ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԸ «ԲԱԶՄԱԲՆԱԿԱՐԱՆ ՇԵՆՔԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ԵՎ «ՀԱՄԱՏԻՐՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

26 - Կողմ
62 - Դեմ

Ամփոփաթերթում ներառվում են նախագծի վերաբերյալ ներկայացված բոլոր բովանդակային առաջարկությունները, առցանց գրվածները` 2 աշխատանքային օրվա, էլ. փոստով ուղարկվածները` 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում

h/h	Առաջարկության հեղինակը, ստացման ամսաթիվը	Առաջարկության բովանդակությունը	Եզրակացություն	Կատարված փոփոխությունը
	1	2	3	4
1	Շմավոն Ավագյան 31.05.2018 17:10:48	Իմ կարծիքով համատիրությունները անհրաժեշտ է վերացնել /անիմաստ աշխատավարձ են ստանում/ և այլ կառույց հարկավոր չէ ստեղծել, փոխարենը կցել համայնքապետարանին, կտնտեսվի աշխատավարձը, կատարվող աշխատանքները և կատարված ծախսերը կլինեն թափանցիկ
2	Համայնքային զարգացման նորարարական կենտրոն ՀԿ 04.06.2018 00:22:45	Համատիրությունները վերացնելով, վերացնում եք նաև հանրային մասնակցության հնարավորությունը, բազմաբնակարանային շենքերի կառավարմանը։ Բազմաբնակարանային շենքերի բնակիչները զրկվում են իրենց շենքը ավելի լավ դարձնելու որև է հնարավորությունից։ Եթե համատիրությունները, արդյունավետ չեն աշխատում, ապա նույնը կարելի ասել համայնքապետարանների մասին։ Մեր երկրում ուրվագծված փոփոխությունները, հնարավորություներ են ընձեռնում նաև համատիրությունների աշխատանքը բարելավելու համար։
3	Վարդան Մելիքյան 04.06.2018 10:34:24	Բազմաբնակարան շենքերի կառավարման ոլորտում առկա բազմաթիվ խնդիրների լուծումը կարևոր մարտահրավեր է, սակայն այն հնարավոր է լուծել նաև գործող օրենսդրության շրջանակում, քանի որ խնդիրները հիմնականում կապված են սեփականատերերի իրազեկվածության ցածր մակարդակի հետ։ Օրենսդրական փոփոխությունների իրականացումն առանց ամենալայն և ընդգրկուն հանրային քննարկումների, որոնք մասնավորապես կարող են ներառել այն համատիրությունների ներկայացուցիչներին, որոնք բազմաբնակարան շենքերի կառավարման դրական փորձ են արձանագրել, կարող է հանգեցնել մի շարք ռիսկերի։ Առաջարկվող փոփոխությունների իրականացման արդյունքում հիմնականում կամրագրվեն այն արատավոր երևույթները, որոնք առկա են մասնավորապես Երևան քաղաքում, որտեղ համատիրությունների զգալի մասը փաստացի հանդիսանում է քաղաքապետարանի կցորդը, ծառայելով սեփականատերերի բուն շահերի հետ հաճախ կապ չունեցող տարաբնույթ, այդ թվում քաղաքական, խնդիրների լուծմանն, այդպիսով առաջացնելով սեփականատերերի դժգոհությունը և բացասական վերաբերմունքը «համատիրություն» եզրույթին առհասարակ։ Նոր քաղաքական պայմաններում՝ բազմաբնակարան շենքերի կառավարումը բարելավելու նպատակով առավել նպատակահարմար կլինի իրականացնել իրազեկման արշավ, ինչպես նաև գործող մի շարք «մոնոպոլիստ» համատիրությունների աուդիտ։ Ներկայացված դիտարկումները մասնավորապես բխում են նախագծի հետևյալ դրույթներից․ • Հոդված 9-ի 5-րդ մասը ցածր իրազեկվածության առկա պայմաններում փաստացի կօրինականացնի առանց սեփականատերերի կարծիքը հաշվի առնելու կառավարում իրականացնելու գոյություն ունեցող պրակտիկան։ • Հոդված 17-ի 2-րդ մասը պարունակում է ՏԻՄ-երի կողմից սեփականատերերի վրա ճնշումներ իրականացնելու ռիսկ։ • Հոդված 42-ի 1-ին մասը մեծ լիազորություններ է տալիս ՏԻՄ-երին դրանց չպատկանող գույքի կառավարման նկատմամբ, այդպիսով ճնշումներ գործադրելու հնարավորություն ստեղծելով, միևնույն ժամանակ կառավարման մարմինների շուկայի նկատմամբ անհամաչափ վերահսկողություն իրականացնելու հնարավորություն տալով դրանց։ • Հոդված 45-ի 2-րդ կետը նույնպես կարող է դառնալ սեփականատերերի վրա ճնշում գործադրելու միջոց դառնալ, կրկին՝ հաշվի առնելով վերջինների իրազեկվածության ցածր մակարդակը։ Միևնույն ժամանակ, հաշվի առնելով Հայաստանի Հանրապետության բազմաբնակարան շենքերի մաշվածության զգալի աստիճանը և սեփականատերերի մեծամասնության ցածր վճարունակությունն, առաջարկում եմ կապիտալ աշխատանքների իրականացման ֆինանսավորումն ապահովելու համար գործող օրենսդրությունում ներառել դրույթ բազմաբնակարան շենքերի կառավարման մարմինների կողմից նշված աշխատանքների իրականացման համար վարկային միջոցների ներգրավումը հեշտացնելու և հարակից ռիսկերը նվազեցնելու նպատակով ՏԻՄ-երի կամ պետական կառավարման մարմինների կողմից երաշխիքների տրամադրման վերաբերյալ։ Այս պարագայում, սեփականատերերի կողմից ֆինանսական պարտավորությունների ոչ պատշաճ կատարման դեպքում շենքերի կառավարումը կարող է օրենքի ուժով անցնել ՏԻՄ-երին, որոնք օրենքի ուժով կհավաքագրեն անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցները։
4	Համատիրությունների զարգացման ասոցիացիա 04.06.2018 23:57:54	Օրենքի նախագիծն իրականացված է նախորդ իշխանությունների կողմից։ Նախագիծը ճի լուծում առկա հիմնախնդիրները։ Հարկավոր է քննարկումներ փորձագետների հետ։ Անթույլատրելի է օրենքի նախագիծ ներկայացնել առանց սահմանելու գլխավոր սկզբունքները, խնդիրները։ Այս պարագայում գործ ունենք քաղաքացիների սեփականությունը հանդիսացող գույքի կառավարման խնդիրների հետ՝ ընդհանուր սեփականության կառավարման խնդրի հետ, և շտապողական կլինի տարիներով ստեղծված ինստիտուտի վարկյանական ոչնչացումը։ Զգույշ եղեք քաղաքապետարանները բացարձակ չեն հասկանում ընդհանուր սեփականության կառավարման խնդիրներից։ Խոսեք համատիրությունների ղեկավարների հետ։ Պետք է սահմանել ինչ բան է համատիրությունը, այլ ոչ թե ավիրել ինստիտուտը։ Օրենքի, իրականության, կառավարման խնդիրներով կարող ենք ամեն ինչ քննարկել։ Ճէի ցանկանա, որ 20 տարի հետո հայտնվենք մի նոր անոմալիայի մեջ։ Որպես նոր իշխանություն առաջարկում և պահանջում եմ նախագիծը և խնդիրը մասնագիտական քննարկման դնել և մեզ հրավիրել։ Այս խնդիրը բարձրացրել ենք անգամ վարչապետի մակարդակով։ Առայժմ այսքանը։ (04.06.2018, 23:57:54): Որևէ մեկի մտքով չանցնի, թե քաղաքացիների սեփականությունը համարվող գույքը կարող է կառավարվել ՏԻՄ-ի կողմից: Սա օրենքի խստագույն խախտում է: Սա է այս նախագծի ամբողջ էությունը: (05.06.2018, 18:13:25): Երրորդ անգամ կարդացի օրենքի նախագիծը՝ այսօր գործող բազմաբնակարան շենքերի կառավարման մասին օրենքը մի քանի անգամ լավն է այս նախագծից: Ողղակի պետք է սահմանել համատիրությունը՝ այն ընդհանուր սեփականություն է, այն պետք է գրանցվի կադաստրում և նախապատրաստվի օրենք համատիրության կառավարման մասին: (05.06.2018 18:17:53) Համատիրությունների զարգացման ասոցիացիաի նախագահ Արամ Գրիգորյան, 091-010583		Միացվել են 05.06.2018, 18:13:25 և 05.06.2018 18:17:53 արված առաջարկները:
5	Արգամ Վարդևանյան 05.06.2018 11:41:22	ինչպե՞ս պետք է կարգավորվի անհատական բնակելի տներով կառուցապատված բնակելի թաղամասերի կառավարման հարցը: ՀՀ օրենսդրությամբ նմանատիպ կարգավորում չկա: Պետք է լրացում կատարել նախագծում՝ կարգավորելով նաև անհատական բնակելի տներով կառուցապատված բնակելի թաղամասերի կառավարման հարցը:
6	Sose Barseghyan 05.06.2018 16:17:57	Կարևոր է հաշվի առնել նախագծի ազդեցությունը սեփականատերերի սոցիալական վիճակի վրա: Ուստի, անհրաժեշտ է նախագծի կարգավորման ազդեցության գնահատման արդյունքում պարզել, թե արդյոք օրենքի փոփոխությունները հասարակության սոցիալական վիճակի վրա ունենալու են դրական, բացասական, թե չեզոք ազդեցություն: Ընդ որում, կարգավորման ազդեցության գնահատումը պետք է համակողմանի պատասխանի վերոնշյալ հարցին՝ գնահատելով նաև սեփականատերերի բնակության պայմանները, սանիտարա-հիգենիկ վիճակը, առողջության վրա ազդող գործոնները, սեփականատերերի ծախսերը և այլն: Հ.Գ. Նախագծի համակարգային նոր մոտեցումը գնահատում եմ դրական:
7	Marine Gasparyan 06.06.2018 18:40:55	Թերի է, թե՛ դրույթների և թե՛ համակարգվածության առումով: Բացի այդ, պարզ չի, թե ի՞նչ ընթացակարգ է կիրառվելու համատիրությունների կողմից շենքի սեփականատերերից ապօրինաբար (դրանց մեծ մասն ինքնակոչներ են, ովքեր բնակչության 50% -ից ավելիի հետ որևէ պայմանագիր չունեն ու չեն էլ ունեցել) հավաքագրված, պետությունից ստացված (տանիքի, վերելակի նորոգում և այլն), շենքերում տեղադրված գովազդների, վարձակալության հանձնած տարածքների, շենքերի տանիքներին ինտերնետ և մոբայլ ծառայությունների մատակարարների ալեհավաք ու այլ սարքերի համար հավաքագրված ու մսխված գումարների վերադաձրման կարգը:
8	Andranik Daniel 07.06.2018 23:18:01	Հստակեցված չեն կառավարչին պատասխանատվության ենթարկելու մեխանիզմները, եթե վերջինս չի կատարում բնակչի պահանջը: Մինչև պատասխանատվության մեխանիզմներ չլինեն, որևէ փոփոխություն արդյունք չի բերի:
9	Լիանա Բաբաջանյան 09.06.2018 15:30:28	Այսօր բնակչության մեծամասնությունը նույնիսկ տեղյակ չէ, թե ովքեր են կառավարում բազմաբնակարան շենքերը և հնուց եկած սովորության համաձայն վճարում են ներկայացված հաշիվները: Բնակիչներից գրեթե ոչ ոք չի հետաքրքրվում, թե ինչի վրա են ծախսվում նրա վճարած գումարները: Որևէ փոփոխություն սկսելուց առաջ նախ պետք է ապահովել պատշաճ իրազեկվածություն: 1. <<Բազմաբնակարան շենքի կառավարման մասին>> օրենքում բացակայում են այն սկզբունքները և նպատակները, համաձայն որոնց և որոնց հասնելու համար պետք է իրականացվի կառավարումը: Իսկ կառավարումը պետք է ուղղված լինի անշարժ գույքի նոմինալ արժեքի բարձրացմանը: 2.Բանկային հաշիվ բացելու կառավարչի պարտականությունը լավ գաղափար է և կապահովի դրամական միջոցների շարժի թափանցիկությունը, բայց ո՞վ է վերահսկողություն իրականացնելու այդ պարտականության իրականացման նկատմամբ: Առաջարկում եմ վարչական պատասխանատվություն նախատեսել կառավարչի համար սույն պարտականությունից խուսափելու համար: 3.Ինչպե՞ս է կարգավորվելու այն հարցը, երբ կառավարիչը կնքի վարձակալության պայմանագիր ինչ-որ ընկերության հետ՝ շենքի տանիքներին ալեհավաքի, սարքավորումների կամ գովազդային վահանակների տեղադրման համար: Եվ ո՞ւր են գնալու այդպիսի պայմանագրերից ստացված գումարները: Այս կապակցությամբ առաջարկում եմ Օրենքում ամրագրել դրույթ, համաձայն որի կառավարիչը, մինչև նման պայմանագիր կնքելը, պարտավորվում է քննարկել պայմանագրի պայմանները և դրամական միջոցների բաշխման հարցը սեփականատերերի ընդհանուր ժողովի հետ: 4. Այս օրենքի նախագծով չափազանց ուժեղացվում են ՏԻՄ-րի լիազորությունները և փաստացի օրենքի ուժով նա կարող է անհարկի միջամտել սեփականության կառավարմանը, իսկ սա հակասում է սեփականությունն իր հայեցողությամբ տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու սահմանադրական իրավունքին:
10	Մարինա Հովհաննիսյան 09.06.2018 16:09:02	Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ համատիրությունները և նրանց կառավարիչները վաղուց հեռացել են իրենց բուն գործառույթից և վաղուց անգործության են մատնված: Կարծում եմ մարդկանց վստահությունը փոքր-ինչ վերականգնելու համար կարևոր է օրենքում առնվազն մի քանի հիմնական սկզբունքներ /դրույթներ/ պահպանել, այն է. ա/. նախկին կառավարիչներն ու աշխատակիցները նոր համակարգում պետք է չլինեն, քանի որ վաղուց կորցրել են իրենց հանդեպ ժողովրդի վստահությունը, ոչ ոք տեղյակ չի եղել թե ուր են գնում մեր գումարները, շատերը հենց այդ պատճառով էլ տարիներով չեն ցանկացել մուծում կատարել, բ/. անհրաժեշտ է անցկացնել աուդիտ պարզելու համար տարիներ շարունակ ինչի վրա են ծախսվել բնակիչների գումարնեը, խախտումներ հայտնաբերելու դեպքում ենթարկել պատասխանատվության, գ/. նոր համակարգում ճիշտ կլինի գումարները վճարենք կոմունալների հետ, կոնկրետ հաշվեհամարին փոխանցում կատարելով, այլ ոչ թե սրա նրա ձեռքը գումար տալով: դ/. հնարավորության դեպքում հայտարարվի՝ մինչ այս պահը չմուծված գումարների ամբողջական կամ մասնակի համաներում: Հույս ունեմ առաջարկներիս գոնե որոշ դրույթներ ընդունելի կլինեն: Շնորհակալություն:
11	"Անի" Համատիրություն 10.06.2018 21:04:30	Ի՞նչ է նշանակում լուծարելհամատիրությունը և ստեղծել կառավարման նոր մոդել։ Իսկ ի՞ նչ են Ձեր կարծիքով եղել 22 տարի շարունակ գործող համատիրությունները , եթե ոչ Ձեր կողմից նշված կառավարման մոդելներ։ Համատիրություն թե այլ անվանումով կառավարման մոդել,սակայն ինչ տարբերություն։ Անհրաժեշտ է ոչ թե անվանումը փոխել,այլ կատարելագործել համատիրությեւնների մասին ՀՀ օրենքը և շատ հետևողական աշխատանք տանել համատիրությունների լիարժեք կայացման ուղղությամբ։ Ստեղծեք հստակ համակարգ բազմաբնակարան շենքերի պահպանման և կառավարման համար, ստեղծեք անկախ հանձնաժողովներ, որոնք կվերահսկեն համատիրությունների աշխատանքները ,տվեք համատիրություններին լայն լիազորություններ և վստահ եմ կունենանք այն լիարժեք կառավարման մոդելը,որը կզբաղվի շենքերի խնդիրներով,քանզի տարիների աշխատանքային փորձը ապացուցել է, որ սեփականատերերի խնդիրները միշտ բացառապես լուծել են հենց իրենք։ Պատկերացնում եք թե ինչքան գումար և ժամանակ է ծախսվել տարիներ շարունակ գործող համատիրությունների ստեղծման համար ( պետական գրանցում/ կանոնադրության փոփոխություն/ պայմանագրեր և այլն), պատկերացնում եք գոնե ինչ քաոսային իրավիճակ կստեղծվի այն սեփականատերերի մետ,ովքեր պարտաճանաչ կատարել են իրենց վճարումները, և առիթից կօգտվեն այն բնակիչները ովքեր թերացել են իրենց վճարումներում։ Ես կարծում եմ , որ անիմաստ է ժամանակ վատնել անհիմն փոփոխություններ կատարելու համար, երբ կարող ենք այդ ժամանակը և լրացուցիչ ծախսերը օգտագործել ի բարօրություն մեր համայնքների անմխիթար վիճակում գտնվող բազմաբնակարան շենքերը բարեկարգելու համար։ Հարգանքներով Արթիկ քաղաքի "Անի" համատիրության նախագահ Վաղարշակ Գասպարյան(+37477571551)
12	Մեր Քաղաք 11.06.2018 11:21:43	Համատիրության և բազմաբնակարան շենքերի կառավարման մասին օրենքները իրականում վատը չեն, բայց կան որոշ առանցքային կարևոր կետեր որոնք պետք է փոխվեն և կունենաք աշխատող օրենք, Մեր Քաղաք համատիրությունում 2 տարվա ընդացքում փոխելով որոշ մոտեցումներ և մեխանիզմներ գրանցել ենք բավականին տեսանելի և զգալի դրական փոփոխություններ, ինչնել մեզ տալիս է հույս և վստահություն ոլորտի առողջացման և կայացման հարցում: Պատրաստ ենք կիսվել մեր մոտեցումներով և պահանջներով որոնք ըստ մեզ շատ կարևոր են գործառույթների կատարման և համատիրության բյուջեն լրացուցիչ մուտքեր ապահովելու համար, ինչնել իր հերթին կթեթևացնի բնակիչների ֆինանսական բեռը և կվերացնի տիմ-երի և կամ պետության ֆինանսական միջամտության կարիքը: Հարգանքներով <<Մեր Քաղաք>> համատիրության նախագահ Հարություն Մուշեղյան 091517851
13	Արա Առաքելյան 12.06.2018 11:31:03	Հաշվի առնելով այն փաստը, որ կան համատիրությունների հաջողված օրինակներ, առաջարկում եմ բոլոր համատիրությունները լուծարելու փոխարեն հնարավորություն տալ բազմաբնակարան շենքի բնակիչներին ընտրելու (քվեարկության միջոցով)՝ իրենք ցանկանում են կառավարումն իրականացնել նոր մոդելով, թե նախկին մոդելով (համատիրության միջոցով): Այլապես ստացվում է, որ որոշ դեպքերում (մասնավորապես հաջողված համատիրությունների դեպքում) կառավարման մոդելի փոփոխությունը լինելու է բնակիչների կամքին հակառակ, պարտադրված և ռիսկային:
14	Լուսինե Մկրտչյան 13.06.2018 10:34:04	Հանրային քննարկման ժամկետը խնդրվում է երկարաձգել՝ հնարավորություն ընձեռելով ներկայացնել առաջարկներ: Այս կարևորագույն ոլորտի կարգավորման օրենքի նախագիծը լայն հանրային քննարկման անհրաժեշտություն ունի:	Նախագծի վերաբերյալ առաջարկությունները և դիտողությունները քննարկման ժամկետի ավարտից հետո կարող եք հասցեագրել Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարությանը:
15	Արամ Թադևոսյան 15.06.2018 04:08:10	1. Պայմանավորված ներդրումային պայմաններից և բնակիչների եկամուտներից, բնակելի միջավայրի գրավչության ու հարմարավետության մակարդակը, տարբեր բազմաբնակարան շենքերում տարբեր է: Կառուցված են հասարակական սպասարկման որոշակի տարրերով՝ • կենտրոնացված ջեռուցման և սառնամատակարարման համակարգ, • տաք և սառը ջրամատակարարում, • սեփական 6/0,4 կՎ և 0,4 կՎ էլ. ենթակայան, • հրդեհամարման համակարգ, • հակահրդեհային պաշտպանություն, • վերելակային տնտեսություն, • նկուղային ավտոհանգրվան, • արտաքին և ներքին լուսավորության համակարգ, • պահնորդային ծառայություն • անվտանգության համակարգ և այլն, միասնական համալիրում: Այդ դեպքում ամբողջ շենքի համար բնակելի և ոչ բնակելի սենքերի կազմի և մակերեսների ամբողջությամբ որոշվում է բազմաբնակարան շենքի հարմարավետության կարգը, որը բաժանվում է. 1) հարմարավետության առաջին կարգ՝ նախատեսված բարձր եկամուտներ ունեցող բնակիչների համար, հասարակական սպասարկման սենքերի զարգացած համալիրով բնակելի շենքեր, 2) հարմարավետության երկրորդ կարգ՝ նախատեսված միջին եկամուտներով բնակիչների համար, հասարակական նշանակության սենքերի զարգացած համալիրով կամ միայն ծառայողական սենքերի նվազագույն կազմով բնակելի շենքեր, 3) հարմարավետության երրորդ կարգ՝ նախատեսված ցածր եկամուտներով բնակիչների համար, հասարակական նշանակության սենքերի համալիրով բնակելի շենքեր: 1.1. Վերոգրյալի հանգույն, յուրաքանչյուր հարմարավետության դասի բազմաբնակարան շենքի կառավարում ուրույն գիտելիքներ և հմտություններ է պահանջում, տարբեր պահանջների կատարում և աշխատանքների կազմակերպում: 1.2. Հարմարավետության առաջին կարգի շենքերում կառավարման տարբեր մոդելներ հաջողությամբ քննություն են բռնել՝ ինչպես համատիրությունների, այնպես էլ հավատարմագրային և անհատ կառավարիչների դեպքում: 1.3. Պատկերը այլ է հարմարավետության երկրորդ և երրորդ կարգի շենքերի դեպքում: Առաջարկում եմ նախագծում տարբերակել բազմաբնակարան շենքերի հարմարավետության դասերը: Կանոնակարգել համապատասխան դասի կառավարվող շենքի սպասարկմանը ներկայացվող պահանջները, որակները և կարգը: Կանոնակարգել հարմարավետության առաջին դասի շենքերի բնակելի և ոչ բնակելի տարածքների կոմունալ ծառայությունների սպառողների և դրանց մատակարարումը կազմակերպող կառավարող ընկերության հնարավոր վեճերի պարզաբանման և լուծման կարգը: 2. Բազմաբնակարան շենքերի ոչ բնակելի տարածքները հիմնականում օգտագործվում են կոմերցիոն նպատակով, որպես վարձակալման համար նախատեսված բնակելի սենքեր ու սպասարկման համակարգի սենքեր: 2.1. Երևանի քաղաքապետարանը, յուրաքանչյուր տարի սահմանելով Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության բազմաբնակարան շենքերի համար պարտադիր նորմերի պահպանման վճարներ, առանձին սահմանում է նաև տվյալ շենքերում կոմերցիոն տարածքների պարտադիր նորմերի պահպանման վճարները, որոնք կրկնակի ավել են սահմանվում բնակարանների վճարներից: 2.2. Կառավարման այլ մոդել ունեցող շենքերում, նույնպես կոմերցիոն տարածքների պարտադիր նորմերի վճարները էականորեն բարձր են լինում բնակարանների պարտադիր նորմերի վճարներից: 2.3. Կարող ենք փաստել, որ վերոգրյալ միջավայրում ձևավորվել է գործարար սովորույթ: Առաջարկում եմ կախված բազմաբնակարան շենքի հարմարավետության դասից և գտնվելու գոտուց, նախագծում ներառել՝ կոմերցիոն սենքերի կամ ոչ բնակելի տարածքների պարտադիր նորմերի տարբերակված գործակիցներ, որոնք կհաշվարկվեն այն համամասնությամբ, որպեսզի ապահովվեն որոշակի հարմարավետության կարգ ունեցող բազմաբնակարան շենքերի շահութաբերությունը: 3. Շենքի ներքին և արտաքին գովազդների մասով, նախագիծը որևէ կարգավորում չի ներառում: Առաջարկում եմ նախագծում ներառել արտաքին և ներքին գովազդների թույտվության, վարձավճարների և չափսերի մասին համապատասխան կետեր՝ ըստ շենքի հարմարավետության դասի և գտնվելու վայրի գոտիավորման: Հստակեցնել, շենքի ընդհանուր ժողովի կողմից արտաքին և ներքին գովազդների վճարների մասին որոշման ընդունման դեպքում, գովազդատու կազմակերպության պարտավորությունը թաղապետարանի նկատմամբ: