Արմեն Վարդանյան
11.09.2019
<<Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ>> Հայաստանի Հանրապետության օրենսգիրքում փոփոխություններ կատարելու մասին>> ՀՀ օրենքի նախագծի 1-ին հոդվածի 1-ին մասում <<փաստաթղթում կեղծ տվյալներ մտցնելը>> փաստացի կեղծում է, որը քրեորեն պատժելի արարք է, ուստի առաջանում է պատասխանատվության ինստիտուտի համաչափության խախտում, մյուս կողմից էլ մուծվող հարկի նվազեցման արդյունքում վարչականով քսան հազար տուգանքի սահմանումը ողջամիտ, իրատեսական և գործնական չէ, քանի որ կեղծման արդյունքում, որպես կանոն թաքցվում են էականորեն մեծ հարկեր, օրինակ՝ տեսականորեն և գործնականորեն հարյուր հազարավոր կամ միլիոնավոր չմուծված հարկի դեպքում 20000 դրամ տուգանքը իրավիճակի կանխման կամ լուծման հարց չի լուծելու, հակառակը հիմք կտա նման խախտումների ավելացմանը և վարչական պատասխանատվության միջոցով խնդրի լուծման խրախուսմանը: 1-ին հոդվածի 1-ին մասում <<հարկի նվազեցում>> ձևակերպումը ենթադրում է որպես իրավական հետևանք՝ հարկ չմուծելը կամ մւծելուց խուսափելը, ինչը ևս քրեական հետապնդման ենթակա գործողություն է, որը չպետք է ենթադրի նույն արարքի համար տարբեր իրավական հետևանքներ և դրանց կիրառման համար տարբեր պատասխանատվության միջոցների կիրառում: 1-ին հոդվածի 3-4-րդ մասերում և 2-րդ հոդվածի 2-3-րդ մասերում <<պարբերության>> բառը և դրա հոլովաձևերը և 4-րդ մասում <<պարբերությամբ>> բառերը փոխարինել <<մաս>> բառով և դրա հոլովաձևերով: 1-ին հոդվածի 3-րդ մասը հակասում է 2-րդ մասին. 2-րդ մասով նախատեսված հայտարարագիրը կամ հաշվարկը կամ այլ փաստաթուղթ չներկայացնելը առաջացնում է նախազգուշացում հետևանքը, որի դեպքում չի կարող լինել վարչական տույժ, իսկ 3-րդ մասում պարզ չէ, թե նախազգուշացվելու պարագայում ինչ պարտականության մասին է խոսքը, որի համար արդենիսկ նշանակված է տուգանք և այդ պարտականության չկատարման համար նախատեսվում է 15000 տուգանք: Այստեղ հաշվի առնել, որ պպարտականության չկատարման մասով նման ձևակերպումը կարող է ենթադրել նաև տուգանքի չվճարումը, որը կարող է լինել խիստ տարբեր՝ մեծ կամ փոքր չափերի, ինչը նշանակում է կրկնակի տուգանում /տուգանք՝ տոուգանքը չմուծելու համար, օրինակ՝ 1 մլն կամ կամայական այլ չափի տուգանքը չվճարելու համար ևս 1 տուգանք 15000 դրամ չափով, ինչը առնվազն տնտեսավարողի համար անտրամաբանական և լրացուցիչ բեռ է և վարչարարություն, դրանից բխող հետևանքներով//: Մյուս կողմից էլ տրամաբանական և իրավաչափ չէ նախազգուշացման ինստիտուտի ներդրման դեպքում կրկնակի տուգանքի գործելաոճը, պետք գործի հետևյալ հստակ սկզբունքը. որևէ խախտում 1-ին անգամ կատարելու համար կիրառվում է նախազգուշացում, իսկ դրանից հետո յուրաքանչյուր անգամ այդ խախտումը կրկնելու համար՝ որոշակի համաչափ և իրատեսական տուգանք, որը կարող է լինել միևնույն չափով կամ աճողական: Բացի այդ, պետք է հաշվի առնել, որ 3-րդ մասի ձևակերպման իմաստով ստեղծվում է իրավական խառնաշփոթ, երբ 3-րդ մասի տառացի ձևակերպման իրավակիրառությունը կհանգեցնի իրավիճակի, երբ նախկինում՝ օրինակ՝ նախազգուշացվելուց հետո կամ առաջ կամ նախազգուշացվելուն զուգահեռ, կոնկրետ կամ որևէ այլ պարտականության չկատարման համար կիրառված տուգանքը չմուծելու պարագայում 3-րդ մասի հիմքով համապատասխան որոշմամբ 15000 դրամ տուգանքով ստեղծվում է նախկին տուգանքի անտեսման կամ դրանից խուսափելու առերևույթ վիճակ կամ նախադրյալներ, ինչը պետք է բացառել: Նույն դիտարկումը և մտահոգությունը հաշվի առնել նաև նախագծի 2-րդ հոդվածում: