«ՀԱՏՈՒԿ ՔՆՆՉԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ԵՎ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔՆՆՉԱԿԱՆ ԿՈՄԻՏԵԻ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐ

Հ Ի Մ Ն Ա Վ Ո Ր ՈՒ Մ

 «ՀԱՏՈՒԿ ՔՆՆՉԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ԵՎ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ  ՔՆՆՉԱԿԱՆ  ԿՈՄԻՏԵԻ  ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ

 ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԵՆԹԱԿԱ ՈԼՈՐՏԻ ԿԱՄ ԽՆԴՐԻ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄ.

Հաշվի առնելով 2018 թվականի մարտի 23-ի «Հանրային ծառայության մասին» օրենքը և այն հանգամանքը, որ 2017 թվականի նոյեմբերի 15-ին «Զինապարտության մասին» ՀՀ օրենքն ուժը կորցրել է մասնակի բացառություններով, և ընդունվել է նոր` «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» ՀՀ օրենքը` անհրաժեշտություն է առաջացել համապատասխան փոփոխություններ կատարել նաև «Հատուկ քննչական ծառայության մասին» և «ՀՀ քննչական կոմիտեի մասին» օրենքներում:

Նախագծերի ընդունումը պայմանավորված է օրենքներում առկա բացթողումներով և հակասություններով, ինչպես նաև նշված մարմիններում ծագող վարչաիրավական և աշխատանքային հարաբերությունների կարգավորմանը:

ԱՌԿԱ ԻՐԱՎԻՃԱԿԸ.

Նախագծերի ընդունումը պայմանավորված է տվյալ պահին առկա ստորև նշված խնդիրների լուծմամբ.

1. «ՀՀ քննչական կոմիտեի» մասին օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) և «Հատուկ քննչական ծառայության մասին» օրենքի հիմնական հասկացությունների հստակեցում:

«Հատուկ քննչական ծառայության մասին» ՀՀ օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) 2-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին պարբերությունը սահմանում է. Հատուկ քննչական ծառայությունում ծառայությունը պետական ծառայության տեսակ է, որի առանձնահատկությունները սահմանվում են սույն օրենքով:»: Օրենքի 2-րդ հոդվածը սահմանում է Օրենքի հիմնական հասկացությունները, որի 1-ին մասի 1-ին կետի համաձայն՝ քննչական կոմիտեում(այսուհետ՝ Կոմիտե) ծառայություն` պետական ծառայության հատուկ տեսակ, որի առանձնահատկությունները սահմանվում են սույն օրենքով:

Հարկ է նկատի ունենալ, որ քննարկվող հոդվածներում գործածվում է պետական ծառայություն» արտահայտությունը, որը չի համապատասխանում ներկայումս գործող Հանրային ծառայության մասին» ՀՀ օրենքում առկա պետական ծառայություն» ձևակերպմանը:

Բանն այն է, որ սույն թվականի ապրիլի 9-ին ուժի մեջ մտած այդ օրենքում «պետական ծառայություն» հասկացությունը ստացել է նոր բովանդակություն, համաձայն որի` «Պետական ծառայությունն ընդգրկում է դատական ծառայությունը, քաղաքացիական ծառայությունը, դիվանագիտական ծառայությունը, մաքսային ծառայությունը, հարկային ծառայությունը, փրկարար ծառայությունը, զինվորական ծառայությունը (բացառությամբ օրենքով սահմանված պարտադիր զինվորական ծառայության զորակոչի միջոցով իրականացվող շարքային կազմի պարտադիր զինվորական ծառայության), ազգային անվտանգության մարմիններում ծառայությունը, ոստիկանությունում ծառայությունը, քրեակատարողական ծառայությունը, դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայությունը, դատական կարգադրիչների ծառայությունը:» (հոդված 3, մաս 3-րդ):

Վերոնշյալ հոդվածը սպառիչ կերպով թվարկում է այն մարմինների ցանկը, որոնք համարվում են պետական ծառայություն իրականացնող մարմիններ, և այդ ցանկում Կոմիտեում և հատուկ քննչական ծառայությունում ծառայությունն ընդգրկված չէ:

Հարկ է նշել, որ Հանրային ծառայության մասին» ՀՀ օրենքի 3-րդ հոդվածի 1-ին մասը սահմանում է հանրային ծառայության երեք տեսակ, որոնք են` պետական ծառայությունը, համայնքային ծառայությունը և հանրային պաշտոնները: Վերջիններս իրենց հերթին բաժանվում են հետևյալ ենթատեսակների` պետական և համայնքային: Պետական պաշտոն են համարվում քաղաքական, վարչական, ինքնավար և հայեցողական պաշտոնները:

Քննարկվող օրենքի 7-րդ հոդվածի 3-րդ մասը սահմանում է ինքնավար պաշտոնների տեսակները, որոնք են` Մարդու իրավունքների պաշտպանի, Սահմանադրական դատարանի դատավորների, անկախ պետական մարմինների անդամների, ինքնավար մարմինների անդամների, Վիճակագրական պետական խորհրդի անդամների, Վճռաբեկ, վերաքննիչ և առաջին ատյանի դատարանների դատավորների, գլխավոր դատախազի և դատախազների, քննչական մարմինների ղեկավարների և ղեկավարների տեղակալների, քննիչների, Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի վերահսկիչ-վերստուգիչ ծառայության ղեկավարի պաշտոնները։

Վերը նշված հոդվածների ձևակերպումները չեն համապատասխանում Հանրային ծառայության մասին» ՀՀ օրենքի վերը քննարկված կարգավորմանը:

Ուստի, հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ նպատակահարմար ենք համարում Օրենքի, «Հատուկ քննչական ծառայության մասին» օրենքի և Հանրային ծառայության մասին»  օրենքի քննարկվող դրույթների համապատասխանեցումը:

2. Կոմիտեի նախագահի տեղակալի այլ լիազորությունները սահմանելու անհրաժեշտությունը:

Օրենքի 13-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի նախագահի տեղակալի լիազորությունները՝ սակայն այն սահմանված է սպառիչ ցանկով: Անհրաժեշտ է նկատի ունենալ, որ օրինակ՝ Կոմիտեի նախագահի 2014 թվականի հոկտեմբերի 23-ի «Հայաստանի Հանրապետության քննչական կոմիտեի նախագահի, նրա տեղակալների միջև աշխատանքի բաժանում կատարելու մասին» թիվ 779-Ա հրամանի համաձայն, յուրաքանչյուր տեղակալ իր համակարգման ոլորտին համապատասխան՝ հաստատում է վարչությունների կամ բաժինների ծառայողների միջև աշխատանքի բաժանումը՝ վարչության կամ բաժնի պետի կողմից հաստատված ցանկին համապատասխան: Ուստի, հաշվի առնելով Կոմիտեի նախագահի տեղակալի կողմից իրականացվող վերոնշյալ լիազորությունը, անհրաժեշտություն է առաջանում Օրենքի 13-րդ հոդվածի 1-ին մասում լրացնել 1.1-րդ կետ՝ սահմանելով, որ Կոմիտեի նախագահի տեղակալը կատարում է աշխատանքի բաժանում իր համակարգման ներքո գտնվող քննչական ստորաբաժանումների ծառայողների միջև:

3. Կոմիտեի ծառայողներին ներկայացվող հիմնական պահանջների հստակեցում:

«Հատուկ քննչական ծառայության մասին» օրենքի 6-րդ հոդվածի 3-րդ մասը սահմանում է. «Հատուկ քննչական ծառայության պաշտոնի կարող են նշանակվել նաև սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի պահանջներին չհամապատասխանող, սակայն դիմելու պահին «Զինապարտության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասի «բ-ե» կետերով նախատեսված հիմքերով պարտադիր զինվորական ծառայությունից ազատված կամ 13-րդ հոդվածի համաձայն` մինչև 27 տարին լրանալը պարտադիր զինվորական ծառայության զորակոչից տարկետում ստացած և պահեստազորում հաշվառված անձինք:»:

Օրենքի 17-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի ծառայողներին ներկայացվող հիմնական պահանջները, որի 2-րդ մասի համաձայն՝ Կոմիտեում պաշտոնի կարող են նշանակվել նաև սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի պահանջներին չհամապատասխանող, սակայն դիմելու պահին «Զինապարտության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասի «բ-ե» կետերով նախատեսված հիմքերով պարտադիր զինվորական ծառայությունից ազատված կամ այդ օրենքի 13-րդ հոդվածի համաձայն՝ մինչև 27 տարին լրանալը պարտադիր զինվորական ծառայության զորակոչից տարկետում ստացած և պահեստազորում հաշվառված անձինք:

