«Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծ

Փաստաբանական գործունեությունը ԱԱՀ-ով հարկելը անբարեխիղճ մրցակցություն է ստեղծելու ոլորտում։ Քանի որ ԱԱՀ շեմը հատել են փաստաբանական գրասենյակներից և գործող փաստաբաններից ընդամենը մի քանիսը, որոնք տոկոսային հարաբերակցությամբ՝ 4 % էլ չեն կազմում գործող փաստաբանների և փաստաբանական բիզնեսների շրջանում։ Ստացվում է այդ 4%-ն անուղղակի առավելություն է ստանալու, իսկ մյուսները ստիպված են լինելու ծառայությունների արժեքը թանկացնել և հայտնվել վատ մրցակցային դաշտում։ Վերջին հանգամանքն էլ իր հերթին կպնելու է սպառողների գրպանին, քանի որ առանց այն էլ ոչ մատչելի փաստաբանական ծառայությունները առավել անհասանելի կդառնան հանրության լայն շերտերի համար։ Ի վերջո փաստաբանական գործունեությունը ճիշտ կլիներ առհասարակ ԱԱՀ-ով չհարկել․ այն իրավապաշտպան գործուենություն է, ոչ թե առուծախով զբաղվող բիզնես, որն այդ ԱԱՀ-ն հաշվանցելու բազում ուղիներ ունի։

Այս օրենսդրական նախագիծը հարկային կարգավորման ոլորտի հետ անուղակի (երկրորդային) առնչություն ունի, իսկ դրա առաջնային (քողարկված) նպատակն է՝ անձանց զրկել իրավական պաշտպանություն հայցելու հնարավորությունից։ Անգամ հիմա հասարակության զգալի մասին որակյալ իրավաբանական (փաստաբանական) ծառայությունները հասանելի չեն, քանի որ այդ ծառայությունները մատչելի չեն։ Ակնհայտ է, որ այս նախագծի ընդունման արդյունքում դրանց գներն էլ ավելի կբարձրանան, ընդ որում կբարձրանան քաոտիկորեն՝ զգալի անգամ գերազանցելով հարկման ընդհանուր համակարգի անցման տարբերության հարաբերակցությունը, հաշվի առնելով նաև այն հանգամանքը, որ իտարբերություն նոտարական ծառայությունների գների՝ իրավաբանական (փաստաբանական) ծառայությունների գներն ինքնակարգավորվող են։ Արդյունքում՝ կստանանք «Անշարժ գույքի գները, բայց առանց օտարերկրացիների», իսկ դրա հիմնական զոհը կլինի սպառողը։ Նման իրավիճակն անթույլատրելի է, քանի որ անձը կարող է իրեն թույլ չտալ ընթրելու ռեստորանում, հարդարվելու վարսավիրանոցում, և/կամ իր բախտը վիճակախաղալու, որովհետև այս բարքերը երբեմն կարող են ճոխություն լինել, սակայն որակյալ իրավական պաշտպանություն ստանալու հնարավորությունը երբեք ճոխություն չէ։ Մարդուն պարզապես օտար է համերաշխությունն այն մտքի հետ, որ ինքը զրկվել է տարրական ինքնապաշտպանվելու հնարավորությունից, ինչը հասու է անգամ մակաբույծին, իսկ այս նախագիծն ինքնին, ուղղակի և անմիջական բռնաճնշման տիպիկ դրսևորում է, որով փորձ է կատարվում հասնել անձի պաշտպանունակության վերացմանը։

Առաջարկում եմ օրինագիծը հանել շրջանառությունից։