Հիշել նախագիծը

«Խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայություններից օգտվելու կարգը և պայմանները հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագիծ

  • 1 - Կողմ

  • 0 - Դեմ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

 

«ԽՈՇՏԱՆԳՈՒՄԻՑ ՏՈՒԺԱԾ ԱՆՁԱՆՑ ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՕԳՏՎԵԼՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԿԱՐԳՆ ՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

 

  1. Ընթացիկ իրավիճակը և ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը

 2016 թվականի դեկտեմբերի 16-ին ընդունվել և 2017 թվականի փետրվարի 4-ին ուժի մեջ է մտել «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին», «Փաստաբանության մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» և «Պետական տուրքի մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքները: Օրենսդրական այս փաթեթի ընդունմամբ ՀՀ իրավական համակարգ ներմուծվեց խոշտանգումից տուժած անձանց փոխհատուցում (redress) ստանալու կառուցակարգը:

Այս կառուցակարգը նախատեսում է, որ խոշտանգումից տուժած անձանց փոխհատուցման իրավունքը բաղկացած է նյութական և ոչ նյութական վնասների հատուցման և ռեաբիլիտացիայի իրավունքից: Ռեաբիլիտացիայի իրավունքն իր հերթին ներառում է բժշկական, հոգեբանական և իրավաբանական ծառայություններից օգտվելու իրավունքը:

ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1087.3 հոդվածի 3-րդ մասը նախատեսում է, որ խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայությունները տրամադրվում են խոշտանգման մասին ենթադրյալ տուժողի կողմից հայտարարություն ներկայացնելուց հետո ողջամիտ ժամկետում՝ հաշվի առնելով տուժողի իրավաչափ շահերը: Բացի այդ նույն հոդվածը սահմանում է նաև, որ խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայություններից օգտվելու կարգի և պայմանների մանրամասները կկարգավորվեն ՀՀ կառավարության որոշմամբ:

  1. Առաջարկվող կարգավորման բնույթը

«Խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայություններից օգտվելու վերաբերյալ կարգն ու պայմանները հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագծով[1] առաջարկվում է սահմանել խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայությունների տրամադրման  ընթացակարգն ու պայմանները: Մասնավորապես, Նախագիծը նախատեսում է, որ հոգեբանական ծառայությունները տրամադրվում են խոշտանգումից տուժած անձի ցանկությամբ՝ անվճար հիմունքներով: Նախագծով  նախատեսվում է նաև, որ եթե խոշտանգումից տուժած անձինք օբյեկտիվ պատճառներով հնարավորություն չունեն ներկայանալ հոգեբանական ծառայություններ մատուցող կենտրոն (խոսքն առավելապես վերաբերում է ազատությունից զրկված անձանց, օրինակ, կալանավորված կամ դատապարտված անձ), ինչպես նաև այն դեպքերում, երբ հոգեբանական ծառայությունները առավել արդյունավետ մատուցելու համար նպատակահարմար է դրանք տրամադրել տուժողի գտնվելու վայրում (օրինակ, անչափահասների խնամքի հատուկ կենտրոններում և այլն) ապա հոգեբանական ծառայությունները տրամադրվում են նշված անձանց գտնվելու վայրում, իսկ այս պարագայում հոգեբանական ծառայություններ տրամադրող մասնագետների անվտանգության ապահովման պարտականությունը դրվում է համապատասխան վայրի վարչակազմի վրա:

 Բացի այդ, Նախագծով սահմանվում է նաև, որ հոգեբանական ծառայություններ ստանալու համար գրավոր դիմում կարող են ներկայացնել խոշտանգումից տուժած անձը, նրա մերձավոր ազգականները, վարույթն իրականացնող մարմինը կամ ցանկացած այլ շահագրգիռ անձ, այդ թվում՝ հասարակական կազմակերպության ներկայացուցիչները: Ըստ Նախագծի՝ խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական օգնություն է տրամադրվում այդ մասին կենտրոնին գրավոր դիմելուց հետո ողջամիտ ժամկետում: Եթե առկա է միաժամանակ մեկից ավելի անձանց հոգեբանական օգնություն ցույց տալու անհրաժեշտություն, ապա առաջնահերթության որոշումը թողնված է մասնագետի հայեցողությանը, որի պարագայում վերջինս պետք է գնահատի և հաշվի առնի հոգեբանական ծառայությունների կարիք ունեցող տուժողների  վիճակը:

 Հոգեբանական ծառայությունները, կախված մասնագետի կողմից մշակված ծառայությունների տրամադրման անհատական ծրագրից, դրա դրա շրջանակներում մատուցվելիք ծառայությունների ծավալից, կարող են տրամադրվել մեկանգամյա կամ պարբերական այցելությունների ընթացքում:

 Հոգեբանական ծառայություններ տրամադրող մասնագիտական կենտրոնի կողմից ծառայությունների պատշաճ մատուցման և տուժողների շահերի պաշտպանության նպատակով, նախագիծը սահմանում է կենտրոնի կողմից հաշվառման մատյանի վարման պահանջ, որի ձևը և վարման կարգը հաստատում է տվյալ կենտրոնի ղեկավարը:

  1. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք

Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության կողմից:

  1. Ակնկալվող արդյունքը

Նախագծի ընդունումը կնպաստի խոշտանգումից տուժած անձանց՝ ռեաբիլիտացիայի իրավունքի բաղադրատարր հանդիսացող հոգեբանական ծառայություններից անվճար օգտվելու հնարավորության լիարժեք և անշեղ իրացմանը:

 

[1] Այսուհետ՝ Նախագիծ

  • Քննարկվել է

    19.04.2017 - 08.05.2017

  • Տեսակ

    Որոշում

  • Ոլորտ

    Արդարադատություն

  • Նախարարություն

    Արդարադատության նախարարություն

Ուղարկել նամակ նախագծի հեղինակին

Ձեր ուղարկած առաջարկը կտեղադրվի կայքում 10 աշխ. օրվա ընթացքում

Չեղարկել

Դիտումներ` 9449

Տպել

Առաջարկներ`

Անգին Տոնոյան

22.04.2017

1. «Խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայություններից օգտվելու կարգը և պայմանները հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագծով հաստատվող կարգի 8-րդ կետը նախատեսում է, որ «Խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայությունները տրամադրվում են ենթադրյալ խոշտանգման մասին Կենտրոնին գրավոր հայտնելուց հետո՝ ողջամիտ ժամկետում»: «Իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 37-րդ հոդվածի 7-րդ մասը նախատեսում է, որ իրավական ակտը պետք է լինի լիակատար, ավարտված և լիովին կարգավորի ակտով նախատեսված հարաբերությունների բոլոր առանձնահատկությունները: Առաջարկում եմ վերանայել «ողջամիտ ժամկետում» եզրույթը, սահմանել հստակ ժամկետներ՝ հիմք ընդունելով այն փաստը, որ այն անորոշ դրույթ է, կարող է հանգեցնել իրավական ակտի տարաբնույթ մեկնաբանմանն ու կիրառմանը, հնարավորություն ընձեռել իրավական ակտը կիրառող մարմնի համար դրսևորելու անհետևողական մոտեցում և հոգեբանական ծառայությունները տրամադրել այն ժամանակ, երբ դա կկրի ձևական բնույթ, կամ անձի մոտ արդեն իսկ առաջացած կլինեն հոգեբուժական օգնություն և սպասարկում պահանջող խնդիրներ կամ այլ անցանկալի հետևանքներ: 2. Կարգի 9-րդ կետի ենթակետերի, դրան հաջորդող կետերի համարակալումն առաջարկում եմ համապատասխանեցնել «Իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 41-րդ հոդվածի 4-րդ մասի պահանջին: 3. «Խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայություններից օգտվելու կարգը և պայմանները հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագծով հաստատվող կարգի 9-րդ կետի 3-րդ ենթակետը նախատեսում է, որ խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայություն տրամադրելու համար կարող են դիմել խոշտանգումից տուժած անձի մերձավոր ազգականները: Իրավական ակտի դրույթի ոչ հստակ կամ տարաբնույթ ընկալման հնարավորությունիս խուսափելու անհրաժեշտությամբ պայմանավորված՝ առաջարկում եմ հստակեցնել, թե սույն կարգի իմաստով ովքեր են հանդիսանում խոշտանգումից տուժած անձի մերձավոր ազգականները: 4. «Խոշտանգումից տուժած անձանց հոգեբանական ծառայություններից օգտվելու կարգը և պայմանները հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագծով հաստատվող կարգով նախատեսվել է, որ «Այն դեպքում, երբ հոգեբանական ծառայություն ստանալու համար միաժամանակ ներկայացվել է մեկից ավելի դիմում, ապա Կենտրոնի մասնագետները, գնահատելով խոշտանգումից տուժած անձանց կարիքները և հոգեբանական վիճակը, ծառայությունը տրամադրում են ըստ տուժողի վիճակից բխող առաջնահեր¬թությունների՝ կազմելով ծառայությունների տրամադրման ժամանակացույց»: Առաջարկում եմ վերանայել սույն դրույթը՝ հաշվի առնելով այն փաստը, որ Կենտրոնի մասնագետների կողմից խոշտանգումից տուժած անձանց կարիքների և հոգեբանական վիճակի գնահատումը կարող է կրել սուբեկտիվ բնույթ և չբխել խոշտանգումից տուժած անձանց իրական վիճակից, կամ առաջարկում եմ սահմանել կարիքների և հոգեբանական վիճակի գնահատման ելակետային չափանիշները:

Տեսնել ավելին