Օրենքի 18-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի ծառայողների թեկնածությունների ցուցակը, որի 4-րդ մասի 4-րդ կետի համաձայն, Կոմիտեի ծառայողների թեկնածությունների ցուցակում ընդգրկվելուն հավակնող անձը ներկայացնում է` պարտադիր զինվորական ծառայություն անցած լինելու կամ օրենքով նախատեսված կարգով պարտադիր զինվորական ծառայությունից ազատված լինելը կամ տարկետում ունենալը հավաստող փաստաթուղթ (եթե արական սեռի հավակնորդ է):

Նկատի ունենալով, որ «Զինապարտության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասի «բ-գ» կետերը, ինչպես նաև 13-րդ հոդվածը 15.11.2017 թվականի ՀՕ-195-Ն օրենքի համաձայն ուժը կորցրել են, իսկ 12-րդ հոդվածի 1-ին մասի «ե» կետն ուժը կկորցնի 01.01.2021 թվականին` համաձայն  15.11.2017 թվականի ՀՕ-195-Ն օրենքի 73-րդ հոդվածի 4-րդ մասի, ուստի անհրաժեշտություն է առաջանում փոփոխություն կատարելու վերը նշված հոդվածներում, որով կսահմանվեն, որ Հատուկ քննչական ծառայությունում և Կոմիտեում պաշտոնի կարող են նշանակվել նաև օրենքով նախատեսված կարգով ու հիմքով պարտադիր զինվորական ծառայությունից ազատված անձինք, հիմք ընդունելով այն հանգամանքը, որ Օրենքը նախատեսում է բացառություն Կոմիտեի ծառայողների թեկնածությունների ցուցակում ընդգրկվելուն հավակնող անձանց համար, ովքեր կարող են ներկայացնել պարտադիր զինվորական ծառայություն անցած լինելու կամ օրենքով նախատեսված կարգով պարտադիր զինվորական ծառայությունից ազատված լինելը կամ տարկետում ունենալը հավաստող փաստաթուղթ (եթե արական սեռի հավակնորդ է): Ստացվում է, որ անձը պարտադիր զինվորական ծառայություն անցած լինելու կամ օրենքով նախատեսված կարգով պարտադիր զինվորական ծառայությունից ազատված լինելը կամ տարկետում ունենալը հավաստող փաստաթուղթ ունենալու դեպքում իրավունք ունի ընդգրկվելու Կոմիտեի ծառայողների թեկնածությունների ցուցակում, սակայն Կոմիտեում ծառայության նշանակվելու դեպքում անձի վրա տարածվում են «Զինապարտության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասի «բ-գ» կետերը, ինչպես նաև 13-րդ հոդվածով նախատեսված սահմանափակումները, այն պարագայում, երբ «Զինապարտության  մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի քննարկվող հոդվածներն ուժը կորցրել են:

4. Կոմիտեի ծառայողների թեկնածուների ցուցակում ընդգրկելու ընթացակարգի հստակեցում:

Օրենքի 18-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի ծառայողների թեկնածությունների ցուցակը, որի 4-րդ մասի 3-րդ կետի համաձայն՝ Կոմիտեի ծառայողների թեկնածությունների ցուցակում ընդգրկվելուն հավակնող անձն ի թիվս այլնի ներկայացնում է  կենսագրական տվյալները պարունակող քարտ` իրավաբանի մասնագիտություն ձեռք բերելուց հետո իր մասնագիտական իրավաբանական գործունեության նկարագրությամբ` կցելով համապատասխան ապացույցներ (այդ թվում՝ պաշտոնի անձնագիր կամ այլ փաստաթղթեր, որոնք հավաստում են մասնագիտական իրավաբանական ստաժ դիտարկվող աշխատանքում աշխատանքային պարտականությունները):

Նկատի ունենալով այն հանգամանքով, որ փաստացի լրացվում է ոչ թե անձնական քարտ, այլ անձնական թերթիկ, որի ձևանմուշն առկա է թե՛ գրախանութներում, թե՛  էլեկտրոնային տարբերակով համացանցում, ուստի անհրաժեշտություն է առաջանում հիշյալ կետը շարադրել նոր խմբագրությամբ, որպեսզի հակասություններ չառաջանան Օրենքում առկա ձևակերպման և Կոմիտեի ծառայողների թեկնածությունների ցուցակում ընդգրկվելուն հավակնող անձնի կողմից ներկայացրած «անձնական թերթիկ» ձևանմուշ ձևակերպման միջև:  

5. Կոմիտեի ծառայողներին կադրերի ռեզերվից նշանակման ընթացակարգը սահմանող իրավական նորմերի հստակեցում:

Օրենքի 22.1-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի ծառայողներ կադրերի ռեզերվը, սակայն գործող օրենսդրությամբ առհասարակ կարգավորված չէ կադրերի ռեզերվում գտնվող ծառայողի պաշտոնի նշանակման ընթացակարգը, իսկ հավասարազոր կամ ավելի բարձր պաշտոնում նշանակելը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ կադրերի ռեզերվում ծառայողը գտնվում է ոչ իր մեղքով տեղի ունեցող կառուցվածքային կամ այլ փոփոխությունների հետևանքով, հետևաբար պայմանների վատթարացումը, այսինքն՝ ավելի ցածր պաշտոնի նշանակումը, արդարացված չէ: Սակայն, ծառայողի համաձայնությամբ նա կարող է նշանակվել նաև ցածր պաշտոնի:

Ուստի, անհրաժեշտություն է առաջանում կատարելու լրացում, ըստ որի Կոմիտեի նախագահը կադրերի ռեզերվում գտնվող քննչական կոմիտեի ծառայողներին կարող է նշանակել հավասարազոր կամ ավելի բարձր պաշտոնում:

6. Կոմիտեի ծառայողների դասային աստիճանների շնորհման հետ կապված իրավահարաբերությունների հստակեցում:

Օրենքի 25-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի ծառայողների դասային աստիճանների շնորհման ժամկետները, որի 7-րդ մասի համաձայն՝ ատեստավորումը սույն օրենքով սահմանված կարգով հետաձգվելու և վերապատրաստման գործուղվելու, կարգապահական տույժ ունենալու, քննչական կոմիտեի ծառայողի լիազորությունները կասեցնելու կամ նրա նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցված լինելու դեպքերում հերթական դասային աստիճանի շնորհումը հետաձգվում է:

Նկատի ունենալով, որ առկա ձևակերպումը կրում է վերացական բնույթ, ուստի նման ձևակերպումից խուսափելու և իրավական որոշակիությունն ապահովելու հանգամանքով պայմանավորված առաջարկվում է «Ատեստավորումը սույն օրենքով սահմանված կարգով հետաձգվելու և վերապատրաստման գործուղվելու» բառերը փոխարինել «Մինչև երեք տարեկան երեխայի խնամքի կապակցությամբ արձակուրդում գտնվելու» բառերով:

Բացի այդ, Օրենքի հիշյալ հոդվածի 2-րդ մասը սահմանում է, որ եթե սույն օրենքի 24-րդ հոդվածի 8-րդ մասով սահմանված դասային աստիճանի համապատասխանեցման արդյունքում այն ավելի բարձր է քննչական կոմիտեի ծառայողի տվյալ պաշտոնին նշանակվելու համար սույն օրենքի 24-րդ հոդվածով սահմանված առավելագույն դասային աստիճանից, ապա շնորհվում է տվյալ պաշտոնի համար սահմանված առավելագույն դասային աստիճանից մեկ աստիճան բարձր դասային աստիճան:

Ակամա ստացվում է, որ ծառայողի դասային աստիճանը կամ կոչումը, որը նա ստացել է այլ ծառայությունում, կարող է իջեցվել՝ ինչն անթույլատրելի է, քանի որ նման մոտեցումն իր մեջ պարունակում է պատժիչ տարրեր: Ավելին, նման պատժատեսակ նախատեսված է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 53-րդ հոդվածով, որի համաձայն՝ ծանր կամ առանձնապես ծանր հանցագործության համար անձին դատապարտելիս դատարանը, հաշվի առնելով հանցավորի անձը բնութագրող տվյալները, նրան կարող է զրկել հատուկ կամ զինվորական կոչումից, կարգից, աստիճանից կամ որակավորման դասից: Այսինքն նշված լրացուցիչ պատիժը կիրառելի է միայն ծանր և առանձնապես ծանր հանցագործություն կատարելու դեպքում: Այս իրավակարգավորմամբ ստացվում է, որ առանց դատական ակտի և առանց որևէ հիմնավորմամբ առհասարակ, անձը զրկվում էիր դասային աստիճանից, ինչը հակասում է մարդու հիմնարար իրավունքներին:

