«ՀՀՇՆ 24-02-2022 «ՇԵՆՔԵՐԻ ԷՆԵՐԳԱԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄ. ԷՆԵՐԳԱԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ԿՈՄԻՏԵԻ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՀՐԱՄԱՆԻ ՆԱԽԱԳԻԾ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ՀՀՇՆ 24-02-2022 «ՇԵՆՔԵՐԻ ԷՆԵՐԳԱԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄ. ԷՆԵՐԳԱԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ԿՈՄԻՏԵԻ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՀՐԱՄԱՆԻ ՆԱԽԱԳԾԻ

1. Անհրաժեշտությունը

ՀՀՇՆ 24-02-2022 «Շենքերի էներգաարդյունավետության ապահովում. Էներգաարդյունավետության գնահատման ցուցանիշներ» շինարարական նորմերի մշակումը պայմանավորված է ՀՀ կառավարության 2018 թվականի ապրիլի 12-ի «Նոր կառուցվող բնակելի բազմաբնակարան շենքերում, ինչպես նաև պետական միջոցների հաշվին կառուցվող (վերակառուցվող, նորոգվող) օբյեկտներում էներգախնայողության և էներգաարդյունավետության տեխնիկական կանոնակարգը սահմանելու մասին» N 426-Ն որոշման 3-րդ կետի հանձնարարականի կատարումն ապահովելու անհրաժեշտությամբ:

2. Ընթացիկ իրավիճակը և խնդիրները

ՀՀ տարածքում նոր կառուցվող և վերակառուցվող բնակելի, հասարակական  և արտադրական նշանակության շենքերի և շինությունների համար էներգաարդյունավետության ապահովման նվազագույն պահանջները, գնահատման ցուցանիշների  չափանիշները, էներգաարդյունավետության գնահատման-հաշվարկման պարզեցված (կիրառման համար մատչելի) մեթոդաբանությունը   գործող օրենսդրական, ենթաօրենսդրական  ակտերով կամ նորմատիվատեխնիկական փաստաթղթերով ամբողջական ծավալով և տեխնոլոգիական լուծումներով ներկայացված չէ:

Կլիմայի փոփոխության մասին ՀՀ Չորրորդ Ազգային հաղորդագրությունն (2020) ըստ կլիմայի փոփոխության մասին ՄԱԿ-ի շրջանակային կոնվենցիայի (ՄԱԿ ԿՓՇԿ)՝ բնակելի, հասարակական և արտադրական շենքերը առանձնացվում են, որպես ջերմոցային գազերի արտանետումների հիմնական աղբյուր, դասելով դրանք  կլիմայի փոփոխության մեղմման հարցում երկրի  տնտեսական քաղաքականության առաջնահերթությունների շարքին:

ՀՀ շրջական միջավայրի նախարարության ջերմոցային գազերի ազգային կադաստրի 2017 թվականի հաշվետվության համաձայն՝ էներգետիկ սեկտորի ընդհանուր ջերմոցային գազի արտանետումների 18%-ի աղբյուրը բնակելի շենքերում վառելիքի այրումն է, իսկ 7%-ը՝ հասարակական և արտադրական շենքերում վառելիքի այրումը: Բնակելի շենքերում էներգիայի վերջնական սպառումը (ԷՎՍ), երկրի ընդհանուր ԷՎՍ (2015-2018 թթ.) մեջ կազմում է 33%-38%, իսկ արտադրական/հասարակական նշանակության շենքերի մասով՝ 18%-20%:

Միաժամանակ էներգիա սպառող Շենքերն էներգախնայողության զգալի ներուժ են, որը հնարավոր է իրացնել արդի էներգաարդյունավետ (ԷԱ) տեխնոլոգիաների և պրակտիկայի արդյունավետ կիրառման, ՇԷԲ (շենքի էներգետիկ բնութագիր) սերտիֆիկացման համակարգի կայացման, ռիսկերի նվազեցման քաղաքականության, ԷԱ վարկավորման ներդրման և այլ միջոցառումների իրականացման շնորհիվ:

Հայաստանը 2004 թվականին ընդգրկվել է Եվրոպական հարևանության քաղաքականության (ԵՀՔ) շրջանակներում, ինչը նպատակ ունի նպաստելու Հայաստանի օրենսդրության, նորմերի և ստանդարտների ներդաշնակեցմանը Եվրոպական միության չափանիշներին: Վերջինիս առնչությամբ կարևորվում են ԵՄ հրահանգները (դիրեկտիվները), այդ թվում «Շենքերի էներգետիկ բնութագրերի վերաբերյալ» 2010/31/ԵՄ հրահանգը, ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի շրջանակներում Հայաստանի ստանձնած պարտավորությունները, ՇԷԲ ստանդարտների ընդունումը:

Խնդրի կարգավորման առաջնահերթությունը բխում է Հայաստանում գոյություն ունեցող շենքերի էներգաարդյունավետությունը (անվտանգությունը) բարձրացնելու և էներգիայի հիմնական սպառողի (բնակելի, հասարակական և արտադրական շենքերի) կողմից ջերմոցային գազերի արտանետումների ծավալը նվազեցնելու, ինչպես նաև դրանց համար էներգետիկ բնութագրեր կազմելու, էներգաարդյունավետության դասը որոշելու, էներգաարդյունավետության գնահատման ցուցանիշներ սահմանելու և համապատասխան մեթոդաբանություն մշակելու անհրաժեշտությամբ:

Նշված նորմերի մշակումը հանդիսանում է AM 1.4/2019  «Աջակցություն շենքերի էներգետիկ բնութագրերի հաշվարկման միասնական մեթոդաբանության  մշակման 2021-2025 թվականների գործողությունների ծրագրով» նախատեսված 1-ին և 2-րդ տարիների միջոցառումների մաս, որն ընդունվել է Միջազգային Էներգետիկ Խարտիայի կողմից 2020 թվականի հունիս ամսին:

Որպես պահանջված առաջնահերթություն, ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտեն ՀՀ 2021-2022 թվականների պետական բյուջեների միջոցների հաշվին նախաձեռնել է ՀՀՇՆ 24-02-2022 «Շենքերի էներգաարդյունավետության ապահովում. Էներգաարդյունավետության գնահատման ցուցանիշներ» շինարարական նորմերի մշակման գործընթացը: 2021 թվականի ապրիլի 9-ի N ՀՀՔԿ-ԳՀԱՇՁԲ-21/10 պետական գնման պայմանագրի համաձայն՝ «Էներգետիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ» փակ բաժնետիրական ընկերությանը պատվիրվել են «Շենքերի էներգաարդյունավետության ապահովում. Էներգաարդյունավետության գնահատման ցուցանիշներ» շինարարական նորմերի մշակման և տեղայնացման աշխատանքները: Աշխատանքների կատարման ժամկետ է սահմանվել 320 օրացուցային օրը:

3. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք

Նախագիծը մշակվել է ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտեի և «Էներգետիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ» փակ բաժնետիրական ընկերությանը կողմից:

4. Ակնկալվող արդյունքը

Հայաստանի Հանրապետությունում նոր կառուցվող բնակելի բազմաբնակարան շենքերում, ինչպես նաև պետական միջոցների հաշվին կառուցվող (վերակառուցվող, նորոգվող) օբյեկտներում էներգախնայողության և էներգաարդյունավետության ապահովման նպատակով միջազգային չափանիշներին համապատասխան շինարարական նորմեր: