««ԼԻՑԵՆԶԱՎՈՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»

Նախագծի <<Հիմնավորում>> բաժնի 2-րդ կետի 4-րդ պարբերությունում նշվում է, որ նախատեսվում է լիցենզավորման ներկա կարգերը միավորել, և սահմանել մեկ միասնական կարգ՝ քաղաքաշինության բնագավառի լիցենզավորման ենթակա գործունության բոլոր տեսակների համար: Իսկ որպես նշվածի հիմնավորում ներկայացվում է երեք պատճառաբանություն. 1) Ներկա կարգերը համահունչ չեն միմյանց, 2)Գործունության ենթատեսակների բաժանումը հիմնավորված չէ, 3) Կարգերով սահմանաված պահանջները հակասում են «Լիցենզավորման մասին» ՀՀ օրենքին: Որևիցե հստակ փաստարկ չներկայացնելով 1-ին և 2-րդ պատճառաբանությունների վերաբերյալ՝ 3-րդի մասով ներկայացվում է «Լիցենզավորման մասին» ՀՀ օրենքի 18-րդ հոդվածի կամայական մեկնաբանություն, և գործող կարգերի համաձայն ներդիրների տրամադրումը սահմանված չէ օրենքով: «Լիցենզավորման մասին» ՀՀ օրենքի 18-րդ հոդվածով նախատեսվում է. 1. Մասնագիտական որակավորման պահանջներ նախատեսող գործունեության տեսակների համար անձանց լիցենզիաներ տրամադրելիս լիցենզավորման կարգերով կարող են նախատեսվել այդ աշխատանքներն իրականացնող պատասխանատու անձանց լիցենզիայի ներդիրների տրամադրում, որը հաստատում է նրանց գիտելիքների համապատասխանությունը սահմանված պահանջներին: 2. Տեխնիկական պահանջներ և պայմաններ նախատեսող գործունեության տեսակների համար լիցենզիա տրամադրելիս լիցենզավորման կարգերով կարող է նախատեսվել սարքավորումների կամ տեխնիկական միջոցների առանձին տեսակների համար լիցենզիայի ներդիրների տրամադրում, որը հաստատում է դրանց համապատասխանությունը սահմանված տեխնիկական պահանջներին և պայմաններին: 2.1. Լիցենզավորման կարգերով լիցենզիայի ներդիրների տրամադրում կարող է նախատեսվել նաև այդ կարգերով սահմանված այլ պահանջների ու պայմանների համապատասխանության համար: 3. ….. Իսկ, օրինակ՝ ՀՀ կառավարության 02.07.2009թN 774-Ն որոշմամբ հաստատված <<Քաղաքաշինության բնագավառում շենքերի և շինությունների տեխնիկական վիճակի հետազննության գործունեության լիցենզավորման>> կարգի 5-րդ կետի 2-րդ ենթակետի պահանջն է մասնագիտական որակավորումը:

7. Առաջարկում ենք զերծ մնալ անհարկի, առանց փաստարկված հիմնավորումների փորձերից, որոնք միտված են լիցենզավորման նոր լայնածավալ գործընթացներ սկսելուն, հատկապես, «Լիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 43-րդ հոդվածի 2-րդ մասի աղյուսակի 17-րդ կետի 3-6-րդ ենթակետերին վերաբերող փոփոխություններին: Ըստ Նախագծի <<Հիմնավորում>> բաժնում առկա այդ ենթակետերի վերաբերյալ ներկայացվածի հերթականության՝ ներկայացնենք մեր վերոնշված առաջարկությունների հիմնավոր փաստարկները. 5-րդ ենթակետի վերաբերյալ Նախագծի <<Հիմնավորում>> բաժնի 2-րդ կետի 2-րդ պարբերության 2-րդ և 3-րդ նախադասություններում ներկայացվել է տեղեկատվություն, որը <<ՀՀՇՆ I-2.01-99 Ինժեներական հետազննություններ շինարարության համար: Հիմնական դրույթներ>>-ի 3.1 կետից վերցվել և ներկայացվել է աղավաղված տեսքով: Սրա հետ մեկտեղ, նույն ծավալուն նորմատիվային փաստաթղթից այդ կերպ ներկայացնելով ընդամենը երկու պարբերություն և խախտելով նշված նորմատիվային փաստաթղթի էությունը, անհիմն առաջարկվել է <<Ինժեներական հետազննում>> լիցենզավորման տեսակը փոխարինել <<Ինժեներաերկրաբանական հետազոտություն>> տեսակով, այսինքն, համաձայն Նախագծի, առանձնացվել է նշված նորմատիվային փաստաթղթով նախատեսված ինժեներական հետազննությունների տեսակներից մեկը: 6-րդ ենթակետի վերաբերյալ Նախագծի <<Հիմնավորում>> բաժնի 2-րդ կետի 2-րդ պարբերության 4-րդ նախադասությունում ներկայացվել է տեղեկատվություն, որը ՀՀ քաղաքաշինության նախարարի 08.12.2009թ N282-Ն հրամանի N1 հավելվածի 1-ին կետից է վերցվել և ներկայացվել աղավաղված տեսքով: Սրա հետ մեկտեղ, ծավալուն նորմատիվային փաստաթղթից այդ կերպ ներկայացնելով ընդամենը մեկ պարբերություն, խախտելով նշված նորմատիվային փաստաթղթի տրամաբանության էությունը, անհիմն առաջարկվել է <<Շենքերի և շինությունների տեխնիկական վիճակի հետազննություն>> լիցենզավորման տեսակը փոխարինել <<Ինժեներական գործունեություն>> տեսակով՝ այն էլ ըստ կատեգորիաների, քանի որ Նախագծի <<Հիմնավորում>> բաժնի 2-րդ կետի 2-րդ պարբերության 6-րդ նախադասությունում այն համարվել է բնույթով ինժեներական գործունեություն: Այս սկզբունքով առաջնորդվելու դեպքում <<Շենքերի և շինությունների տեխնիկական վիճակի հետազննություն>> լիցենզավորման տեսակը հաշվի առնելով՝ ՀՀ քաղաքաշինության նախարարի 08.12.2009թ N282-Ն հրամանով հաստատված <<Բնակելի, հասարակական և արտադրական շենքերի ու շինությունների տեխնիկական վիճակի հետազննության մեթոդական ցուցումներ>> կարգը պետք է նմանեցնել ճարտարագետ(ինժեներ)-կոնստրուկտորի գործունեությանը, և այդ աշխատանքները թույլատրել իրականացնելու քաղաքաշինական փաստաթղթեր մշակելու համապատասխան լիցենզիա ունեցող սուբյեկտին: 4-րդ ենթակետով նախատեսված «Շինարարության որակի տեխնիկական հսկողություն» լիցենզիայի տեսակ համարվող գործունեությունը Նախագծի <<Հիմնավորում>> բաժնի 2-րդ կետի 3-րդ պարբերության 1-ին նախադասության համաձայն առաջարկվում է ներառել ինժեներական գործունեության համատեքստում՝ չներկայացնելով որևիցէ հիմնավորում կամ պարզաբանում: Հաշվի առնելով, որ շինարարության ընթացքում կատարվող աշխատանքների համապատասխանումը նախագծի ճարտարապետական բաժնին վերահսկվում է հեղինակային հսկողի կողմից, հողային աշխատանքներից հետո ինժեներական հետազննում իրականացնողը կազմում է համապատասխան եզրակացություն, ապա հստակ է դառնում, որ շինարարության որակի տեխնիկական հսկողություն իրականցնողի կողմից կատարվող աշխատանքները համահունչ են ճարտարագետ(ինժեներ)-կոնստրուկտորի գործունեությանը և այն այլ լիցենզավորման տեսակի հետ մեկ խմբում ներառելուն հիմնավորող որևիցե փաստարկ չի կարող ներկայացվել: Նախագծի <<Հիմնավորում>> բաժնի 2-րդ կետի 3-րդ պարբերության 2-րդ նախադասությունում ներկայացվում է, որ առաջարկվում է <<Ինժեներական գործունեություն>> անվամբ մեկ լիցենզիայի մեջ ներառել շինարարական աշխատանքների ընթացքում հսկողություն և շինարարական աշխատանքներից հետո հետազննություն իրականցնող աշխատանքների տեսակները, որը անթույլատրելի է առնվազն հետևյալ չորս պատճառներով. 1) Շահերի բախում, 2) Այդ աշխատանքների համար տարբեր գործիքակազմ է անհրաժեշտ, 3) Շինարարության որակի տեխնիկական հսկողություն իրականացնելիս հատուկ տեխնիկական պահանջներ և պայմաններ անհրաժեշտ չեն ի տարբերություն հետազննության աշխատանքների: 4) Դեռևս գործող արատավոր պրակտիկայում մեկ մասնագետը ըստ պայմանագրերի միաժամանակ բազմաթիվ`անգամ տարբեր մարզերում գտնվող օբյեկտների շինարարական աշխատանքների տեխնիկական հսկողություն է իրականացնում: Ներկայացվող առաջարկության դեպքում այդ պրակտիկան կդառնա գրեթե անվերահսկելի:

6. Հաշվի առնելով, որ ՀՀ կառավարությունը տնտեսության ազատ շուկայական հարաբերությունների զարգացման ջատագովն է, որը ենթադրում է սպառողների ընտրության ազատություն, ձեռներեցության ազատություն, մրցակցություն, գնի որոշում սպառողների և արտադրողների փոխազդեցության միջոցով և պետության սահմանափակ միջամտություն, ուստի առաջարկում ենք «Լիցենզավորման մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի դրույթներին համապատասխան նպատակներին հասնել ոչ թե ոլորտի շատ բարեխիղճ սուբյեկտներին լիցենզիաներից զրկելու և լրացուցիչ բյուրոկրատական բեռ ավելացնելու միջոցով, որոնք կունենան իրենց մեծ բացասական ազդեցությունը ինչպես տնտեսության, այնպես էլ սպառողների վրա, այլ միջազգային լավագույն փորձից ելնելով՝ կիրառել հնարավոր մեծ գործիքակազմից միջոցներ, որոնցից կարող են լինել առնվազն նույն օրենքի 12-րդ, 13-րդ, 18-րդ, 34-րդ և այլ հոդվածներով նախատեսված դրույթները: