«Էլեկտրոնային փաստաթղթի և էլեկտրոնային թվային ստորագրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը

Հիմնավորումը խիստ կասկածելի է, ՌԴ–ում ու այլ երկրներում տենդերներին մասնակցելու համար էլեկտրոնային կնիք ունենալու անհրաժեշտությունը իրականությանը չի համապատասխանում։

Հակիրճ դիտարկումները, որոնք բացված ներկայացրել եմ հաջորդ պարբերություններում. 1. Օրենքի հիմնավորումը խիստ կասկածելի է, քանի որ չի բխում միջազգային իրավական փորձից ինչպես։ 2. ՌԴ-ում ու այլ երկրներում մրցույթներին (տենդերներին) մասնակցելու համար էլեկտրոնային կնիք ունենալու անհրաժեշտությունը իրականությանը չի համապատասխանում (տես ստորև բերված պարզբանումը)։ 3. ՚Առաջարկվող փոփոխությունը հակասում է ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքով գործարքների վավերապայմաններ՝ քանի որ ըստ օրենսգրքի 296 հոդվածի փ մասի բավարար վավերապայման է համարվում ստորագրությունը կամ «էլեկտրոնային թվային ստորագրությանը կամ իր (անձի) ստորագրության այլ նմանօրինակ»։ Նախ և առաջ նշեմ, որ հիմնավորման տեքստում կա վրիպակ։ Գրված է «Ըստ այդմ, ՀՀ օրենսդրությամբ կնիք կարող է ունենալ միայն ֆիզիկական անձը, իսկ իրավաբանական անձի կողմից կնիք ունենալու հնարավորություն նախատեսված չէ»։ Կարծում եմ, որ կարիք չկա բացատրելու, որ կնիք կարող է ունենալ թե իրավաբանական անձը, թե ֆիզիկական անձը՝ օրինակ բժիշկները, փաստաբանները, իրավաբանական անձ չհանդիսացող անհատ ձեռնարկատերերը ու այլ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող, սակայն տնտեսվարող սուբյեկտ հանդիսացող անձինք։ Իսկ ըստ բովանդակությամբ կարևոր եմ համարում հայտնել հետևյալը։ Աշխարհի գրեթե բոլոր զարգացած իրավական համակարգերում իրավաբանական անձը ներկայացնում է համապատասխան լիազորություններ ունեցող ֆիզիկական անձ։ Այդ իսկ պատճառով պայմանագրերում գրվում է այս ինչ ընկերությունը ի դեմս տնօրենի (նրա տեղակալի կամ այլ որևէ ներկայացուցչի), որը գործում է ընկերության կանոնադրության կամ լիազորագրի հիման վրա։ Այսինքն, որևէ այլ միջոց բացի ներկայացուցչի ստորագրության անհրաժեշտ չէ իսկ նրա լիազորությունները հաստատվում են լիազորագրով, կանոնադրությամբ և/կամ պետ գրանցման ներդրը վավերացված պատճենի միջոցով։ Ռուսաստանի Դաշնադրությում ևս չկա էլեկտրոնային կնիքի հասկացությունը և ՌԴ-ում գնումներին (տենդերներին) մասնակցելու համար օրենքը էլեկտրոնային կնիք հասկացությամբ լրացնելու պատճառաբանումը խիստ զարմանալի է։ ՌԴ-ում ի տարբերություն ՀՀ-ի գործում է էլեկտրոնային ստորագրությունների հավատարմագրման շատ ավելի խիստ գործընթաց, որը պայմանավորված է ՌԴ-ն կառավարության կողմից վարվող պահպանողական քաղաքականությամբ ու այլ երկրներում արտադրած գաղտնագրմամ (կրիպտոգրաֆիկ) ապրանքներ արտադրողների համար ռուսական շուկա մուտք գործելը բարդացնելու ցանկությամբ։ ՀՀ ընկերությունների համար, որոնք ցանկանում են մասնակցել ՌԴ-ում պետական ու մասնավոր մրցույթներին, առավել հեշտ ճանապարհը կլինի ՌԴ-ում հավատարմագրված որակավորված ԷԹՍ ձեռք բերելը։ Տես «Պետական և մունիցիպալ կարիքների համար ապրանքների, ծառայությունների և աշխատանքերի մատակարարման պայմանագրային համակարգի մասին» ՌԴ օրենքը։ Նշեմ նաև, որ ՀՀ-ում էլեկտրոնային կնիք ներդնելը կարող բերել լուրջ խառնաշփոթ՝ մինչև օրենքն ընդունելը ու օրենքը ընդունելուց հետո էլեկտրոնային ձևով կնքված փաստաթղթերի տարբեր վավերացման պայմաններ ունենալու տեսայետից։ Կարևոր է նաև նկատի ունենալ, որ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքով էլեկտրոնային կնիք հասկացությունը բացակայում է՝ ի տարբերություն էլեկտրոնային ստորագրության, որը համարվում է գործարք կնքելու բավարար վավերապայման թե ֆիզիկական, թե իրավաբանական անձանց համար։ Օրենքի նախագծի հեղինակները պետք է առնվազն աշխատեն քաղ օրում համապատասխան լրացումներ կատարելու վրա։

Առաջնահերթ կապն ու ծրագիրն է պետք բարելավել