,,Քաղաքաշինություն և տնտեսություն,, ՀԿ
14.11.2019
Վերոնշվածը հիմնավորելու և նախագծում առկա խնդիրները վերհանելու համար ստորև ներկայացնենք այս ձևաչափի հնարավորություններին համապատասխան ծավալով տեղեկատվություն: Նախագծում առկա դրույթների վերաբերյալ <<Հիմնավորում>> բաժնում <<Քաղաքաշինության մասին>> ՀՀ օրենքի և ՀՀ կառարավության 19.03.2015թ N 596-Ն որոշման հատվածների հետ միասին ներկայացված են ընդամենը հետևյալ խնդիրները և առաջարկությունները. Ներկայացված խնդիրներ. 1. Գործող կարգով չի հստակեցվում, թե ինչ է իրենից ենթադրում նախագծող կազմակերպության կողմից տրված համապատասխան երաշխավորագիրը(տես 1-ին կետի 7-րդ պարբերությունը), 2. Խնդրահարույց է նաև ՀՀ կառարավության 19.03.2015թ N 596-Ն որոշմամբ սահմանված օբյեկտների դասակարգման սկզբունքը(տես 1-ին կետի 8-րդ պարբերությունը), 3. Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում շինարարական օբյեկտը, և ինչո՞վ է այն տարբերվում քաղաքաշինական օբյեկտից (տես 1-ին կետի 9-րդ պարբերությունը), 4. Խնդրահարույց է այն փաստը, որ որևէ կերպ չի կարգավորվում, թե ինչ որակա-վորում պետք է ունենան փորձաքննությունն իրականացնող մասնագետները (տես 1-ին կետի 10-րդ պարբերությունը), 5. <<Քաղաքաշինության մասին>> ՀՀ օրենքը ՀՀ վարչապետին չի տալիս այնպիսի լիազորություն, որի համաձայն վարչապետը կարող է անհատական հրամանով ստեղծել և հաստատել քաղաքաշինական փաստաթղթերի համալիր փորձաքննության նպատակով փորձագիտական հանձնաժողով( տես 1-ին կետի 11-րդ պարբերությունը), 6. Համալիր փորձաքննություն իրականացնելու պարագայում հնարավոր չէ ակնկալել քաղաքաշինական փաստաթղթերի պատշաճ փորձաքննություն, քանի որ շահագրգիռ կազմակերպությունները իրենց ներկայացուցիչներին ներառում են հայեցողական՝ առանց հաշվի առնելու ներկայացուցչի մասնագիտական որակավորման մակարդակը։( տես 1-ին կետի 12-րդ պարբերությունը) 7. Փաստելով քաղաքաշինական փաստաթղթերի փորձաքննության հետ կապված ընթացիկ իրավիճակը և օրենսդրական ընթացակարգերի անկատարությունը՝ ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտեն առաջարկում է փոփոխություններ և լրացումներ կատարել <<Քաղաքաշինության մասին>> ՀՀ օրենքում՝ սահմանելով և կարգավորելով քաղաքաշինական փաստաթղթերի փորձաքննության հետ կապված հարաբերությունները(տես 2-րդ կետի 3-րդ պարբերությունը), 8. Քաղաքաշինական փաստաթղթերի փորձաքննությունն իրականացնող անձանց նկատմամբ որևէ նվազագույն պահանջ՝ փորձառության և կրթության վերաբերյալ, ներկայումս նախատեսված չէ(տես 2-րդ կետի 8-րդ պարբերությունը): ՀԿ-ի դիրքորոշումը. 1-ին, 2-րդ և 3-րդ կետերին համապատասխան ներկայացված խնդիրներին՝ Նախագծում առկա որևիցե կարգավորումով անմիջական լուծում չի տրվում, այլ նախատեսվում են ենթաօրենսդրական ակտեր, որոնք ներկայումս գործում են, և եթե դրանցում խնդիրներ կան, ապա դրանք պետք է լրամշակել: Ակնհայտ է, որ ներկայացված խնդիրների լուծման նպատակով իրականացվելիք լրամշակումները՝ համապատասխան իրավական ակտերում, չեն կարող հակասել մայր օրենքի պահանջներին: 4-րդ և 8-րդ կետերինն համապատասխան ներկայացված խնդիրները իրականությանը չի համապատասխանում, քանի որ ՀՀ կառավարության 27.12.2018թ N1533-Ն որոշման 8-րդ կետի 1-ին ենթակետի բ) և գ) պարբերությունների և 2-րդ ենթակետի գ) և դ) պարբերությունների և 16-րդ կետի պահանջները կարգավորում են քաղաքաշինական փաստաթղթերի փորձաքննության լիցենզիա հայցող իրավաբանական անձանց և անհատ ձեռներեցների մասնագետներին վերաբերող պահանջները: 5-րդ կետին համապատասխան ներկայացված խնդիրը շրջանցվել է, ինչը կարելի է լուծել ՀՀ վարչապետին կամ փոխվարչապետին համապատասխան լիազորություն տրամադրելու վերաբերյալ առաջարկություն ներկայացնելով: 6-րդ կետին համապատասխան ներկայացված խնդիրը նախագծում ձևակերպվել է ոչ կոռեկտ և իրականությանը անհամապատասխան, քանի որ ոլորտային կառույցները՝ նախարարությունները և այլ պետական կառավարման մարմինները ՀՀ վարչապետի որոշմամբ ստեղծված հանձնաժողով պետք է գործուղեն տվյալ մարմնի միայն կոմպետենտ ներկայացուցչի, անկախ այն բանից այդ մասին իրավական որևիցե ակտում ամրագրված է, թե՝ ոչ: 7-րդ կետին համապատասխան ներկայացված խնդրի վերաբերյալ որևիցե պարզաբանում չի ներկայացվել, որից պարզ կդառնար, թե նշելով <<օրենսդրական ընթացակարգերի անկատարություն>>, որ ընթացակարգն են ի նկատի ունեցել, որը չի իրականացվում՝ անկատար լինելու պատճառով: Ներկայացված առաջարկությունները. 1. Սահմանել քաղաքաշինական փաստաթղթերի փորձաքննության հետևայլ տեսակները՝ ա) պետական փորձաքննություն, բ) արտագերատեսչական փորձաքննություն, (տես 2-րդ կետի 4-րդ պարբերությունը) 2. Քաղաքաշինական փաստաթղթերի պետական փորձաքննությունը իրականացնել ՀՀ կառավարության կողմից ստեղծված և քաղաքաշինության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից համակարգվող պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կողմից (տես 2-րդ կետի 5-րդ պարբերությունը), 5. ՀՀ պետական և համայնքային միջոցներով մշակված քաղաքաշինական փաստաթղթերը ենթակա են պարտադիր պետական փորձաքննության(տես 2-րդ կետի 6-րդ պարբերությունը), 6. Քաղաքաշինական փաստաթղթերի արտագերատեսչական փորձաքննությունը նախատեսվում է իրականացնել լիցենզավորված իրավաբանական անձանց և անհատ ձեռնարկատերերի կողմից՝ հավաստագրված փորձագետների միջոցով, իսկ կրկնակի փորձաքննությունը ՝միայն պետական լիազորված մարմնի կողմից(տես 2-րդ կետի 7-րդ պարբերությունը), 7. Փորձագետների հավաստագրման կարգը և որակավորման նվազագույն պահանջները նախատեսվում է սահմանել ՀՀ կառավարության որոշմամբ(տես 2-րդ կետի 8-րդ պարբերությունը), 1-ին կետին համապատասխան ներկայացված առաջարկությամբ նախատեսվում է կիրառել նոր եզրույթներ, այն է՝ պետական փորձաքննություն և արտագերատես-չական փորձաքննություն: Այսինքն, արդեն գործող կարգավորումները փորձ է արվում ներկայացնելու այլ անվանումներով, որի անհրաժեշտությունը հիմնավորող փաստարկ չի ներկայացվել: 2-րդ կետին համապատասխան ներկայացված առաջարկությամբ նախագիծ մշակողները ցանկանում են ստեղծել պետական բյուջեից սնվող նոր մարմին: Այստեղ ունենք հետևյալ խնդիրները. ա) պետական միջոցների վատնում, քանի որ դեռևս 2014թ.-ից գործում է շուրջ 100% պետական մասնաբաժին ունեցող «Քաղաքաշինական Ծրագրերի Փորձագիտական Կենտրոն» ԲԲԸ >>-ն որի կանոնադրության 4-րդ կետում նշված է հետևյալը. <<Ընկերության գործունեության հիմնական տեսակներն են` 1. ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով` ըստ հաստատված ցանկի, քաղաքաշինական փաստաթղթերի պետական փորձաքննության անցկացում:>> բ) իրականացվող ծառայության կենտրոնացում մեկ վայրում, որը կվնասի մրցակցությանը, գ) կոռուպցիոն ռիսկեր և շահերի բախում, քանի որ ստացվում է քաղաքաշինական փաստաթղթերի մշակման պատվիրատուն, ընդունողը և փորձաքննություն իրականացնողը նույն մարմինն է, դ) համապատասխան ոլորտների պետական կառավարման մարմինները զրկվում են իրենց հնարավորությունից՝ ներկայացուցիչ ունենալու իրենց ոլորտի մասով փորձաքննության աշխատանքներին 3-րդ կետին համապատասխան ներկայացված առաջարկությամբ նախատեսվում է ՀՀ պետական և համայնքային միջոցներով մշակված քաղաքաշինական փաստաթղթերը ենթակա են պարտադիր պետական փորձաքննության, այսինքն նշանակում է, որ ցանկացած ծավալի և ՀՀ ցանկացած տարածքում նախատեսվող աշխատանքների համար քաղաքաշինական փաստաթղթերի մշակման փորձաքննությունը պետք է իրականացվի մեկ վայրում, որի աշխատանքները համակարգելու է կոմիտեն: Կարծում ենք այս պարագայում մեկնաբանելը անգամ ավելնորդ է, առավել ևս երբ նման առաջարկության հիմնավորում բացարձակապես չի ներկայացվել: 4-րդ և 5-րդ կետերին համապատասխան ներկայացված առաջարկություններով նախատեսվում է արհեստականորեն նոր չափորոշիչներ մտցնելով կարգավորումներում փաստացի առոչինչ ճանաչել գործող լիցենզիաները և սկսել նոր լիցենզիաներ տրամադրել, կամ նմանատիպ գործունեություն իրականացնել, ինչը կարծում ենք, որ շահագրգռվածության առումով իր մեջ կոռուպցիոն ռիսկեր են պարունակում: Վերջին առաջարկությունների համապատասխան կրկին առանց հիմնավորման ցանկանում են կրկնակի փորձաքննության իրավունք վերապահել միայն կոմիտեյի կողմից համակարգվող ձեռնարկությանը: