Արմեն Վարդանյան
20.04.2020
Որոշման նախագծի 1-ին կետի 28-րդ ենթակետով սահմանված՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի հունվարի 20-ի «Ձկնորսության արտադրանքի հիգիենային ներկայացվող առանձնակի պահանջների տեխնիկական կանոնակարգը հաստատելու մասին» N 79-Ն որոշումն ընդունվել է նախկինում ընդունված <<Սննդամթերքի անվտանգության մասին>> ՀՀ օրենքի հղմամբ, իսկ այդ օրենքն ուժը կորցրած է ճանաչվել՝ 2014թ-ին <<Սննդամթերքի անվտանգության մասին>> ՀՀ օրենքի ընդունմամբ պայմանավորված: Նոր օրենքի ընդունումից հետո ՀՀ կառավարության 79-Ն որոշման հղումը անհրաժեշտ էր համապատասխանեցնել <<Սննդամթերքի անվտանգության մասին>> ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 14-րդ կետին, որի համաձայն՝ կառավարությունը, ի թիվս մի շարք պահանջների, հաստատում է նաև սննդամթերքի հիգիենային ներկայացվող առանձնակի պահանջներ, ինչպիսին 79-Ն որոշմամբ սահմանված առանձնակի պահանջներն են: Ի կատարումն ՀՀ Սահմանադրության 5-րդ հոդվածի 2-րդ մասի, որի համաձայն՝ օրենքները պետք է համապատասխանեն սահմանադրական օրենքներին, իսկ ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերը՝ սահմանադրական օրենքներին և օրենքներին, և <<Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին>> ՀՀ օրենքի 37-րդ հոդվածի 3-րդ մասի հիմքով՝ ՀՀ կառավարության 2011թ 79-Ն որոշումը պետք է վաղուց վերանայվեր, մասնավորապես փոփոխության ենթարկվեր որոշման նախաբանը՝ հղում տալով <<Սննդամթերքի անվտանգության մասին>> ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 14-րդ կետին, ինչը չի արվել: ՀՀ կառավարության 79-Ն որոշման դեպքում գործում է նաև <<Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին>> ՀՀ օրենքի 37-րդ հոդվածի 2-րդ մասի կարգավորումը, որի պարագայում տվյալ որոշման համար ուժը կորցրած ճանաչելու վերաբերյալ առանձին նորմատիվ իրավական ակտ ընդունելու անհրաժեշտությունը չկա: Հաշվի առնելով նշվածը՝ 2011թ 79-Ն որոշումը առանձին կարգավորման հարց է: Բացի այդ, որոշման նախագծի հիմնավորման մեջ, որպես իրավական ակտի նախագծի ընդունման անհրաժեշտություն, նշված է, որ նախագծի ընդունումը պայմանավորված է <<Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին>> ՀՀ օրենքի 37-րդ հոդվածի 1-ին մասի պահանջի կատարմամբ, մինչդեռ նշված պահանջը ընդամենը խնդրի լուծման միջոցն է կամ իրավական հիմքը, իսկ անհրաժեշտությունը իրականում որոշման նախագծով ուժը կորցրած ճանաչվող տեխնիկական կանոնակարգերի իրավական հակասություններն են ՀՀ և ԵԱՏՄ օրենսդրությանը, իսկ ՀՀ կառավարության 79-Ն որոշման գործողության կամ ճակատագրի մասով հարկ է նշել, որ ԵԱՏՄ մակարդակում ընդունվել է ձկան վերաբերյալ տեխնիկական կանոնակարգը, որը սակայն չի սահմանում հիգիենային ներկայացվող առանձնակի պահանջներ, որի հիմքը Եվրոպական Միության /ԵՄ/ օրենսդրությունն է և ԵՄ շուկա տեղական արտադրանքի շուկայահանման նախապայմանններից մեկը, ուստի 79-Ն որոշմամբ սահմանված պահանջները ուղղակի անհրաժեշտություն են և չեն կարող ուղղակի ուժը կորցրած ճանաչվել, այլ հարց է, որ քննարկման առարկա է, թե ՀՀ տեխնիկական կանոնակարգման վերաբերյալ օրենսդրության տրամաբանության և պահանջների հիմքով արդյո՞ք կարող է 79-որոշման բովանդակությունը սահմանվել ոչ տեխնիկական կանոնակարգով: Նույն հիմքով քննարկման առարկա է որոշման նախագծի 1-ին կետի կետի 4-րդ կետով սահմանված ՀՀ կառավարության 2005թ 1928-Ն որոշման լինելիության հարցը տեխնիկական կանոնակարգման տեսանկյունից: Հաշվի առնել նաև, որ որոշման նախագծի հիմնավորման մեջ՝ ընթացիկ իրավիճակը բաժնի վերջին նախադասությունում ՀՀ Սահմանադրությանը կատարված հղումը սխալ է, որովհետև ՀՀ Սահմանադրության 6-րդ հոդվածով ենթաօրենսդրական ակտի օրենքին համապատասխանության վերաբերյալ դրույթ չկա, նման դրույթը սահմանված է ՀՀ Սահմանադրության 5-րդ հոդվածի 2-րդ մասով: Բացի այդ, առնվազն ՀՀ կառավարության 79-Ն որոշման նախաբանում <<Ստանդարտացման մասին>> ՀՀ օրենքի որևէ դրույթի հղում չկա, ինչպես նշված է որոշման նախագծի հիմնավորման ընթացիկ իրավիճակը բաժնի 3-րդ պարբերությունում: Որոշման նախագծի տրամաբանությամբ ստացվում է, որ նախագծի ընդունման պարագայում մի շարք տեխնիկական կանոնակարգեր ուժը կորցրած ճանաչելու դեպքում դրանցով սահմանված ոլորտային կարգավորումները և պահանջները չեն լինի առնվազն 4 ամիս, եթե առաջնորդվենք այն կանխավարկածով, որ բոլոր որոշումների կարգավորման առարկան այլ իրավակարգավորում կստանա, ինչի երաշխիքը օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառներով պետական իրավասու մարմնի մակարդակում միանշանակ տալ հնարավոր չէ, որի իրականությունում իրավակիրառ պրակտիկայում չի բացառվում այս կամ այն ոլորտային կամ տեխնիկական կանոնակարգման առարկա հանդիսացող իրավակարգավորումների բացակայության պայմաններում ոչ միայն խնդիրների, այլև ճգնաժամային իրավիճակների ի հայտ գալը և դրանցից բխող հետևանքների անթույլատրելի հեռանկարը: