««Սոցիալական աջակցության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» և ««Պետական նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատրելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծեր

Իրավական ակտի հիմնավորումը

1.

Անհրաժեշտությունը

ՀՀ կառավարության 2017 թվականի հունվարի 12-ի N 122-Ն որոշման N1 հավելվածի 122-րդ կետի համաձայն նախատեսված է «Սոցիալական աջակցության մասին» և «Պետական նպաստների մասին» Հայաստանի  Հանրա­պե­տության օրենքներում փոփոխու­թյուններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերը ՀՀ կառավարության աշխատակազմ ներկայացնելը: Միաժամանակ,  ՀՀ կառավարության 2016 թվականի հոկտեմբերի 18-ի N 1060-Ա որոշմամբ հավանության արժանացած Հայաստանի Հանրապետության կառավարության ծրագրով նախատեսված է արմատապես վերանայել անապահովության գնահատման մոտեցումներն ու մեթոդաբա­նու­թյունը՝ հիմք ընդունելով ընտանիքի յուրաքանչյուր աշխատու­նակ անդամի զբաղվածության ապահովման և պետական սոցիալական աջակցության ծրագրերը հատկապես բնակչության անաշխատունակ շերտերին (երեխաներին, միայնակ տարեցներին, բազմազավակ ընտանիքներին և այլ խմբերին) ուղղելու սկզբունքային մոտեցում:

2.

Ընթացիկ իրավիճակը և խնդիրները

«Պետական նպաստների մասին» ՀՀ օրենքի 2-րդ գլուխը վերաբերում է ընտանիքների անապահովության գնահատման համակարգին: Այդ գլխում ներառված 9-12-րդ հոդվածներով կարգավորվում են ընտանիքների անապահովության գնահատման համակարգի, դրանում հաշվառվելու, ընտանիքների անապահովության գնահատման կարգի, ընտանիքի անապահովության միավորի որոշման, ինչպես նաև ընտանիքների անապահովության գնահատման համակարգի տեղեկատվական շտեմարանների հետ կապված հարաբերությունները: Առաջարկվում է ուժը կորցրած ճանաչել այդ գլուխը բոլոր հոդվածներով և այն  տեղափոխել «Սոցիալական աջակցության մասին» ՀՀ օրենք, որպես ընտանիքի սոցիալական գնահատման համակարգ, նախատեսելով աղքատ ընտանիքներին տրամադրվող` կենսամակարդակի բարձրացմանն օժանդակող կամ դրա վատթարացումը կանխող նպաստները, որպես սոցիալական ծառայություններից միայն մեկը:

Ընտանիքի սոցիալական գնահատման համակարգում հաշվառումը ենթադրում է ՀՀ-ում բնակվող որևէ ընտանիքի, անկախ աղքատության կամ բարեկեցության մակարդակից, հաշվառման գործընթաց, որով կվերածվի նաև այդ համակարգին դիմելը նվաստացուցիչ հանգամանք ընկալելու փաստը:

Ընտանիքի սոցիալական գնահատման համակարգի միջոցով գնահատական կտրվի ընտանիքի թե̀ անապահովության, թե̀ բարեկեցության ու բարօրության վիճակին` առաջին դեպքում նախատեսելով սոցիալական ծառայությունների համապատասխան փաթեթի տրամադրում, այդ թվում նաև նպաստ, իսկ երկրորդ դեպքում խնամատար ընտանիքի, խնամակալի ընտրության, ինչպես նաև երեխա որդեգրել ցանկացող ընտանիք հաշվառելու հնարավորություն:

Ընտանիքի սոցիալական գնահատման համակարգը կդառնա սոցիալական դեպքի վարման հիմքը, որի արդյունքում կգնահատվի ընտանիքի կենսամակարդակը` քանակական և որակական ցուցանիշներով, ինչպես աղքատությունը, այնպես էլ բարեկեցությունը:

Գնահատվում է նաև ընտանիքի ռեսուրսները՝ թե գույքային և թե ոչ գույքային, որով կարևորվում է մարդն իր անհատական ներուժով, ստեղծելով նախադրյալներ մարդկային կապիտալի զարգացման համար: 

3.

Կարգավորման նպատակը և բնույթը

Սոցիալական աջակցության ոլորտում ձևավորվում է ընտանիքի սոցիալական գնահատման համակարգ, որով մեկնարկում է մարդկային կապիտալի զարգացման գործառնական հենքը:

4.

Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք

Նախագծի մշակման աշխատանքներում մասնակցել է ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության աշխատակազմի սոցիալական աջակցության վարչությունը

5.

Ակնկալվող արդյունքը

Կյանքի դժվարին իրավիճակում հայտնված ընտանիքին սոցիալական աջակցության տրամադրման հասցեականության, իրականացվող ծրագրերի ծախսարդյունավետության մեծացում: