<<Անշարժ գույքի գնահատման գործունեության մասին>> Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին>> Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ

Մեր կարծիքով բոլորովին հիմնավորված չէ 3 գնահատողի խնդիրը:Փաստորեն պետք է վճարվի այդ երեք գնահատողներին և ընկերության մյուս աշխատողներին, որը շատ ընկերությունների համար խնդրահարույց է: Մեր կարծիքով իմաստ չունի գնահատողների դասակարգումը: Պատվիրատուն ինքը կարող է ընտրել գնահատող կազմակերպություն: Մեր համար անհասկանալի է 200-250 մլն ապահովագրության հարցը,որը ահռել բեռ է ընկերությունների համար: Ավելի քան 20 տարիների ընթացքում դեռևս չի գրանցվել նմանատիպ սխալ գնահատման դեպք, որի պատճառով հատուցվի վնասը: Մենաշնորհային հարց: Ներկայումս առկա են մոտ 60 գնահատողներ:վերեհիշյալ նախագծով կարող են ստացվել մոտ 15 գնահատող կազմակերպություններ: Հաշվի առնելով նաև ապահովագրման չափը, այն կնվազի մինչև 5-8 ընկերության: Բնականաբար կաճի նաև գնահատման ծառայության վճարը: Մեր կարծիքով գնահատողի զրկելու իրավունքը կարող է իրականացնել միայն դատարանը այն էլ պետական կազմակերպությունների համար: Մեր կարծիքով գնահատման գործունեության այս տարբերակը բացարձակապետ անպիտան է: Գնահատման նախկին տարբերակը մեր կարծիքով կայացած է:

Սույն օրենքի նախագծի 11-րդ հոդվածով նախատեսվում է, որ “Գնահատման արդյունքները ձևակերպվում են էլեկտրոնային տարբերակով կազմված գնահատման հաշվետվությամբ և հաստատվում գնահատման կազմակերպության գործադիր մարմնի ղեկավարի ու գնահատողի էլեկտրոնային ստորագրությամբ”: Սա նշանակում է, որ գնահատման հաշվետվությունները պետք է կազմվեն միայն էլեկտրոնային տարբերակով: Այս դրույթը հակասում է “Էլեկտրոնային փաստաթղթերի և էլեկտրոնային թվային ստորագրության մասին” ՀՀ օրենքի 4-րդ հոդվածին այն է “Պետական, տեղական ինքնակառավարման մարմինները, ֆիզիկական և իրավաբանական անձինք, կազմակերպությունները պարտավոր չեն ընդունել էլեկտրոնային թվային ստորագրությամբ պաշտպանված էլեկտրոնային փաստաթղթեր, եթե նրանք չունեն համապատասխան տեխնիկական միջոցներ:”: Ինչպես գիտենք գնահատման սուբյեկտ են հանդիսանում նաև գնահատման աշխատանքներ պատվիրող քաղաքացիաիրավական հարաբերությունների սուբյեկտները: Իսկ նշված սուբյեկտները պարտավոր չեն ունենալ և կարող են չունենալ համապատասխան տեխնիկական միջոցներ, ուստի գնահատման հաշվետվության արդյունքների ձևակերպում և ստորագրումը միայն էլեկտրոնային տարբերակով, խախտում է գնահատման գործունեության սուբյեկտների մի կողմի իրավունքները:

Սույն օրենքի նախագծով ներդրվում է հաշվառման ծրագիր այն է՝ “Գնահատման հաշվետվությունների հաշվառման ծրագիր՝ լիազոր մարմնի կողմից ներդրված առցանց աշխատող ծրագրային ապահովում (այսուհետ՝ Հաշվառման ծրագիր), որում լրացվում են յուրաքանչյուր գնահատման հաշվետվության վերաբերյալ անհրաժեշտ տվյալները և ներբեռնվում են գնահատման հաշվետվությունները:”: Բացի այդ գնահատողներին պարտադրվում է հաշվառման ծրագիր ներբեռնել իր էլեկտրոնային ստորագրությամբ հաստատված գնահատման հաշվետվությունը: Գտնում եմ, որ այս հաշվառման ծրագրի ներդրման գաղափարը հակասում է ՀՀ օրենսդրությանը, քանի որ “Փաստաթղթերի (Վավերագրերի) պարտադիր օրինակի մասին ՀՀ օրենքով (նոր շարադրություն) և այդ օրենքի էությունը սահմանվում է. փաստաթուղթ պատրաստող՝ փաստաթղթի սեփականատեր կամ այլ օրինական տիրապետող իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձ, որն իրականացնում է փաստաթղթի պատրաստումը: Իսկ ՀՀ սահմանադրության 10-րդ հոդվածը երաշխավորում է, որ “Հայաստանի Հանրապետությունում ճանաչվում և հավասարապես պաշտպանվում են սեփականության բոլոր ձևերը:”: Ավելին Սեփականության իրավունքի մասին ՀՀ սահմանադրության 60-րդ հոդվածի 1-ին մասը սահմանում է, որ “Յուրաքանչյուր ոք ունի օրինական հիմքով ձեռք բերած սեփականությունն իր հայեցողությամբ տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունք:”, իսկ 3-րդ մասի պահանջն է “Սեփականության իրավունքը կարող է սահմանափակվել միայն օրենքով` հանրության շահերի կամ այլոց հիմնական իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության նպատակով:” 4-րդ մասի համաձայն “Ոչ ոք չի կարող զրկվել սեփականությունից, բացառությամբ դատական կարգով` օրենքով սահմանված դեպքերի:” Սա նշանակում է, որ պետությունը պաշտպանում է սեփականության իրավունքը, իսկ քանի որ փաստաթուղթ համարվող գնահատման հաշվետվությունը հանդիսանում է, այն պատրաստողի սեփականությունը ուստի այս նախագծով չի կարող նախատեսվել դրույթներ, որոնք կհակասեն սեփականությունն իր հայեցողությամբ տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունքի սահմանադրական դրույթին: