«Հայաստանի Իրավական Պաշտպանության Կոմիտե» Իրավապաշտպան ՀԿ
21.04.2020
1. Սույն նախագծի 1-ին հոդվածով առաջարկվում է. «Այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողը ծառայության այլ վայր կարող է փոխադրվել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորած պետական կառավարման մարմնի ղեկավարի հրամանով՝ հաշվի առնելով հանրապետական հանձնաժողովի ներկայացրած եզրակացությունը, որը տրվում է ծառայության վայրի կազմակերպության ղեկավարի կամ ծառայության իրականացումը կազմակերպող և վերահսկող լիազոր մարմնի ղեկավարի գրավոր առաջարկության հիման վրա»։ 2. Նախագծի 1-ին հոդվածը խնդրահարույց է, քանի որ հասկանալի չէ թե ինչո՞ւ այլընtրանքային ծառայողը ինքը չի կարող դիմել համապատասխան մարմնին՝ ծառայության վայրի կազմակերպման ղեկավարին կամ ծառայության իրականացումը կազմակերպող և վերահսկող մարմնի ղեկավարին, իրեն ծառայության այլ վայր տեղափոխելու նպատակով։ 3. Այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողին ծառայության այլ վայր տեղափոխման դիմելու հնարավորությամբ է օժտված ծառայության վայրի կազմակերպման ղեկավարը կամ ծառայության իրականացումը կազմակերպող և վերահսկող մարմնի ղեկավարը։ 4. Այսինքն, ըստ էության, այլընտրանքային աշխատանքային ծառայություն անցնող անձը կարող է տեղափոխվել մեկ այլ ծառայության վայր իր կամքին հակառակ և(կամ) անկախ իր կամքից, առանց հաշվի առնելու անձի հանգամանքները։ 5. ՀՀ Սահմանադրության 78-րդ հոդվածի համաձայն՝ Հիմնական իրավունքների և ազատությունների սահմանափակման համար ընտրված միջոցները պետք է պիտանի և անհրաժեշտ լինեն Սահմանադրությամբ սահմանված նպատակին հասնելու համար: Սահմանափակման համար ընտրված միջոցները պետք է համարժեք լինեն սահմանափակվող հիմնական իրավունքի և ազատության նշանակությանը: 6. Այսպիսով՝ հարկ է նշել համաչափության սկզբունքի կիրառման կարևորության մասին, քանի որ հետապնդվող օրինական նպատակին հասնելու համար կիրառվող միջոցների համաչափության պահպանման կարևորությունը մեծ է։ 7. Փաստորեն ստացվում է, որ նախագիծն ընդունվելու դեպքում պետական կառավարման մարմնի ղեկավարի հրամանով, կարող է վնասվել անձի իրավունքներն ու ազատությունները։ 8. Ուստի, նման ռիսկերից խուսափելու համար, գտնում ենք, որ այլ վայր տեղափոխելու համար սահմանված դեպքերը պետք է լիարժեքորեն հիմնավորվեն, ինչպես նաև գտնում ենք, որ նախագծին հարկավոր է անել լրացում, և ամրագրել՝ այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողին իր սեփական նախաձեռնությամբ այլ վայր տեղափոխելու իրողությունն ևս։ 9. Սույն հոդվածի 1-ին մասում նախատեսված առաջարկությունը կամ դիմումը հանրապետական հանձնաժողով կարող է ներկայացվել ելնելով՝ այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողի ընտանեկան պայմաններից, կազմակերպչական-հաստիքային անհրաժեշտությունից և այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողի առողջական վիճակից։ 10. Նախագծի 1-ին հոդվածի 2-րդ մասը ճիշտ է և ողջունելի, քանի որ նշյալ փոփոխությունով հնարավոր կարգավորում կտրվի այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողի ծառայության մեկ այլ վայր տեղափոխվելու խնդրին։ 11. «Այլընտրանքային ծառայության մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով, նշված է երեք պատճառ, որը կարող է հիմք հանդիսանալ այլընտրանքային աշխատանքային ծառայություն անցնող անձին, ծառայության մեկ այլ վայր տեղափոխելու համար, դրանք են՝ այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողի ընտանեկան պայմանները, կազմակերպչական-հաստիքային անհրաժեշտությունը և այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողի առողջական վիճակը: 12. Այստեղ առաջարկում ենք հավելել ևս 2 պատճառ, որը կարող է հիմք հանդիսանալ անձին ծառայության մեկ այլ վայր տեղափոխելու համար, դրանք են՝ այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողի մասնագիտական հմտությունների առկայությունը և/կամ/ կրթությունը և ընտանեկան կարգավիճակը(ամուսնություն/երեխաներ)։ 13. Նախագծի 1-ին հոդվածի 2-րդ մասում առաջարկում ենք այսպիսի սահմանում, քանի որ այդպիսով ծառայողին ծառայության այլ վայր տեղափոխման դիմելու հնարավորությամբ օժտված ծառայության վայրի կազմակերպման ղեկավարը կամ ծառայության իրականացումը կազմակերպող և վերահսկող մարմնի ղեկավարը այլընտրանքային աշխատանքային ծառայություն անցնող անձի համար կարող է հանգեցնել նրա իրավունքների պահպանմանը։ 14. Օրենքի նախագծի ընդունման անհրաժեշտությունը։ 15. Գտնում ենք, որ Օրենքում նշված հիմքերի նախատեսումը կանխատեսելի կդարձնի ծառայության ընթացքում այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողի այլ կազմակերպություն կամ այլ վայր ծառայության փոխադրվելու հետ կապված իրավահարաբերությունները և հնարավորություն կտա իրավասու պետական կառավարման մարմնի ղեկավարին՝ այլընտրանքային աշխատանքային ծառայության վայրի կազմակերպության ղեկավարի, կամ ծառայության իրականացումը կազմակերպող և վերահսկող լիազոր մարմնի ղեկավարի առաջարկության հիման վրա կայացնել համապատասխան իրավաչափ որոշում: 16. Տվյալ նախագծով սահմանված փոփոխման ենթակա 2-րդ հոդվածը բովանդակային առումով ընդունելի է և ողջունելի, քանի որ նախատեսում է իրավասու պետական կառավարման մարմնի ղեկավարին այլընտրանքային աշխատանքային ծառայողի այլ կազմակերպություն կամ այլ վայր ծառայության փոխադրելու առաջարկություն ներկայացնելու իրավունք տրամադրել այլընտրանքային աշխատանքային ծառայության վայրի կազմակերպության ղեկավարին, ինչպես նաև ՀՀ կառավարության 25.07.2013թ.-ի N796-Ն որոշմամբ սահմանված՝ ծառայության իրականացումը կազմակերպող և վերահսկող լիազոր մարմնի ղեկավարին: 17. Նախագծի ընդունումը հնարավոր կդարձնի հստակորեն սահմանել իրավասու այն մարմիններին և(կամ) պաշտոնատար անձանց, որոնց առաջարկության հիման վրա իրավասու պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը կկայացնի համապատասխան իրավաչափ որոշում: «Հայաստանի Իրավական Պաշտպանության Կոմիտե» Իրավապաշտպան ՀԿ-ի փորձագետ Գևորգ Մուղումյան