Կամ այլ իրավիճակ. գեներալ-լեյտենանտի կոչում ունեցող անձն իր ցանկությամբ նշանակվում է Կոմիտեում այնպիսի պաշտոնի, որի համար առավելագույն դասային աստիճանը ՀՀ պետական ծառայության 2-րդ դասի խորհրդականն է, այսինքն կստացվի նրան աստիճանազրկելու ընթացակարգ, որը նույնպես կխախտի նշանակվողի իրավունքները:  

7. Կոմիտեի գործունեությանն օժանդակող անձանց պարգևատրման տեսակների հստակեցում:

Կոմիտեի գործունեության ընթացքում քաղաքացիները, պետական այլ մարմինների ծառայողներն աջակցում են քննիչին վերջինիս լիազորությունների արդյունավետ իրականացմանը, որի պայմաններում անհրաժեշտություն է առաջանում, որպեսզի Կոմիտեի նախագահը՝ Կոմիտեի գործունեությանն օժանդակող անձանց պարգևատրի՝ շնորհակալագրով, հուշանվերով, դրամական պարգևատրմամբ:

Առաջարկվում է հիշյալ հոդվածի 1-ին մասում «շնորհակալագրով, հուշանվերով, դրամական պարգևատրմամբ» բառերը փոխարինել «սույն օրենքի 28-րդ հոդվածի 1-ին կետի 1-3-րդ և 7-րդ խրախուսման միջոցներով» բառերով:

Փոփոխությունը պայմանավորված է Օրենքում կիրառվող եզրույթների միասնականությունն ապահովելու պայմանով, քանի որ ինքնին կիրառվող խրախուսանքի միջոցները նույնն են: Բացի այդ Կոմիտեի գործունեությանն օժանդակող անձինք կարող են խրախուսվել նաև մեդալով կամ կրծքանշանով, առավել ևս եթե այդ անձինք այլ գերատեսչությունների կամ կառույցների ղեկավարներ են:

8. Կոմիտեի ծառայողին այլ պաշտոնի փոխադրելու հիմքերի նախատեսում:

Օրենքի 33-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի ծառայողին ավելի ցածր պաշտոնի փոխադրելու իրավական հիմքերը: Սակայն, Օրենքը չի նախատեսում Կոմիտեի ծառայողին այլ պաշտոնի փոխադրելու ընթացակարգ: Ուստի, առաջարկվում է Օրենքում կատարել լրացում, ըստ որի Կոմիտեի նախագահը ծառայողական անհրաժեշտությամբ պայմանավորված՝ առանց քննչական ծառայողի ցանկության, կարող է նրան փոխադրել զբաղեցրած պաշտոնին հավասարազոր կամ առաջխաղացման կարգով՝ այլ պաշտոնի:

Նշված լրացումը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ Կոմիտեի նախագահը ծառայողական անհրաժեշտությամբ պայմանավորված՝ առանց Կոմիտեի ծառայողի ցանկության վերջինիս այլ պաշտոնի փոխադրելը նախատեսում է այն դեպքերի համար, երբ գործուղմամբ առկա ծանրաբեռնվածությունը, գործերի բաշխվածությունը կամ այլ հարցերը, կարգավորել հնարավոր չէ և այդ պայմաններում ծառայողական անհրաժեշտություն է առաջանում ծառայողին փոխադրել այլ պաշտոնի:

Այս հոդվածով կարգավորվելու են հավասարազոր կամ առաջխաղացման կարգով այլ պաշտոնի փոխադրելը:

9. Կոմիտեի ծառայողին գործուղելու հիմքերի հստակեցում:

Օրենքի 34-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի ծառայողի գործուղման հետ կապված դրույթները, որտեղ առկա են  ձևակերպումներ, որոնք հստակեցման կարիք ունեն: Ուստի, առաջարկվում է Օրենքի հիշյալ հոդվածի 1-ին մասում «գործուղվել» բառից հետո լրացնել «այլ քննչական մարմին» բառերը, իսկ «պատճառով» բառից հետո «կամ քննչական խմբում ընդգրկվելու նպատակով» բառերը: Իսկ 4-րդ մասում՝ «գործուղվել» բառից հետո լրացնել «, բացառությամբ քննչական խմբում ընդգրկվելու նպատակով այլ քննչական մարմին կամ մարզային ստորաբաժանման ներսում գործուղվելու դեպքերի» բառերը:

Հիշյալ լրացումները պայմանավորված են նրանով, որ Կոմիտեի ծառայողները գործուղվում են Ազգային անվտանգության ծառայությունում կամ Հատուկ քննչական ծառայությունում քննվող բազմադրվագ և բարդ գործերով կազմվող քննչական խմբերի կազմում քննություն իրականացնելու, ինչը երբեմն տևում է 1 տարուց ավել կամ կարող է անհրաժեշտություն առաջանա կասեցված գործով կամ մաս անջատված գործով իրականացնել նույնական քննություն, որի դեպքում տրամաբանական է և նպատակահարմար գործուղել նույն քննիչին, ով ոչ միայն ծանոթ է այդ գործին և առավել արդյունավետ կիրականացնի նախաքննությունը, այլ նաև կկարողանա պատճառահետևանքային որոշ վերլուծություններ իրականացնել հետագա ընթացքի առնչությամբ: Միևնույն մարզային ստորաբաժանման ներսում գործուղումների անհրաժեշտությունը պայմանավորված է նույն վարչության տարբեր բաժինների քննիչների ծանրաբեռնվածության անհավասարությամբ և քննության արդյունավետությունից ելնելով, որոշակի ժամանակահատվածով քննիչների գործուղմամբ այդ բաժնում քրեական գործ քննող քննիչների թվի ժամանակավոր ավելացմամբ:

• Կոմիտեի ծառայողի ատեստավորման ընթացակարգի հստակեցում:

Օրենքի 35-րդ հոդվածով կարգավորվում է Կոմիտեի  ծառայողի ատեստավորման կարգը, որի 6-րդ մասի 2-րդ կետը սահմանում է այն պաշտոնները, որոնցում  նշանակված  ծառայողներն Օրենքով սահմանված կարգով ատեստավորման ենթակա չեն:

Հարկ է նկատել, որ Օրենքի 16-րդ հոդվածով սահմանված են Կոմիտեի կենտրոնական մարմնի գլխավոր վարչությունների պետերի տեղակալների, հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչության պետի տեղակալի պաշտոնները: Այստեղ հակասություն է առաջանում Օրենքի 35-րդ հոդվածի և 16-րդ հոդվածի դրույթների միջև, քանի որ Կոմիտեի կենտրոնական մարմնի գլխավոր վարչությունների պետերի տեղակալների և հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչության պետի տեղակալի պաշտոնները համարժեք են Օրենքի 16-րդ հոդվածի 5-րդ մասի 1-ին ենթախմբում ընդգրկված մյուս պաշտոններին և հետևաբար Կոմիտեի կենտրոնական մարմնի գլխավոր վարչությունների պետերի տեղակալների և հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչության պետի տեղակալի պաշտոններին համարժեք  պաշտոններ զբաղեցնող անձինք ատեստավորման ենթակա չեն, ուստի առաջարկվում է հստակեցնել դրույթների միջև եղած հակասությունը և Օրենքի 35-րդ հոդվածի 6-րդ մասի  2-րդ կետով սահմանված ատեստավորման ոչ ենթակա անձանց մեջ ընդգրկել նաև հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչության պետի տեղակալին:

11. Կոմիտեի ծառայողի կրթական ծրագրերին մասնակցության ապահովման վերաբերյալ դրույթների հստակեցում:

Օրենքի 36.1-րդ հոդվածը սահմանում է Կոմիտեի ծառայողի մասնակցությունը կրթական ծրագրերի, որի 1-ին մասի երկրորդ և երրորդ նախադասությունները առաջարկվում է շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ. «Աշխատանքային ժամերին Հայաստանի Հանրապետության տարածքում միջոցառումներին մասնակցելու կապակցությամբ մինչև հինգ օր տևողությամբ բացակայելու վերաբերյալ գործուղման հրամանը կայացնում է քննչական կոմիտեի նախագահի համապատասխան տեղակալը: 5 օրից ավել ժամկետով կամ Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս իրականացվող միջոցառումների դեպքում գործուղման հրամանը կայացնում է քննչական կոմիտեի նախագահը:»

Նշված լրացումը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ համապատասխան թույլտվությունը ձևակերպվում է գործուղման հրամանի տեսքով, ինչով և պայմանավորված է հրամանի ձևաչափի ամրագրումը: Բացի այդ, գործուղման հրաման տրամադրելիս տարանջատված մոտեցում է դրսևորվում ոչ միայն ըստ ժամկետի (որն ընդ որում երկարացվում է 2-ից 5 օր տևողությամբ), այլ նաև ըստ տարածքի: Այսինքն, եթե կրթական վերապատրաստման այլ ծրագրեր, համաժողովներ կամ իրավաբանների մասնագիտական այլ հավաքներ տեղի ունենան Հայաստանի Հանրապետությունում և տևեն 5 օրից ոչ ավել (ինչը գործնականում առավել հաճախ է հանդիպում ԱՄՆ դեսպանատան, ԵԽ, ԵՄ, այլ կազմակերպությունների կողմից կազմակերպվող միջոցառոմների դեպքում), ապա գործուղման հրամանը տալու է Կոմիտեի նախագահի համապատասխան տեղակալը: Եթե այդ միջոցառումները տևելու են 5 օրից ավել կամ լինելու են Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս, ապա նման լիազորությամբ օժտված կլինի միայն Կոմիտեի նախագահը:

12.Հատուկ քննչական ծառայության գործունեության իրավական երաշխիքների հստակեցում:

Անդրադառնալով Նախագծում առաջարկվող հաջորդ փոփոխությանը՝ հարկ է նկատել, որ «Հատուկ քննչական ծառայության մասին» Օրենքի 17-րդ հոդվածը, որը սահմանում է Ծառայության գործունեության երաշխիքները, նշում է. Հատուկ քննչական ծառայությունն ինքնուրույն պետական մարմին է և լիազորություններն իրականացնելիս անկախ է և ենթարկվում է միայն օրենքին:»:

2015 թվականին Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության մեջ կատարված փոփոխությունների արդյունքում դրանում զետեղվել է Գլուխ 8-ը՝ «Դատախազությունը և քննչական մարմինները» վերտառությամբ, և ներկայումս ՀՀ Սահմանադրության 178-րդ հոդվածը անդրադարձ է կատարում քննչական մարմիններին, որոնց թվում է նաև Ծառայությունը: Մինչդեռ նախորդ խմբագրությամբ ՀՀ Սահմանադրության շրջանակներում քննչական մարմինների վերաբերյալ որևէ ձևակերպում առկա չէր, իսկ ՀՀ դատախազությանը վերաբերող հոդվածներն ամրագրված էին Դատական իշխանությունը» գլխում:

Քննչական մարմինների` ՀՀ Սահմանադրությունում ամրագրումը պայմանավորված է նշված մարմիններին, այսպես կոչված, սահմանադրական մարմինների կազմում ընդգրկելու անհրաժեշտությամբ՝ հաշվի առնելով վերջիններիս գործունեության կարևորությունը, այդ մարմինների` սահմանադրական նորմերի անշեղ իրագործման պարտականությունը, ՀՀ իրավակարգի պահպանման հարցում ունեցած նշանակալի դերը:

Ուստի, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ 2015 թվականի սահմանադրական փոփոխությունների արդյունքում Ծառայությունը դասվել է սահմանադրական մարմինների շարքին, առավել նպատակահարմար է սահմանել, որ Ծառայությունն իր գործունեությունը իրականացնելիս առաջնորդվում է ՀՀ Սահմանադրությամբ և օրենքով:

ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ, ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ԱՐԴՅՈՒՆՔԸ,

Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ մշակվել է «Հատուկ քննչական ծառայության մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին» և «ՀՀ քննչական կոմիտեի մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքների նախագծերը, որն ուղղված է վերոնշյալ օրենքներում առկա հակասությունների և բացթողումների վերացմանը, ինչպես նաև նշված մարմիններում ծագող վարչաիրավական և աշխատանքային հարաբերությունների կարգավորմանը:

ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱԿՏԻ ՆԱԽԱԳԻԾԸ ՄՇԱԿՈՂ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒ ՄԱՐՄԻՆԸ, ԻՆՉՊԵՍ ՆԱԵՎ, ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅԱՆ ԴԵՊՔՈՒՄ, ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՂԻ, ՀԵՂԻՆԱԿՆԵՐԻ և ՄՇԱԿՄԱՆԸ ՄԱՍՆԱԿՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՄԱՍԻՆ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ,

Նախագիծը մշակվել է Արդարադատության նախարարության կողմից՝ Հատուկ քննչական ծառայության և Քննչական կոմիտեի առաջարկությամբ: