«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔՆՆՉԱԿԱՆ ԿՈՄԻՏԵԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հարկ է ընդգծել,որ նախագիծը զերծ չէ թերություններից:Ստորև ներկայացնեմ դրանցից մի քանիսը. 1/Արդարադատության ակադեմիայում ուսումը ինքնանպատակ ներդրված չի եղել,այն պայմանավորված է եղել հիմնականում նրանով,որ քննիչ դառնալու համար բուհ-երի իրավաբանական ֆակուլտետների կողմից դասավանդվող առարկաները բավարար չեն պատրաստի քննիչ ձևավորելու համար/սրա մասին հպանցիկ անդրադարձ եղավ նաև կառավարության նիստերց մեկի ժամանակ/,օրինակ Ակադեմիայում ուսումնասիրում են եվրոպական կոնվենցիոն իրավունք,իսկ բուհերում այն չի դասավանդվում:Կարելի է փաստել,որ ՄիԵԴ-ից Հայաստանի դեմ կայացված վճիռների մի զգալի հատվածն էլ նախաքննության արդյունքում թույլ տրված սխալների հետևանք է:Ինչևէ Ակադեմիայում ձևավորվել է մի բարի ավանդույթ,որ տեսական գիտելիքները զուգորդվում են գործնականի հետ և փաստորեն ապագա քննիչները փորձաշրջանի ընթացքում ըստ էության կատարում են բազմաթիվ քննչական ու դատավարական գործողություններ և հմտանում իրենց ապագա գործում :Նախագծով առաջարկվող իրավակարգավորմամբ նորավարտ իրավաբանը միանգամից նշանակվում է քննիչ և սկսում գործ քննել,այն դեպքում,երբ երբևէ նման փորձ չի ունեցել:Սա իհարկե մտահոգիչ է: 2/Նախագծով առաջարկվում է նորանշանակ քննիչներին Կոմիտեում պաշտոնի նշանակվելուց հետո առաջին 6 ամսվա ընթացքում քրեական գործի նախաքննությունը կկատարել քննչական խմբում՝ ներգրավվելով որպես քննչական խմբի քննիչ:Ընդհանրապես դատավարությամբ սահմանված կարգով բարդ և մեծածավալ,դժվար բացահայտելի գործերով է կազմվում քննչական խումբ:Արդյոք տրամաբանական է նորաթուխ քննիչին ներգրավել նման աշխատանքին:Չէ որ հենց այդ նորանշանակ քննիչն է պատասխան տալու օրենքի առջև իր թերի կատարած քննչական գործողության համար,այն դեպքում,երբ ինքը համալսարանում սովորելիս երբևէ չի կատարել քննչական կամ դատավարական գործողություններ,այլ միայն տեսական գիտելիքներ ունի դրա մասին:Բացի այդ,հետաքրքիր է արդյոք ՔԿ ստորաբաժանումների մեծ մասում այդքան մեծ թվով քննչական խմբեր են կազմվում,որ 1 հաստիք էլ պահեն այդ խմբերում աշխատելու համար:Այն դեպքում,երբ քննիչների մեծ մասը ուղղակի տիտանական աշխատանք է անում ՝իր վարույթում ունենալով տասնյակ քր.գործեր: 3/Որպես նախագծի հիմնավորում նշվում է ,որ Կոմիտեի քննիչի պաշտոն զբաղեցնելու համար թեկնածուներն անցնում են բարդացված ընթացակարգ քննչական այլ մարմինների (հատուկ քննչական ծառայություն, Ազգային անվտանգության ծառայության և պետական եկամուտների կոմիտեի համապատասխան ստորաբաժանումների) քննիչի պաշտոն զբաղեցնելու համեմատ: Նման տարբերակված մոտեցումը ըստ նախագծի հեղինակների հիմնավորված չէ:Պետք է չհամաձայնել սրա հետ,քանի որ նույն ՀՔԾ կամ ԱԱԾ քննիչները մինչև աշխատանքի նշանակվելը սովորաբար արդեն իսկ ունենում են քննչական աշխատանքի փորձ,որն էլ ձեռք են բերում նույն քննչական կոմիտեում:Այսինքն կոմիտեն ինքն է պատրաստում քննիչներ ՀՔԾ-ի կամ ԱԱԾ-ի համար:Ինչ վերաբերում է ՊԵԿ քննիչներին,ապա նրանց առջև դրված խնդիրներն սկզբունքորեն այլ են հետևաբար համեմատականներ տանելը ևս սխալ կլինի: 4/Որպես նախագծի կողմից ֆինանսական բեռը թեթևացնելու հնարավորությունը ևս վիճահարույց է :Այսպես այդ գումարի առյուծի բաժինը գնում է ուսանողնեիր կրթաթոշակին,այն ուսանողների ովքեր նույն փորձաշրջանի ընթացքում կատարում են քննիչի աշխատանք՝հետևաբար թեթևացնում տվյալ ստորաբաժանման աշխատանքները,այլապես այն ստորաբաժանումը,ուր իրենք անցնում են փորձաշրջան նոր աշխատակցի կարիք կունենա,որին ևս պետք է վճարվի: Սակայն ցավալին նա է,որ նախագծի հեղինակները պետք է գիտակցեն,որ արդարադատության իրականացումը ֆինանսական մեծ ռեսուրսներ է պահանջում և դրա հաշվին խնայողություններ անելը կնշանակի ունենալ վատ արդարադատության համակարգ: 5/Սույն որոշումը մեծապես կախված է նրանից,որ օր օրի Քկ ում աճում է քր գործերի թիվը և քննիչները ուղղակի ֆիզիկապես չեն հասցնում գործ քննել:Սակայն սա նոր խնդիր չէ և լուծումներն էլ առաջարկվել են,օրինակ քննիչի օգնականի հաստիք նախատեսելը, մանր,հեշտ բացահայտելի գործերը հետաքննությամբ ավարտելու օրենսդրական հնարավորության նախատեսումը,էլեկտրոնային նախաքննության ավելի մեծ ու արդյունավետ ծավալներ նախատեսելը և այլն: