Ամփոփաթերթում ներառվում են նախագծի վերաբերյալ ներկայացված բոլոր բովանդակային առաջարկությունները, առցանց գրվածները` 2 աշխատանքային օրվա, էլ. փոստով ուղարկվածները` 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում
| h/h | Առաջարկության հեղինակը, ստացման ամսաթիվը | Առաջարկության բովանդակությունը | Եզրակացություն | Կատարված փոփոխությունը |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | |
| 1 | Justice Group 03.06.2019 18:29:45 | Անհրաժեշտ է վերագնահատել ներման ինստիտուտը ամբողջությամբ, որի համար նախևառաջ անհրաժեշտ է հրապարակել նախկինում ներում շնորհվածների ցուցակները։ Անթույլատրելի է ներման գործընթացը կիրառել խտրական ձևով՝ միայն առանձնապես ծանր հանցագործություններ կատարած անձանց նկատմամբ։ Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանը սահմանել է և վերահաստատել, որ անթույլարելի է ներում շնորհել մարդու իրավունքների կոպիտ և ծանր խախտումների համար (Ould Dah v. France, գործ N 13113/03, 17/03/2009): Հետևաբար, անհրաժեշտ է բացառել, որ «ծանր հանցագործութան համար» ներում շնորհելու օրենսդրական պահանջը բացառի մարդու իրավունքների խախտումների, կոռուպցիոն հանցագործությունների համար, որոնք ներպետական օրենսդրությամբ որակվում են ծանր հանցագործություններ, ներում շնորհվի: Գտնում ենք, որ նախագծի 5-րդ հոդվածով առաջարկը, որ «բացառիկ կարող են ճանաչվել դատապարտյալի՝ առողջական վիճակով պայմանավորված կյանքին սպառնացող անմիջական վտանգը» անհրաժեշտ չի ներառել Ներման մասին օրենքում, քանի որ Կառավարության 825 որոշմամբ (2006թ․) սահմանվում է պատիժը կրելուն խոչընդոտող ծանր հիվանդությունների ցանկ։ Անհրաժեշտ է սահմանել օբյեկտիվ չափանիշներ ներում շնորհելու համար, ինչպես նաև նվազագույն շեմ, ըստ որի՝ պատժի կրման որոշակի ժամանակահատվածից հետո միայն հնարավոր լինի ներում շնորհել։ | Չի ընդունվել | 1.Նախկինում ներման Հրամանագրերի կամ դրանցում պարունակող անձնական տվյալների պրոակտիվ հրապարակման պահանջ նախատեսված չի եղել: Ինչ վերաբերում է Նախագծին, ապա հարկ ենք համարում նշել, որ Նախագծով նախատեսվել է Հանրապետության նախագահի հրամանագրերը հրապարակման պահից հետո՝ երկու աշխատանքային օրվա ընթացքում տեղադրվում են Հանրապետության նախագահի աշխատակազմի պաշտոնական ինտերնետային կայքէջում: 2.Ըստ էության առաջարկ ներկայացնող կազմակերպությունը շփոթել է Նախագծով առաջարկվող իրավակարգավորումները: Այսպես՝ ներման գործընթացը կիրառելի է յուրաքանչյուր դատապարտյալի նկատմամբ, դա Սահմանադրությամբ երաշխավորված իրավունք է, որը տարածվում է յուրաքանչյուրի վրա, բացառություն է համարվում «Ներման մասին» օրենքի 7-րդ հոդվածի 4-րդ մասը, համաձայն որի՝ ներում չի շնորհվում Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքով նախատեսված՝ խաղաղության և մարդկության անվտանգության դեմ ուղղված հանցագործության կամ խոշտանգման համար դատապարտված անձին: Ներման գործընթացը կիրառելի է անձի նկատմամբ անկախ իր կատարած հանցագործության տեսակից, բացառությունն արդեն նշվել է: Ինչ վերաբերում է այն առաջարկին, որ ներում շնորհելը բացառվի ծանր հանցագործությունների նկատմամբ, ապա պետք է նշել, որ ներման խնդրագիրը քննարկելիս հաշվի է առնվում ինչպես հանցագործության բնույթը և ծանրության աստիճանը, այնպես էլ դատապարտյալի անձը բնութագրող այլ հանգամանքները, որոնց համակցության մեջ է գնահատվում անձին ներում շնորհելը կամ այն մերժելը: Առաջարկության հեղինակի կողմից վկայակոչված Եվրոպական դատարանի որոշումը, որպես կանոն, վերաբերում է խոշտանգումների դեպքերին և նման դիրքորոշումն էլ արտահայտվել է խոշտանգումների վերաբերյալ: Ինչ վերաբերում է խոշտանգումների մասով ներման գործընթացի անթույլատրելիությանը, ապա այդ մասով օրենքը հստակ կարգավորումներ նախատեսել է: 3.Չնայած այն հանգամանքին, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքով նախատեսվում է ծանր հիվանդության հետևանքով պատժից ազատելու ինստիտուտը, սակայն դա որևէ կերպ չի խոչընդոտում Նախագծի առաջարկին, բանն այն է, որ դատական վարույթները կարող են տևական ժամանակ ձգձգվել, բացի այդ ներմում շնորհելու իրավունքն անձին է պատկանում անկախ որևէ հանգամանքից, այսինքն՝ անկախ նա տառապում է ծանր հիվանդությամբ, թե ոչ, դատապարտյալը կարող է օգտվել ՀՀ Սահմանադրությամբ իրեն վերապահված ներում խնդրելու իրավունքից: Պետք է նշել նաև, որ առաջարկության հեղինակն այս բացառիկ հանգամանքի առկայությունը և կիրառելիության շրջանակները, ըստ էության, շփոթել է ներում շնորհելու հետ: Չպետք է մոռանալ, որ Նախագծի նման առաջարկը վերաբերում է այն դեպքերին, երբ անձին ներում շնորհելը մերժվել է, իսկ ներկայիս օրենսդրական կարգավորման պարագայում դատապարտյալին թույլատրվում է ներման նոր խնդրագիր ներկայացնել նախորդ խնդրագրի մերժումից մեկ տարի անց, բացառությամբ, եթե առկա են բացառիկ հանգամանքներ, որոնք էլ օրենքով բացահայտված չեն: Հետևաբար, մեր առաջարկի պարագայում սա հնարավորություն է տալիս դատապարտյալին ներման խնդրագիրը մերժելուց հետո ավելի վաղ փուլում, քան մեկ տարին անցնելը, ներկայացնել նոր ներման խնդրագիր: Իսկ ինչ վերաբերում է ներում շնորհելուն, ապա այդ դեպքում տվյալ հանգամանքը, որպես «Ներման մասին» օրենքի 6-րդ հոդվածով նախատեսված այլ հանգամանքների հետ համադրության մեջ կուսումնասիրվի ներման խադրագիրը քննարկելու ժամանակ: 4. ՀՀ Սահմանադրության 70-րդ հոդվածի համաձայն՝ «Յուրաքանչյուր դատապարտյալ ունի ներման, ներառյալ նշանակված պատիժը մեղմացնելու խնդրանքի իրավունք»: Այս կարևորագույն իրավունքը յուրաքանչյուր դատապարտյալի տրված իրավունքն է, որը չպետք է սահմանափակվի որևէ կերպ: Այսինքն՝ յուրաքանչյուր դատապարտյալ պետք է հնարավորություն ունենա իրացնելու Սահմանդրությամբ իրեն վերապահված իրավունքները: ՀՀ Սահմանադրական դատարանն իր 05.02.2008 թվականի թիվ ՍԴՈ-733 որոշմամբ նշել է, որ ներման ինստիտուտը հանցանք կատարած անձի նկատմամբ մարդու արժանապատվությունը հարգելու, մարդասիրության, արդարության սահմանադրական սկզբունքների անմիջական գործողության դրսևորում է: Հետևաբար, Հանրապետության նախագահի կողմից դատապարտյալին ներում շնորհելը համարվում է մարդասիրական անհատական ակտ: Չնայած այն հանգամանքին, որ ներման ինստիտուտը բացարձակ հայեցողական բնույթ է կրում, սակայն յուրաքանչյուր դեպքում դատապարտյալին ներում շնորհելու ժամանակ հաշվի պետք է առնվի «Ներման մասին» օրենքի 6-րդ հոդվածով թվարկված հանգամանքների համակցությունը: Այսպիսով՝ ներկա կարգավորումների պարագայում «Ներման մասին» օրենքի 7-րդ հոդվածով նախատեսված նորմով ներման ինստիտուտի կիրառությունը և դատապարտյալների Սահմանադրությամբ ամրագրված իրավունքի իրացումը որոշակի առումով սահմանափակվել է՝ պայմանավորելով որոշակի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված և ազատազրկման ձևով պատիժ կրող դատապարտյալների կողմից պայմանական վաղաժամկետ ազատվելու համար պատժի՝ օրենքով սահմանված մասը կամ ազատազրկման ոչ պակաս, քան կեսի կրումով: Այս առումով, ներման ինստիտուտն որոշակիորեն նմանեցվել է պատիժը կրելուց պայմանական վաղաժամկետ ազատելու ինստիտուտին: Օրենսդրական նման ձևակերպում սահմանելը, ըստ էության, չի արդարացնում տվյալ ինստիտուտի կիրառությունը` պայմանավորված այն հանգամանքով, որ այս դեպքում կարծես թե պետությունը դատապարտյալին պատժի կրման ընթացքում տևական ժամանակահատվածում պատժից ազատվելու որևէ հնարավորություն չի ընձեռում, իսկ հետագայում` պատժի` օրենքով նախատեսված մասը կրելուց հետո, միաժամանակ երկու միմյանցից տարբերվող ինստիտուտների կիրառման հնարավորություն է նախատեսում: Այս դեպքում վերոհիշյալ ինստիտուտները միաժամանակ սկսվում են կիրառվել անձի նկատմամբ, որն անարդյունավետ է դարձնում դրանց կիրառությունը և հանգեցնում է պետական ռեսուրսների անհարկի վատման: Այսպիսով՝ Նախագծով առաջարկվում է դատապարտյալի Սահամանդրությամբ երաշխավորված իրավունքի իրացման համար որևէ սահմանափակում չնախատեսել: Անհարժեշտ ենք համարում ևս մեկ անգամ ընդգծել, որ իրավունքի իրացման հնարավորություն ընձեռելը ամենևին էլ չի նշանակում, որ բոլոր ներում հայցող դատապարտյալներին միանշանակ պետք է ներում շնորհվի, այլ դա պետք է իրականացվի օրենքով նախատեսված հանգամանքների համակցությունը գնահատելու միջոցով: |