է Միավորման ազատության սկզբունքներին, եթե որոշակի ժամկետում այս պահանջը չկատարելը հանգեցնում է արհմիության գործունեության դադարեցմանը:

Նախագծի Հոդված 13-ի վերաբերյալ։ Առաջարկվում է նախատեսել կարգավորում, որ իրավաբանական անձի անվանման փոփոխության պետական գրանցման դեպքում ինքնաշխատ կերպով գեներացվի և հրապարակվի իրական շահառուների վերաբերյալ նոր հայտարարագիր՝ արդեն իրավաբանական անձի նոր անվանումը պարունակելով։ Իսկ իրական շահառուի անձնագրային տվյալների փոփոխության դեպքում իրական շահառուների վերաբերյալ հայտարարագիր հրապարակելու պահանջը հանել։ ______________________________________ Հիմնավորում >>>> Իրավաբանական անձի անվանման փոփոխության դեպքում իրավաբանական անձի իրական շահառուները ստիպված չեն լինի կրկին անգամ ներկայացնել ԻՇ հայտարարագիրը, եթե բացի իրավաբանական անձի անվանումից այլ տեղեկություն չի փոխվել։ Կարծում ենք, սա դժվար իրագործելի տեխնիկական լուծում չէ, մանավանդ, որ ԻՇ հայտարարագիր լրացնելու ժամանակ իրավաբանական անձի անվանումը հիմա էլ ինքնաշխատ ձևով է լրացվում։ Ինչ վերաբերում է անձնագրային տվյալներին, իրական շահառուներին կարելի է նույնականացնելու նաև առանց անձնագրի տվյալների, օրինակ՝ ՀԾՀ-ով։